📜 Danıştay Karar Künyesi

9. Daire – 2022/630 – 2024/695 – 20.02.2024

---

🔎 Karar Özeti

Dava, araç kiralama hizmeti kapsamında yapılan sözleşmelerin damga vergisi açısından değerlendirilmesine ilişkin olup, sözleşmelerin kira sözleşmesi olarak kabul edilemeyeceği ve fazladan ödenen damga vergilerinin iadesi talebinin reddedilmesi yönünde verilmiştir.

---

Karar İçeriği

T.C. D A N I Ş T A Y DOKUZUNCU DAİRE Esas No : 2022/630 Karar No : 2024/695 TEMYİZ EDEN (DAVACI) : … Ayrıştırma ve Geri Kazanım Lojistik A.Ş. VEKİLİ : Av. … KARŞI TARAF (DAVALI) : … Başkanlığı – … VEKİLİ : Av. … İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi … Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının, temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir. YARGILAMA SÜRECİ: Dava konusu istem: Farklı Belediyelerce ihaleleri gerçekleştirilen …, …, …, …, …, …, … ihale kayıt numaralı “Araç Kiralama/İş Makinesi ve Araç Kiralanması/İş Makinası ve Araç Çalıştırılması” hizmet alım işlerini yüklenen davacı şirket tarafından, bu ihaleler neticesinde imzalanan sözleşmelerin kira sözleşmesi niteliğinde olduğu ve anılan sözleşmeler için damga vergilerinin kira sözleşmesi üzerinden alınması gerektiğinden, fazladan ödenen damga vergilerinin iadesi istemiyle yapılan düzeltme-şikayet başvurusunun zımnen reddine dair işlemin iptali ve fazla ödenen toplam 1.444.300,72-TL’lik damga vergilerinin hesaplanacak tecil faiziyle birlikte iadesi istemine ilişkindir. İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … Vergi Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla; 488 sayılı Damga Vergisi Kanunu’nun 4.maddesinde, bir kağıdın tabi olacağı verginin tayini için o kağıdın mahiyetine bakılacağı ve buna göre damga vergisine konu kağıtların yer aldığı (1) sayılı Tabloda yazılı verginin bulunacağı, kağıtların mahiyetlerinin tayininde, şekli kanunlarda belirtilmiş olanlarda kanunlardaki adlarına, belirtilmemiş olanlarda üzerlerindeki yazının tazammun ettiği hüküm ve manaya bakılacağının belirtildiği, davacı şirket ile anılan Belediyeler arasında imzalanan sözleşmelerin gerek şartnamelerindeki başlık ve içerik gerekse de sözleşmelerdeki başlık ve “amaç ve kapsam” maddelerinde sözleşmelerin yalnız “kira sözleşmesi” olmadıkları, kira dışı ek sorumluluklarında sözleşmelerde öngörüldüğü dikkate alındığında, imzalanan sözleşmenin kira sözleşmesi olup olmadığının ve davacının düzeltme-şikayet başvurusunda ileri sürdüğü iddiaların yorumlama yöntemiyle çözülmesine gerek duyulmayan açık ve ilk bakışta anlaşılabilir nitelikte olmadığı, iddiaların vergilendirme hatası kapsamına girmediği, dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir. Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: İstinaf başvurusuna konu kararın usul ve hukuka uygun olduğu, kaldırılmasını gerektiren bir neden bulunmadığı gerekçesiyle davacının istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir. TEMYİZ EDENİN İDDİALARI: Dava konusu işlemin hukuka aykırı olduğu, yan edim ve yükümlülüklerin sözleşmenin niteliğini değiştirmeyeceği, her hizmet ibaresinin sözleşmeyi hizmet sözleşmesi yapmayacağı, haksız alıkonulan paranın değer kaybının telafi edilmesi gerektiği iddialarıyla kararın bozulması istenilmektedir. KARŞI TARAFIN SAVUNMASI: Yasal dayanaktan yoksun olan temyiz isteminin reddi gerektiği yolundadır. DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …’IN DÜŞÜNCESİ: Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan Bölge İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir. TÜRK MİLLETİ ADINA Karar veren