Kamu İhale Sürecinde Aşırı Düşük Teklif Açıklamaları Üzerine Danıştay Kararı
📜 Danıştay Karar Künyesi
13. Daire – 2022/2557 – 2022/2979 – 29.06.2022
🔎 Karar Özeti
Danıştay, Yukarı Afrin Barajı’nın maden ocağı ile etkileşimini önlemek amacıyla gerçekleştirilen ihale sürecinde, davacı iş ortaklığının aşırı düşük teklif açıklamalarında ileri sürdüğü iddiaların hukuka aykırı olmadığına karar vererek, İdare Mahkemesi’nin reddettiği davayı onamıştır.
Karar İçeriği
T.C. D A N I Ş T A Y ONÜÇÜNCÜ DAİRE Esas No:2022/2557 Karar No:2022/2979 MÜDAHALE İSTEMİ HAKKINDA KARAR … Grup İnşaat Taahhüt Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi ile … İnşaat ve Enerji Anonim Şirketi vekili Av. … tarafından, Devlet Su İşleri 20. Bölge Müdürlüğü’nce 14/07/2021 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Yukarı Afrin Barajının Maden Ocağı ile Etkileşiminin Önlenmesi” ihalesine ilişkin olarak yapılan itirazen şikâyet başvurusunun reddine ilişkin Kamu İhale Kurulu’nun 29/12/2021 tarih ve 2021/UY.II-2406 sayılı kararının iptali istemiyle Kamu İhale Kurumu’na karşı açılan davada, davanın reddi yolundaki … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararına karşı davacı tarafından temyiz isteminde bulunulması üzerine, … Enerji Petrol İnşaat Lojistik Sanayi ve Ticaret A.Ş. vekili Av. … tarafından verilen davalı idare yanında davaya müdahale istemini içeren dilekçe incelenerek gereği görüşüldü: 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 31. maddesinde, üçüncü kişilerin davaya katılması konusunda Hukuk Muhakemeleri Kanunu hükümlerinin uygulanacağı belirtilmiş; 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 66. maddesinde ise üçüncü kişinin, davayı kazanmasında hukukî yararı bulunan taraf yanında ve ona yardımcı olmak amacıyla, fer’î müdahil olarak davada yer alabileceği kurala bağlanmıştır. Dosyanın incelenmesinden, müdahale isteminde bulunan … Enerji Petrol İnşaat Lojistik Sanayi ve Ticaret A.Ş.’nin davaya müdahalede hukukî yararının bulunduğu anlaşıldığından, davalı idare yanında MÜDAHALE İSTEMİNİN KABULÜNE, 29/06/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi. T.C. D A N I Ş T A Y ONÜÇÜNCÜ DAİRE Esas No:2022/2557 Karar No:2022/2979 TEMYİZ EDEN (DAVACILAR) : 1- … Grup İnşaat Taahhüt Sanayi ve Ticaret A.Ş. 2- … İnşaat ve Enerji A.Ş. VEKİLİ : Av. … KARŞI TARAF (DAVALI) : … Kurumu VEKİLİ : Av. … MÜDAHİL (DAVALI YANINDA) : … Enerji Petrol İnşaat Taahhüt Sanayi Ticaret A.Ş. VEKİLİ : Av. … İSTEMİN KONUSU : … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir. YARGILAMA SÜRECİ : Dava konusu istem: Devlet Su İşleri 20. Bölge Müdürlüğü’nce 14/07/2021 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Yukarı Afrin Barajının Maden Ocağı ile Etkileşiminin Önlenmesi” ihalesine ilişkin olarak yapılan itirazen şikâyet başvurusunun reddine ilişkin Kamu İhale Kurulu’nun (Kurul) 29/12/2021 tarih ve 2021/UY.II-2406 sayılı kararının iptali istenilmiştir. İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesi’nce verilen kararda; dava konusu Kurul kararının, davacıların oluşturduğu iş ortaklığının itirazen şikâyet başvurusunda ileri sürdüğü 1., 2., 4., 5., 6., 7., 12. ve 13. iddialar yönünden incelenmesi, … Enerji Petrol İnşaat Lojistik Sanayi ve Ticaret A.