📜 Danıştay Karar Künyesi

8. Daire – 2022/7319 – 2023/7216 – 14.12.2023

---

🔎 Karar Özeti

Danıştay, geçici köy korucusunun görevine son verilmesine ilişkin işlemin hukuka aykırı olduğuna ve yapılan disiplin cezasının kanuni dayanağının kaldırılmış olmasına karar vererek, Bölge İdare Mahkemesi’nin kararını onadı.

---

Karar İçeriği

T.C. D A N I Ş T A Y SEKİZİNCİ DAİRE Esas No : 2022/7319 Karar No : 2023/7216 TEMYİZ EDEN (DAVALI): … Valiliği VEKİLİ: Av. … KARŞI TARAF (DAVACI): … VEKİLİ: Av. … İSTEMİN KONUSU: … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının aleyhe olan kısmının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir. YARGILAMA SÜRECİ : Dava konusu istem: Bitlis ili, Güroymak İlçe Jandarma Komutanlığı emrinde geçici köy korucusu olarak görev yapan davacının görevine son verilmesine ilişkin Bitlis Valiliği’nin 06/05/2019 olur tarihli işleminin iptali istenilmiştir. İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararda; davacının … Ağır Ceza Mahkemesi’nin E. … K. … sayılı kararı ile 3 yıl 1 ay 15 gün hapis cezası ile cezalandırıldığı, söz konusu cezanın temyizde onama neticesinde 25/0372019 tarihinde kesinleştiği, davacının görevine son verilmesi işleminin görevine alınmada aranan şartların kaybedildiğinden bahisle tesis edildiği, ancak davacıya isnat olunan “göreve alınmada aranacak şartları kaybetmek” iddiasıyla ilgili olarak yapılan soruşturma kapsamında davacının Bitlis E Tipi Kapalı Cezaevinde tutuklu bulunması nedeniyle davacının savunmasının alınmadığına ilişkin 02/05/2019 tarihli tutanak düzenlendiği, söz konusu durumun davacının savunmasının alınmasına engel teşkil etmeyeceği açık olduğundan isnat olunan eylemle ilgili olarak davacının savunmasının alınmadığı, bu bakımdan dava konusu göreve son verme işleminin hukuka uygun olmadığı, öte yandan; usul eksiklikleri tamamlandıktan sonra davalı idare tarafından yeniden işlem tesis edileceğinden bu aşamada parasal haklarının tazmini istemi hakkında karar verilmesine olanak bulunmadığı gerekçesiyle göreve son işleminin iptaline, parasal haklar yönünden karar verilmesine yer olmadığına kararı verilmiştir. Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: … Bölge İdare Mahkemesince; olayda, “Güvenlik korucuları ile korucu başlarının; görevlendirme şekilleri, göreve alınmalarında aranacak şartlar, görevleri, uygulanacak disiplin cezaları ve görevlerine son verilmesini gerektiren haller, disiplin amirleri, yararlanacakları giyim eşyaları ile bunların şekli ve verilme zamanları, eğitim ve denetim usûl ve esasları, sicil ve izinleri, ilk müracaatlarında sahip olmaları gereken sağlık şartları, başka bir işte çalışma hakları ile bu Kanunda yer alan diğer hususlara ilişkin uygulamalar Cumhurbaşkanınca çıkarılacak bir yönetmelikle düzenlenir.” şeklindeki 442 sayılı Köy Kanununun en son 700 sayılı Anayasada Yapılan Değişikliklere Uyum Sağlanması Amacıyla Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname ile değişikliğe uğrayan Ek 18. maddesi uyarınca 2008/13105 sayılı Güvenlik Korucuları Yönetmeliği çıkarıldığı ve Yönetmeliğin 17. maddesinde disiplin hükümleri düzenlenerek, hangi halde hangi disiplin cezalarının verileceğinin bu şekilde belirlendiği, Anayasa Mahkemesinin 24/03/2022 tarihli 31788 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 24/02/2022 tarihli E:2021/2, K:2022/20 sayılı kararıyla maddede yer alan “…uygulanacak disiplin cezaları…” ibaresinin iptaline karar verildiği, bu durumda, kanuni bir dayanak olmaksızın ceza verilemeyeceği veya verilen cezaların kanuni dayanaklarının sonradan ortadan kalkması halinde cezaların ortadan kaldırılması gerektiği, davacıya disiplin cezası verilmesine dair olan işbu dava konusu işlemin Anayasa Mahkemesinin anılan iptal kararı sebebiyle kanuni dayanaktan yoksun hale geldiği anlaşıldığından, dava konusu işlemin iptali gerektiği, Anayasa Mahkemesinin anılan kararında iptal kararının Resmi Gazetede yayımlanmasından başlayarak 9 ay sonra yürürlüğe girmesine karar verilmiş olmasının somut olaya etkisinin de değerlendirilmesi gerektiği, Anayasa Mahkemesince bir Kanunun veya KHK’nın tümünün ya da belirli hükümlerinin Anayasaya aykırı bulunarak iptal edilmiş olduğu bilindiği halde eldeki davaların Anayasaya aykırılığı saptanmış olan kurallara göre görüşülüp çözümlenmesi, Anayasanın üstünlüğü prensibine ve hukuk devleti ilkesine uygun bulunmadığı, bu itibarla, istinaf konusu Mahkeme kararının dava konusu işlemin iptaline ilişkin kısmında sonucu itibariyle hukuki isabetsizlik görülmediği, Mahkeme kararının “yoksun kalınan parasal haklarının yasal faizi ile birlikte ödenmesi istemi hakkında karar verilmesine yer olmadığına” ilişkin kısmı hakkında; dava dilekçesinde “yoksun kalınan parasal haklarının yasal faizi ile birlikte ödenmesi” yönünde herhangi bir istem bulunmadığı, olmayan bir istem hakkında hüküm kurulmasında hukuki isabet görülmediği gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline ilişkin kısmına karşı yapılan istinaf başvurusunun belirtilen gerekçeyle reddine, istinaf konusu mahkeme kararının “yoksun kalınan parasal haklarının yasal faizi ile birlikte ödenmesi istemi hakkında karar verilmesine yer olmadığına” ilişkin kısmına karşı yapılan istinaf başvurusunun kabulüne ve Mahkeme kararının bu kısmının kaldırılmasına karar verilmiştir. TEMYİZ EDENİN İDDİALARI: Davalı idare tarafından, dava konusu işlemin hukuka uygun olduğu, soruşturma yapıldığı ileri sürülmektedir. KARŞI TARAFIN SAVUNMASI: Savunma verilmemiştir. DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …’UN DÜŞÜNCESİ: Bölge İdare Mahkemesi kararının gerekçeli onanması gerektiği düşünülmektedir. TÜRK MİLLETİ ADINA Karar veren Danıştay Sekizinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü: HUKUKİ DEĞERLENDİRME: Her ne kadar Bölge İdare Mahkemesi tarafından, 24/03/2022 tarihli 31788 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Anayasa Mahkemesi’nin 24/02/2022 tarihli E:2021/2, K:2022/20 sayılı 442 sayılı Köy Kanununun ek 18. maddesinde yer alan “…uygulanacak disiplin cezaları…” ibaresinin iptaline ilişkin kararına dayanılarak iptal kararının uygulanması gerektiği gerekçesiyle istinaf başvurusunun gerekçeli reddi kararı verilmiş olsa da; Dairemizin bu husustaki içtihadı; Anayasa Mahkemesi’nin iptal kararının yürürlüğe gireceği tarihe kadar Güvenlik Korucuları Yönetmeliğinin dayanağı olan 442 sayılı Köy Kanunun ek 18. maddesinde yer alan “…uygulanacak disiplin cezaları…” ibaresi yürürlükte olduğundan, uyuşmazlığın dava konusu işlemin tesis edildiği tarihteki mevzuat dikkate alınarak çözümlenmesi gerektiği yönündedir. Ancak Anayasa Mahkemesi tarafından iptal kararının yürürlüğünün 9 ay ertelenmesine ilişkin süre dolmadan, 30/11/2022 tarih ve 32029 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 7422 sayılı Kanun ile 442 sayılı Köy Kanunu’na “Güvenlik korucularına verilecek disiplin cezalarının çeşitleri ile ceza uygulanacak fiil ve haller” başlıklı 74/A, “Ağırlaştırıcı ve hafifletici nedenler” başlıklı 74/B, “Uygulanacak hükümler” başlıklı 74/C maddelerinin eklendiği görülmüştür. Bu durumda kanun koyucu tarafından Anayasa Mahkemesi tarafından verilen iptal kararı erteleme süresi içerisinde kanuni düzenleme yapıldığından, Bölge İdare Mahkemesi kararı neticesi itibarıyla hukuka uygun bulunmuştur. Öte yandan, 442 sayılı Köy Kanunu’na eklenen maddelerin yapılacak yeni işlemde dikkate alınacağı tabiidir. KARAR SONUCU: Açıklanan nedenlerle, 1. Temyiz isteminin reddine, 2. … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının yukarıda belirtilen gerekçe ile ONANMASINA, 3. Temyiz giderlerinin istemde bulunan üzerinde bırakılmasına, posta gideri avansından varsa artan tutarın Mahkeme tarafından ilgili tarafa iadesine, 4. Kesin olarak, 14/12/2023 tarihinde oybirliği ile karar verildi.