Danıştay Dokuzuncu Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü: İNCELEME VE GEREKÇE: MADDİ OLAY: Farklı Belediyelerce ihaleleri gerçekleştirilen …, …, …, …, …, …, … ihale kayıt numaralı “Araç Kiralama/İş Makinesi ve Araç Kiralanması/İş Makinası ve Araç Çalıştırılması” hizmet alım işlerini yüklenen davacı şirket tarafından, bu ihaleler neticesinde imzalanan sözleşmelerin kira sözleşmesi niteliğinde olduğu ve anılan sözleşmeler için damga vergilerinin kira sözleşmesi üzerinden alınması gerektiğinden, fazladan ödenen damga vergilerinin iadesi istemiyle yapılan düzeltme-şikayet başvurusunun zımnen reddine dair işlemin iptali ve fazla ödenen toplam 1.444.300,72-TL’lik damga vergilerinin hesaplanacak tecil faiziyle birlikte iadesi istenilmektedir. İLGİLİ MEVZUAT: 488 sayılı Damga Vergisi Kanunu’nun “Konu” başlıklı 1. maddesinde, bu Kanuna ekli (1) sayılı tabloda yazılı kağıtların Damga vergisine tabi olduğu, “Mükellef” başlıklı 3. maddesinde, damga vergisinin mükellefinin kağıtları imza edenler olduğu, “Kağıtların mahiyetlerinin tayini” başlıklı 4. maddesinde, bir kağıdın tabi olacağı verginin tayini için o kağıdın mahiyetine bakılacağı ve buna göre tabloda yazılı vergisinin bulunacağı, kağıtların mahiyetlerinin tayininde, şekli kanunlarda belirtilmiş olanlarda kanunlardaki adlarına, belirtilmemiş olanlarda üzerlerindeki yazının tazammun ettiği hüküm ve manaya bakılacağı, “Vergileme ölçüleri” başlıklı 10. maddesinde, damga vergisinin nispi veya maktu olarak alınacağı, nispi vergide, kağıtların nevi ve mahiyetlerine göre, bu kağıtlarda yazılı belli paranın, maktu vergide kağıtların mahiyetlerinin esas olduğu, belli para teriminin, kağıtların ihtiva ettiği veya bunlarda yazılı rakamların hasıl edeceği parayı ifade edeceği, “Nispet” başlıklı 14. maddesinde, kağıtların damga vergisinin bu kanuna ekli (1) sayılı tabloda yazılı nispet veya miktarlarda alınacağı ifade edilmiştir. Damga Vergisine Tâbi Kâğıtların yer aldığı 488 sayılı Damga Vergisi Kanunu’na ekli (1) sayılı tablonun I. Akitlerle ilgili kâğıtlar başlıklı kısmının “A. Belli parayı ihtiva eden kâğıtlar” alt başlıklı kısmının 2. maddesinde, kira mukavelenamelerine (Mukavele süresine göre kira bedeli üzerinden) binde 1,89 nispet uygulanacağı belirtilmiştir. 9 Ağustos 2016 tarih ve 29796 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak ve aynı gün yürürlüğe giren 6728 sayılı Yatırım Ortamının İyileştirilmesi Amacıyla Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun 28. maddesiyle bu tabloya 9. madde olarak resmî dairelerin mal ve hizmet alımlarına ilişkin yaptıkları ihalelerde, ihaleyi yapan idare ile düzenlenen sözleşmelerin eklendiği ve bu kağıtlara uygulanacak nisbet de binde 9,48 olarak belirlenmiştir. 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu ‘nun “Tanımlar” başlıklı 4. maddesinde, bu Kanunun uygulanmasında, hizmet: bakım ve onarım, taşıma, haberleşme, sigorta, araştırma ve geliştirme, muhasebe, piyasa araştırması ve anket, danışmanlık, tanıtım, basım ve yayım, temizlik, yemek hazırlama ve dağıtım, toplantı, organizasyon, sergileme, koruma ve güvenlik, meslekî eğitim, fotoğraf, film, fikrî ve güzel sanat, bilgisayar sistemlerine yönelik hizmetler ile yazılım hizmetlerini, taşınır ve taşınmaz mal ve hakların kiralanmasını ve benzeri diğer hizmetleri ifade edeceği açıklanmıştır. HUKUKİ DEĞERLENDİRME: Dosyanın incelenmesinden; farklı Belediyelerce ihaleleri gerçekleştirilen …, …, …, …, …, …, … ihale kayıt numaralı “Araç Kiralama / İş Makinesi ve Araç Kiralanması / İş Makinası ve Araç Çalıştırılması” hizmet alım işlerini yüklenen davacı şirket tarafından, bu ihaleler neticesinde imzalanan sözleşmelerin kira sözleşmesi niteliğinde olduğu ve anılan sözleşmeler için damga vergilerinin kira sözleşmesi üzerinden alınması gerektiğinden, fazladan ödenen damga vergilerinin iadesi talebiyle yapılan düzeltme başvurusunun “sözleşmelerin 488 sayılı Damga Vergisi Kanununa ekli (1) sayılı Tablonun I/A-9. fıkrasına göre damga vergisine tabi tutulması gerektiği, iade talebinin uygun görülmediği” sebep gösterilerek Kozyatağı Vergi Dairesi Müdürlüğünün … tarih ve E… sayılı işlemiyle reddi üzerine yapılan şikayet başvurusunun ise Gelir İdaresi Başkanlığınca cevap verilmeyerek zımnen reddedilmesi sonrasında bu işlemin iptali ile fazla ödenen toplam 1.444.300,72-TL damga vergilerinin hesaplanacak tecil faiziyle birlikte iadesi istemiyle dava açıldığı anlaşılmaktadır. Olayda, 488 sayılı Damga Vergisi Kanunu’nun “Resmi Daire” başlıklı 8. maddesinde, bu kanunda yazılı resmi daireden maksat olan kamu kurumları arasında belediyelerin de sayıldığı, anılan sözleşmelerin Tanımlar başlıklı 4. maddesinde, bu sözleşmenin uygulanmasında 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nda yer alan tanımların geçerli olduğu, 4734 sayılı Kamu İhale Kanun’da hizmet tanımı içerisinde taşınır ve taşınmaz mal ve hakların kiralanmasının da sayıldığı, damga vergilerine konu 24/01/2018, 29/03/2018, 28/06/2018, 29/06/2018, 31/07/2018, 18/09/2018 tarihli sözleşmelerin de farklı Belediyelerce ihalesi gerçekleştirilen “Araç Kiralama/İş Makinesi ve Araç Kiralanması/İş Makinası ve Araç Çalıştırılması” hizmet alımı işlerine ilişkin olduğu anlaşıldığından, 488 sayılı Damga Vergisi Kanunu’na 488 sayılı Damga Vergisi Kanunu’na ekli (1) sayılı tablonun I. Akitlerle ilgili kâğıtlar başlıklı kısmının “A. Belli parayı ihtiva eden kâğıtlar” alt başlıklı kısmının 9. maddesi uyarınca, anılan sözleşmeye ilişkin damga vergisi nispetinin binde 9,48 olarak uygulanmasında ve davacı adına bu oran uygulanmak suretiyle damga vergisi tahakkuk ettirilmesinde hukuka aykırılık bulunmadığından, uyuşmazlıkta düzeltme-şikayet başvurusuna konu olabilecek nitelikte vergi hatasından söz edilmesine olanak bulunmamaktadır. Kaldı ki, ihale konusu işlere ilişkin sözleşmelerin değerlendirilmesinden; sözleşmelerin sadece araçların kiralanmasına ilişkin olmadığı, bu araçların çalışır vaziyette tutulmasına ve temizlenmesine yönelik yan hizmetleri de barındırdığı, sözleşmeler kapsamındaki işler için personel çalıştırılması da gerektiğinden, damga vergisine konu sözleşmelerin salt kira sözleşmesi niteliğinde olmadığı da aşikardır. Bu nedenle, yapılan düzeltme-şikayet başvurusunun reddine ilişkin olarak tesis edilen dava konusu işlemde hukuka aykırılık görülmediğinden, davayı yukarıda yazılı gerekçeyle reddeden Vergi Mahkemesi kararına yönelik davacı tarafından yöneltilen istinaf başvurusunu reddeden Bölge İdare Mahkemesi kararında sonucu itibarıyla isabetsizlik görülmemiştir. KARAR SONUCU: Açıklanan nedenlerle; 1.Davacının temyiz isteminin reddine, 2. … Bölge İdare Mahkemesi … Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının yukarıda yazılı gerekçeyle ONANMASINA, 3.Temyiz isteminde bulunandan …-TL maktu harç alınmasına, 4.2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 50. maddesi uyarınca, onama kararının taraflara tebliğini ve bir örneğinin de … Bölge İdare Mahkemesi … Vergi Dava Dairesine gönderilmesini teminen dosyanın … Vergi Mahkemesine gönderilmesine, 20/02/2024 tarihinde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.