Ş. (… şirketi) tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamaları kapsamında “10.130.1705 beton çelik çubuğu, nervürlü Ø14-32 mm (S420, B420B-C, B50B-C)”, “10.130.4502 çam kerestesi 2.sınıf”, “10.130.1201 portland çimentosu (torbalı) (TSE EN 197-1 CEM I 42.5 N)” ile “özel 6 atü basınç dayanımlı 800 mm anma çaplı pe 100 boru bedeli” analiz girdi giderlerinin tevsiki için üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin kullanıldığı, “10.130.1505 C20/30 beton harcı gri renkte, normal hazır beton harçları (TSE EN 206-1+A1)” ile “10.130.1703 beton çelik çubuğu, düz Ø14-50 mm (S220)” analiz girdi giderlerinin tevsiki için Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nca yayımlanan fiyatların kullanıldığı, … İnş. Mad. Taah. Petrol Ür. San. Tic. A.Ş. (… şirketi) tarafından, “10.130.1505 C20/30 beton harcı gri renkte, normal hazır beton harçları (TSE EN 206-1+A1)”, “10.130.1703 beton çelik çubuğu, düz Ø14-50 mm (S220)” ile “10.130.4502 çam kerestesi 2. sınıf” analiz girdi giderlerinin tevsiki için üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin kullanıldığı, “10.130.1705 beton çelik çubuğu, nervürlü Ø14-32 mm (S420, B420B-C, B50B-C)”, “10.130.1201 portland çimentosu (torbalı) (TSE EN 197-1 CEM I 42.5 N)” ile “özel 6 atü basınç dayanımlı 800 mm anma çaplı pe 100 boru bedeli” analiz girdi giderlerinin tevsiki için Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nca yayımlanan fiyatların kullanıldığı, aşırı düşük teklif açıklamalarının belgeler üzerinden değerlendirildiği, açıklamaya konu belgeler üzerinden yapılan incelemede gerçekleşmemiş satışlar üzerinden faturalandırma işleminin yapılıp yapılmadığının anlaşılamayacağı, davacının bu konuya ilişkin iddialarının soyut beyanlardan ibaret olduğu, meslek mensuplarının birden fazla firma ile çalışabileceği, bu nedenle meslek mensuplarına ait adreslerin, telefon ve faks numaralarının aynı olmasının satışların gerçekleşmediği anlamına gelmeyeceği, fiyat tekliflerinin dayanağı olan tutanaklarda fatura bilgilerinin belirtildiği, … şirketi tarafından “10.130.1705 beton çelik çubuğu, nervürlü Ø14-32 mm (S420, B420B-C, B50B-C)”, “10.130.4502 çam kerestesi 2. sınıf”, “10.130.1201 portland çimentosu (torbalı) (TSE EN 197-1 CEM I 42.5 N)” analiz girdileri için sunulan fiyat tekliflerinin 2021 yılı 2. geçici beyanname dönemi esas alınarak düzenlendiği, “özel 6 atü basınç dayanımlı 800 mm anma çaplı pe 100 boru bedeli” analiz girdisi için sunulan fiyat teklifinin ise 2021 yılı 1. geçici beyanname dönemi esas alınarak düzenlendiği, … şirketi tarafından “10.130.1505 C20/30 beton harcı gri renkte, normal hazır beton harçları (TSE EN 206-1+A1)” ile “10.130.1703 beton çelik çubuğu, düz Ø14-50 mm (S220)” analiz girdileri için sunulan fiyat tekliflerinin 2021 yılı 1. geçici beyanname dönemi esas alınarak düzenlendiği, “10.130.4502 çam kerestesi 2. sınıf” analiz girdisi için sunulan fiyat teklifinin ise 2021 yılı 2. geçici beyanname dönemi esas alınarak düzenlendiği, Kamu İhale Genel Tebliği uyarınca tutanakların son veya bir önceki geçici vergi beyanname dönemine ilişkin olarak düzenlenmesinin zorunlu olduğu, geçici vergi beyanname döneminin tespitinde açık ihale usulü ile yapılan ihalelerde ihale tarihinin esas alınacağının belirtildiği, ihale tarihinin 14/07/2021 tarihi olduğu, buna göre 2021 yılı 1. ve 2. geçici vergi beyanname dönemleri içinde yapılan satışların esas alınabileceğinin anlaşıldığı, ayrıca ihale ilan tarihinden sonra faturaların düzenlenebileceği, fiyat tekliflerini hazırlayan şirketlerin teklife konu alanda faaliyet gösterdiği, bu şirketlerin ayrıca üretim sertifika ve yetkisine sahip olduklarını belgelendirmelerine gerek olmadığı, satış tutarı tespit tutanağı ile fiyat tekliflerinin meslek mensupları ve teklifi veren firmalar tarafından kaşelenip imzalandığı, adres bilgilerinin yer aldığı, TÜRMOB kaşesinin yer aldığı, satış tutarı tespit tutanağında belirtilen miktarların 1/20 oranını sağladığı, aşırı düşük teklif açıklamalarında fiyat teklifi ile açıklama yapılması durumunda fiyat teklifinin dayanağı olan satış tutarı tespit tutanağı ve bu tutanağın eki olan imza sirküleri ile meslek mensuplarına ait faaliyet belgelerinin sunulmasının gerektiği, bunun dışında irsaliye ve stok girişlerine ilişkin belgelerin istenilmesinin gerekmediği, ihale makamınca düzenlenen birim fiyat tarifi ile analiz formatındaki iş kaleminin tarifi kapsamında “10.130.1505 C20/30 beton harcı gri renkte, normal hazır beton harçları (TSE EN 206-1+A1)” analiz girdisinin nakliyesine yer verilmediği, analiz formatı kapsamında da nakliye girdisinin düzenlenmediği anlaşıldığından, bu iddianın geçerli olmadığına yönelik dava konusu Kurul kararında hukuka aykırılık bulunmadığı; Dava konusu Kurul kararının, davacıların oluşturduğu iş ortaklığının itirazen şikâyet başvurusunda ileri sürdüğü 3. iddia yönünden incelenmesi, … şirketi tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamalarında analiz girdi giderinin tevsiki için Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından 2021 yılı için yayımlanan birim fiyatın kullanıldığı, … şirketi tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamasında yer alan analiz girdisi açıklamalarında demirin düz olduğu, fiyat teklifine konu girdi ile tutanaktaki girdinin uyumlu olduğu, aşırı düşük açıklamalarının ihale makamınca gönderilen analiz formatı girdisine uygun olduğu anlaşıldığından, bu iddianın reddine ilişkin dava konusu Kurul kararında hukuka aykırılık bulunmadığı; Dava konusu Kurul kararının, davacıların oluşturduğu iş ortaklığının itirazen şikâyet başvurusunda ileri sürdüğü 8. iddia yönünden incelenmesi, dava konusu Kurul kararında, 4857 sayılı İş Kanunu uyarınca haftalık çalışma süresinin en fazla 45 saat olduğu ve bir haftada en az 24 saat dinlenme izni verileceği, 45 saat çalışma haftanın kalan günlerine eşit olarak dağıtıldığında ise günlük çalışma süresinin 7,5 saat olduğu, aylık çalışma süresinin ise 7,5×30=225 saat olduğu, aylık brüt asgari ücretin 2021 yılı için belirlenen 3.577,50-TL olduğu, saatlik asgari ücretin ise 3.577,50-TL / 225=15,90-TL olduğu, dolayısıyla teklif edilecek olan saatlik asgari ücretin 15,90-TL’nin altında olmaması gerektiği, … şirketi ile … şirketi tarafından da bu tutarın kullanıldığı anlaşıldığından, bu iddianın geçerli olmadığına yönelik dava konusu Kurul kararında hukuka aykırılık bulunmadığı; Dava konusu Kurul kararının, davacıların oluşturduğu iş ortaklığının itirazen şikâyet başvurusunda ileri sürdüğü 9. iddia yönünden incelenmesi, dava konusu Kurul kararında, … şirketi ile … şirketi tarafından verilen aşırı düşük teklif açıklamasında, açıklama istenilmeyen analiz girdilerinin tamamında 0,01-TL olmak üzere bedel öngörüldüğü, söz konusu tutarlar ile miktarların çarpım sonuçlarının toplandığı anlaşıldığından, bu iddianın geçerli görülmemesine yönelik dava konusu Kurul kararında hukuka aykırılık bulunmadığı; Dava konusu Kurul kararının, davacıların oluşturduğu iş ortaklığının itirazen şikâyet başvurusunda ileri sürdüğü 10. iddia yönünden incelenmesi, dava konusu Kurul kararında, … şirketi ile … şirketi tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamalarının idarece analiz formatlarında verilen miktarlara uygun olduğu, miktarlar ile birim fiyatların çarpılması sonucunda hesap hatasının bulunmadığı anlaşıldığından, ayrıca davacılar tarafından da belirtilen durumun aksi ortaya koyulamaması nedeniyle davacıların iddialarının soyut beyandan ibaret olduğu görüldüğünden bu iddianın yerinde görülmemesine yönelik dava konusu Kurul kararında hukuka aykırılık bulunmadığı; Dava konusu Kurul kararının, davacıların oluşturduğu iş ortaklığının itirazen şikâyet başvurusunda ileri sürdüğü 11. iddia yönünden incelenmesi, dava konusu Kurul kararında, istekliler tarafından Tebliğ’in 45. maddesinde yer verilen hususlar çerçevesinde açıklama sunulması hâlinde isteklilerin Kanun’un 38. maddesinde belirtilen hükümleri karşılayacağı, dolayısıyla isteklilerce yapım yönteminin ekonomik olması, kullanılan yapım yöntemi ve teknolojisinin sağlayacağı maaliyet avantajı, seçilen teknik çözümler, yapım işinin yerine getirilmesinde kullanılacak avantajlı koşullar veya yapım işinin özgünlüğü, belirtilen çözüm, avantajlı koşul ve özgünlük sayesinde elde edilen maaliyet avantajı gibi hususlarda ayrıca yazılı ifadelere açıklamada yer verme zorunluluğunun bulunmadığı, Tebliğe dayalı belgelendirmeler ile fiyat avantajının açıklanmış olacağı hususu dikkate alındığında bu iddianın geçerli görülmemesine yönelik dava konusu Kurul kararında hukuka aykırılık bulunmadığı; Dava konusu Kurul kararının, davacıların oluşturduğu iş ortaklığının itirazen şikâyet başvurusunda ileri sürdüğü 14. iddia yönünden incelenmesi, dava konusu Kurul kararında, … şirketi ile … şirketi tarafından aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunulan analizlerde kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanan birim fiyatların kullanıldığı, analiz girdilerine ilişkin açıklama kısmında “2021 yılı Çevre ve Şehircilik Bakanlığı birim fiyatları kullanılmıştır.” bilgisinin yer aldığı, söz konusu birim fiyatların Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nca yayımlanan birim fiyatlar ile aynı olduğu anlaşıldığından, davacıların iddiasının geçerli olmadığına karar verildiği, ilgili şirketler tarafından yapılan açıklamada 2021 yılı Çevre ve Şehircilik Bakanlığı birim fiyatlarının kullanıldığı görüldüğünden, bu iddianın reddine ilişkin dava konusu Kurul kararında hukuka aykırılık bulunmadığı; Dava konusu Kurul kararının, davacı şirketin itirazen şikâyet başvurusunda ileri sürdüğü 15. iddia yönünden incelenmesi, … şirketi tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamalarında motorin girdisinin tevsiki için Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından 2021 yılı için yayımlanan motorin birim fiyatının kullanıldığı, … şirketi tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamasında yer alan motorin girdisinin Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.13.14. maddesine uygun olarak düzenlendiği anlaşıldığından, bu iddianın reddine ilişkin dava konusu Kurul kararında hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır. Belirtilen gerekçelerle dava konusu işlem hukuka uygun bulunarak davanın reddine karar verilmiştir. TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacılar tarafından, somut, ciddi ve net itirazlarının incelenmeksizin, gerekli araştırmalar yapılmadan, yüzeysel ve şekilci bir bakış açısıyla dava konusu Kurul kararıyla reddine karar verildiği, Danıştay Onüçüncü Dairesi’nin 04/10/2021 tarih ve E:2021/3693, K:2021/3139 sayılı kararının emsal nitelikte olduğu, her ne kadar davalı idarece bilgilerden meslek mensubunun sorumlu olduğunu beyan edilmiş ise de, sunulan satış tutarı tespit tutanağına konu ürün ve dayanağı faturalardaki ürünün idarenin istediği ürün olmadığı ve belgelerin mahiyeti itibarıyla sahte olduğu, davalı idarece resmî yazılar ile fiyat tekliflerini onaylayan ilgili meslek mensuplarından söz konusu fiyat tekliflerinin dayanağı olan faturalar, defter kayıt belgeleri ve anılan mükellefle olan tam tasdik sözleşmesi vb. belgelerin aslı veya noter onaylı örneklerinin dahi istenilmediği, sunulan fiyat tekliflerinin rayiç fiyatların çok altında olduğu, teklif veren firmaların ancak aşırı düşük fiyat teklif açıklamalarında teklif vermek için kurulan paravan firmalar olduğu; dava konusu Kurul kararında yer alan 1/b başlığındaki iddialarının reddedilmesinin hukuka aykırı olduğu, iş ortaklığı tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamasında kullanılan fiyat teklifinin düz demire ilişkin olmadığı, kullanımı oldukça sınırlı olan düz demirin hem ihalede istenen demirin 1/20 oranında satışının yapılmadığı hem de fatura ve fiyat teklifi veren şirketin defterleri getirildiğinde düz demire ilişkin olmadığının tespit edileceği, dava konusu Kurul kararının 1/a ve 1/b başlığı altındaki iddiasının ya hiç incelemediği ya da yeteri kadar incelemediği, … şirketi ile … şirketi tarafından sunulan fiyat teklifi ve satış tutarı tespit tutanağına bakıp geçmekle yetinmeyip, resmî yazılar ile fiyat tekliflerini onaylayan ilgili meslek mensuplarından söz konusu fiyat tekliflerinin dayanağı olan faturalar, defter kayıt belgeleri ve anılan mükellefle olan tam tasdik sözleşmesi vb. belgelerin aslı veya noter onaylı örneklerinin de istenerek yeterli inceleme ve araştırma yapılmadığından dava konusu Kurul kararının iptali gerektiği ileri sürülmektedir. KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından, Mahkeme kararının usul ve yasaya uygun olduğu, temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmuştur. DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …’IN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir. TÜRK MİLLETİ ADINA Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi’nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, dosya tekemmül ettiğinden yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıca bir karar verilmeksizin gereği görüşüldü: HUKUKİ DEĞERLENDİRME : İdare ve vergi mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür. Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir. KARAR SONUCU: Açıklanan nedenlerle; 1. Davacıların temyiz isteminin reddine, 2. Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle reddi yolundaki … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:… , K:… sayılı temyize konu kararında, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesinde sayılan bozma nedenlerinden hiçbirisi bulunmadığından anılan Mahkeme kararının ONANMASINA, 3. Temyiz giderlerinin istemde bulunanlar üzerinde bırakılmasına, 4. Posta giderleri avansından artan tutarın davacılara iadesine, 5. Kullanılmayan … -TL yürütmeyi durdurma harcının istemi hâlinde davacılara iadesine, 6. Dosyanın anılan Mahkeme’ye gönderilmesine, 7. 2577 sayılı Kanun’un 20/A maddesinin ikinci fıkrasının (i) bendi uyarınca kesin olarak (karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere), 29/06/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.Paylaş:
