Devlet Memurluğundan Çıkarma Cezasında Disiplin Tüzüğü Uygulaması Üzerine Danıştay Kararı
📜 Danıştay Karar Künyesi
2. Daire – 2021/8065 – 2022/4352 – 20.09.2022
🔎 Karar Özeti
Danıştay, bir emniyet müdürünün cinsel taciz suçundan devlet memurluğundan çıkarma cezasının hukuka aykırı olduğuna hükmederek, disiplin cezasının ilgili Emniyet Teşkilatı Disiplin Tüzüğü’ne uygun olarak belirlenmesi gerektiğine vurguda bulundu.
Karar İçeriği
T.C. D A N I Ş T A Y İKİNCİ DAİRE Esas No : 2021/8065 Karar No : 2022/4352 KARARIN DÜZELTİLMESİNİ İSTEYEN (DAVALI) : … Bakanlığı VEKİLİ : I. Hukuk Müşaviri Yrd. V. … KARŞI TARAF (DAVACI) : … VEKİLİ : Av. … İSTEMİN KONUSU : Danıştay Beşinci Dairesinin 10/12/2018 günlü, E:2016/28335, K:2018/18189 sayılı kararının; 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen 3622 sayılı Kanun ile değişik 54. maddesi uyarınca düzeltilmesi istenilmektedir. YARGILAMA SÜRECİ : Dava Konusu İstem : Dava; … İl Emniyet Müdürlüğü emrinde 3. sınıf emniyet müdürü olarak görev yapan davacının, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 125/E-g maddesi gereğince Devlet memurluğundan çıkarma cezası ile cezalandırılmasına ilişkin İçişleri Bakanlığı Yüksek Disiplin Kurulunun … günlü, … sayılı kararının iptali istemiyle açılmıştır. İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti : … İdare Mahkemesinin … günlü, E:…, K:… sayılı kararıyla; davacının üzerine atılı fiillerin oluş seyri, biçimi, cinsel taciz suç isnadıyla açılan davada … Asliye Ceza Mahkemesinin … günlü, E:…, K:… sayılı kararı ile davacının, müsnet suçu, sözlü tacizde bulunulması da hükme esas alınmak suretiyle işlediği sabit görülerek mahkumiyetine karar verilmiş olduğu hususu göz önüne alındığında, üzerine atılı fiilin sübuta erdiği sonucuna varıldığından bahisle Devlet memurluğundan çıkarılması cezasıyla tecziye edilmesine dair dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle dava reddedilmiştir. Daire Kararının Özeti : Danıştay Beşinci Dairesinin karar düzeltme istemine konu kararıyla; olayda, davalı idarece işlemin sebep unsuru olarak gösterilen fiillerin, “memurluk sıfatı ile bağdaşmayacak nitelik ve derecede yüz kızartıcı ve utanç verici hareketlerde bulunmak” hükmü kapsamında görülerek dava konusu disiplin cezasının verildiği anlaşılmakta ise de, davacının üzerine atılı (ırza tasaddi) fiilin karşılığı disiplin cezası hükmünün, dava konusu işlemin tesis edildiği tarih itibarıyla yürürlükte olan Emniyet Teşkilatı Disiplin Tüzüğü’nde mevcut olduğu dikkate alındığında, davacının disiplin cezasıyla tecziye edilmesi noktasında öncelikle Emniyet Teşkilatı Disiplin Tüzüğü’nün uygulanması gerektiğinden, davacının üzerine atılı fiilin Devlet Memurları Kanunu’nun 125/E-g maddesi kapsamında yüz kızartıcı ve utanç verici suç olarak nitelendirilmesinin mümkün görülmediği, bu durumda; davacının, yukarıda belirtilen ve sabit olan fiiline uygun, Emniyet Teşkilatı Disiplin Tüzüğü’nde öngörülen ölçülü bir ceza ile cezalandırılması gerekirken, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun uygulanması suretiyle Devlet memurluğundan çıkarma cezasıyla cezalandırılmasında hukuka uyarlık, davayı reddeden İdare Mahkemesi kararında ise hukuki isabet görülmediği gerekçesiyle İdare Mahkemesi kararı bozulmuştur. KARAR DÜZELTME TALEBİNDE BULUNANIN İDDİALARI : Davalı idare tarafından; ceza yargılaması sonucunda davacıya isnat edilen eylemin sabit olduğu sonucuna varılarak, davacının, (15) ay hapis cezası ile tecziye edildiği; bu bağlamda, dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı ileri sürülerek, davanın reddi yolundaki Mahkeme kararının bozulmasına ilişkin kararın düzeltilmesi istenilmektedir. KARŞI TARAFIN CEVABI : Davacı tarafından cevap verilmemiştir. DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : … DÜŞÜNCESİ : Karar düzeltme isteminin kabulü ile İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir. TÜRK MİLLETİ ADINA Karar veren Danıştay İkinci Dairesince; Danıştay Beşinci Dairesi tarafından, Danıştay Başkanlık Kurulunun 18/12/2020 günlü, K:2020/62 sayılı kararının “Ortak Hükümler” kısmının 6. fıkrası uyarınca, ayrıca bir gönderme kararı verilmeksizin Dairemize iletilen dosyada, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü: Kararın düzeltilmesi dilekçesinde ileri sürülen nedenler, 2577 sayılı Kanun’un Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen 3622 sayılı Kanun ile değişik 54. maddesi hükmüne uygun bulunduğundan, davalı idarenin karar düzeltme isteminin kabulü ile Danıştay Beşinci Dairesinin 10/12/2018 günlü, E:2016/28335, K:2018/18189 sayılı kararı kaldırılarak uyuşmazlığın esası yeniden incelendi: İNCELEME VE GEREKÇE : MADDİ OLAY : Dava dosyasının incelenmesinden; … Emniyet Müdürlüğü Sosyal Hizmetler Şube Müdürlüğünde görevli Polis Memuru …’nin 17/02/2014 tarihli şikayet dilekçesine konu edilen; davacının, kendisine sürekli olarak telefonla duygusal ve cinsel içerikli mesajlar atarak taciz ettiği, arkadaşının yanında sözlü tacizde bulunduğu, kendisine kol saati hediye ettiği, ancak kendisinin hediyeyi kabul etmediğine yönelik iddialar üzerine başlatılan soruşturma sonucunda düzenlenen raporda; davacı ile aynı şubede görevli müşteki ….’nin 04/01/2014 tarihinden itibaren … isimli program üzerinden mesajlaştıkları, 08/01/2014 tarihinden itibaren davacının gönderdiği mesajların samimileştiği; davacının, 21/02/2014 tarihi ve sonrasında …’yi defalarca aradığı ve mesaj gönderdiği, herhangi bir olumlu cevap almamasına rağmen cinsel taciz yönündeki mesajlarının tekerrür ettiği, bu durumun … üzerinde mobbing etkisi ve cinsel endişe oluşturduğu; davacının hiyerarşik hizmet ilişkisi ile nüfuzunu kötüye kullanarak, aynı yerde çalışmanın sağladığı kolaylıktan yararlanmak suretiyle cinsel içerikli sözler söylediği ve cinsel içerikli mesajlar gönderdiği; bu davranışlarıyla memurluk sıfatı ile bağdaşmayacak nitelik ve derecede yüz kızartıcı ve utanç verici hareketlerde bulunmak suçunu işlediğinden bahisle 657 sayılı Kanun’un 125/E-g bendi uyarınca “Devlet memurluğundan çıkarma” cezası ile cezalandırılmasının teklif edildiği, bu teklif doğrultusunda ve adli yönden, … Asliye Ceza Mahkemesinin … günlü, E…., K…. sayılı kararı ile “cinsel taciz” suçundan (15) ay (18) gün hapis cezası verilerek “hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına” dair karar verildiği de belirtilmek suretiyle dava konusu işlemin tesis edilmesi üzerine temyizen incelenmekte olan davanın açıldığı anlaşılmaktadır. İLGİLİ MEVZUAT : Uyuşmazlığa konu disiplin cezasının tesis edildiği tarih itibarıyla yürürlükte olan Emniyet Teşkilatı Disiplin Tüzüğü’nün 7/D-5 maddesinde; “Sarkıntılık yapmak” fiili (24) ay süreli durdurma cezasını gerektiren eylem, işlem, tutum ve davranışlar arasında sayılmıştır. HUKUKİ DEĞERLENDİRME : Disiplin cezasına konu eylemler ile yaptırımlar arasında adil bir dengenin gözetilmesi hukuk devleti ilkesinin bir gereğidir. Eylem ile yaptırım arasında bulunması gereken adil denge, “ölçülülük ilkesi” olarak da adlandırılmakta ve bu ilkenin alt ilkelerini de elverişlilik, zorunluluk ve orantılılık ilkeleri oluşturmaktadır. “Elverişlilik ilkesi”, öngörülen yaptırımın ulaşılmak istenen amaç için elverişli olmasını; “zorunluluk ilkesi”, öngörülen yaptırımın ulaşılmak istenen amaç bakımından zorunlu olmasını; “orantılılık ilkesi” ise, öngörülen yaptırım ile ulaşılmak istenen amaç arasında olması gereken orantıyı ifade etmektedir. İdarenin, kamu görevlileri hakkında disiplin cezasını tayin ve takdir ederken, suç ve ceza arasındaki hassas dengeyi gözetmesi gerekmektedir. Disiplin cezası vermeye yetkili olan organlar, mevzuata bağlı kalmakla birlikte, evrensel hukuk normlarından olan ölçülülüğün alt ilkeleri olan elverişlilik, gereklilik ve orantılılık unsurlarını da göz önünde bulundurmalıdır. Bununla birlikte; davacının Devlet memuru sıfatına, vakarına ve bulunduğu görevin hassasiyetine uygun hareket tarzı içinde değerlendirilmesi mümkün olmayan fiillerinin de cezasız bırakılmaması gerekmektedir. Buna göre; olayda, davalı idarece işlemin sebep unsuru olarak gösterilen fiillerin, “memurluk sıfatı ile bağdaşmayacak nitelik ve derecede yüz kızartıcı ve utanç verici hareketlerde bulunmak” hükmü kapsamında görülerek dava konusu disiplin cezasının verildiği anlaşılmakta ise de, davacının üzerine atılı fiilin karşılığı disiplin cezası hükmünün, dava konusu işlemin tesis edildiği tarih itibarıyla yürürlükte olan Emniyet Teşkilatı Disiplin Tüzüğü’nde mevcut olduğu dikkate alındığında, davacının disiplin cezasıyla tecziye edilmesi noktasında öncelikle Emniyet Teşkilatı Disiplin Tüzüğü’nün uygulanması gerekirken, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun uygulanması suretiyle Devlet memurluğundan çıkarma cezasıyla cezalandırılmasında hukuka uyarlık, davayı reddeden İdare Mahkemesi kararında ise hukuki isabet görülmemiştir. KARAR SONUCU : Açıklanan nedenlerle; 1. DAVACININ TEMYİZ İSTEMİNİN KABULÜNE; 2. … İdare Mahkemesinin … günlü, E:…, K:… sayılı kararının, 2577 sayılı Kanun’un temyize tabi ilk kararın verildiği tarih itibarıyla yürürlükte olan haliyle 49/1-b maddesi uyarınca BOZULMASINA, 3. 2577 sayılı Kanun’un 49. maddesinin 3622 sayılı Kanun ile değişik 3. fıkrası uyarınca ve yukarıda belirtilen hususlar da gözetilerek yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine, 20/09/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.Paylaş:
