Gözetim Belgesi İbraz Zorunluluğu Üzerine Danıştay Kararı
📜 Danıştay Karar Künyesi
7. Daire – 2021/3525 – 2021/5416 – 07.12.2021
🔎 Karar Özeti
Danıştay, ithal edilen eşyaların gözetim belgesi olmaksızın piyasaya sürülmesinin hukuka aykırı olduğuna ve ek tahakkuk kararının iptali talebinin reddedilmesi gerektiğine karar verdi.
Karar İçeriği
T.C. D A N I Ş T A Y YEDİNCİ DAİRE Esas No : 2021/3525 Karar No : 2021/5416 TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Bakanlığı adına … Gümrük Müdürlüğü VEKİLİ : Av. … KARŞI TARAF (DAVACI) : … Kuruyemiş Gıda Ticaret Sanayi Limited Şirketi VEKİLİ : Av. … İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi … Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir. YARGILAMA SÜRECİ : Dava konusu istem: Davacı adına 2017 ve 2018 yıllarında tescilli muhtelif tarih ve sayılı 6 adet serbest dolaşıma giriş beyannamesi muhteviyatı eşyaların gözetim belgesi ibraz edilmeksizin ithalinin gerçekleştirildiğinden bahisle 4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun 235. maddesinin 1. fıkrasının (c) bendi uyarınca karara bağlanan ek tahakkuka vaki itirazın reddine dair işlemin iptali istemiyle dava açılmıştır. İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … Vergi Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla, gözetim belgesinin, eşyanın ithal seyrinin izlenmesi ve bu eğilimin yerli üreticiler üzerinde zarar tehdidi oluşturup oluşturmadığının tespiti için gerekli olan ve ithalattan önce alınması gereken bir belge olduğu, 4458 sayılı Kanun’un 235. maddesinin 1. fıkrasının (c) bendinde sayılan belgeler arasında bulunmadığı, anılan belgenin ibraz edilmemiş olması sebebiyle mezkur madde uyarınca karara bağlanan ek tahakkukta ve bu karara vaki itirazın reddine dair işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir. Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: İstinaf başvurusuna konu kararın hukuka ve usule uygun olduğu ve davalı idare tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği gerekçesiyle 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir. TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Gözetim kayıt belgesi ibraz etmeksizin eşyaların ithalini gerçekleştiren davacı adına karara bağlanan ek tahakkukta hukuka aykırılık bulunmadığı ileri sürülmektedir. KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Savunma verilmemiştir. DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …’İN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan kararın onanması gerektiği düşünülmektedir. TÜRK MİLLETİ ADINA Karar veren Danıştay Yedinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü: HUKUKİ DEĞERLENDİRME: Bölge idare mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür. Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir. KARAR SONUCU: Açıklanan nedenlerle; 1.Temyiz isteminin reddine, 2….Bölge İdare Mahkemesi … Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının ONANMASINA, 3. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 50. maddesi uyarınca, bu kararın taraflara tebliği ve bir örneğinin de Bölge İdare Mahkemesine gönderilmesini teminen dosyanın ilk derece Mahkemesine gönderilmesine, 07/12/2021 tarihinde kesin olarak oyçokluğuyla karar verildi. (X) KARŞI OY Uluslararası ticarete konu olan malların ülkeye giriş ve çıkışı ülkede geçici kalışı veya doğrudan geçişi için uygulanması gereken kurallar kanun koyucu(yasama organı)yetkisi dahilinde olmakla bu kurallara aykırılık halinde de adli ve idari yaptırıma bağlamak da yetkisi dahilinde olduğu bilinmektedir. Gümrük mevzuatı düzenlemesinde; 4458 sayılı gümrük kanunun 4 maddesi “Gümrük idareleriyle muhatap olan kişiler bu Kanun ve Cumhurbaşkanlığı kararnameleri ile bunlara dayanılarak çıkarılan mevzuat hükümlerine uymak; gümrük idarelerinin gerek bu Kanunda gerek diğer mevzuat hükümlerine göre yapacağı gözetim ve kontrollere tabi olmak; bu idarelerin kendi adına veya başka idareler nam veya hesabına tahsil edeceği her tür vergi, resim, harç ve ücretleri ödemek veya bunların teminata bağlamak; mevzuat hükümlerinin uymayı zorunlu kıldığı her tür işlemleri yerine getirmekle sorumludurlar.” Emredici hükmü ile muhatapların sorumluğunu; Aynı kanunun 74. maddesinde de “Türkiye Gümrük Bölgesine gelen eşyanın serbest dolaşıma girişi; ticaret politikası önlemlerinin uygulanması, eşyanın ithali için öngörülen diğer işlemlerin tamamlanması ve kanunen ödenmesi gereken vergilerin tahsili ile mümkündür.” düzenlemesi ile de gümrük yetkililerinin sorumluluğunu sarih olarak belirlenmiştir. Bu bağlamda gümrük rejimi düzenlemelerinin uluslararası boyutunun etkileri yönünden dış ticarette korunma önlemlerinin alınması ve takip edilmesinin sağlanması ülke bağımsızlığı ve milli menfaatlerin korunması yönüyle elzem olduğu izahtan varestedir. Gözetim Belgesi, Ortak Ticaret Politikası araçlarına uyum kapsamında, AB’nin Konsey Yönetmelikleri ve Dünya Ticaret Örgütü’nün Koruma Tedbirleri Anlaşması ile belirli üçüncü ülkeler menşeili ürünlerin ithali için zorunlu olan ve bir malın ithal eğiliminin yakından izlenmesi, bu eğilimin yerli üreticiler üzerinde zarar tehditi oluşturup oluşturmadığı noktasındaki tespitler için gerekli olan ithalattan önce Dış Ticaret Müsteşarlığı’na yapılacak başvuruyla alınması gereken belgedir. Korunma önlemleri ulusal egemenlik sınırları dahilinde sanayi ticaret tarım ve hizmet üretimlerinin haksız rekabete karşı korunmasında özellikle yerli üretimin haksız rekabet karşısında dezavantajlı konuma düşürülmesinin engellenmesi amacıyla gümrük mevzuatı hükümlerine uygun olarak yapılmasını sağlamak mevzuata aykırılıkların tespit edilmesi halinde yasal yaptırımların uygulanmasını sağlamakla görevli idarenin dava konusu adli para cezası işleminin hukuka uygunluğunun değerlendirilmesi yapıldığında ; 4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun ”Cezalar”ın düzenlendiği Onbirinci Kısmında yer alan 235. maddesinin 1. fıkrasının yürürlükteki şekliyle (c) bendinde, serbest dolaşıma giriş rejimine tabi tutulan eşyaya ilişkin olarak, yapılan beyan ile muayene ve denetleme veya teslimden sonra kontrol sonucunda; eşyanın ithali, belli kuruluşların vereceği ve gümrük idaresine ibrazı veya beyanı zorunlu olan lisans, izin, uygunluk belgesi veya bu belgeler yerine geçen bilgiye bağlı olmasına rağmen, eşya belge veya bilgiye tabi değilmiş ya da belge veya bilgi alınmış gibi beyanda bulunulduğunun tespit edilmesi halinde, varsa eşyanın fark gümrük vergilerinin alınmasının yanı sıra, gümrüklenmiş değerinin iki katı idari para cezası verileceği kurala bağlanmıştır. Dava konusu ithal edilen mallar, serbest dolaşıma giriş rejimine tabi tutulmuş ve gözetim tebliği kapsamında olup, yükümlü “serbest dolaşıma giriş beyannamesi” ne eklenmesi gereken işbu belgeyi almak yerine, 4458 sayılı Kanun’un 61. maddesinin 3. fıkrası gereği kendi iradi beyanı ile hata ve yanılma olmaksızın verginin matrahını yurtdışı gider olarak göstermek suretiyle, tebliğde belirtilen miktara ulaştırarak, “gözetim belgesi” almaksızın mallarını serbest dolaşıma soktuğu anlaşılmaktadır. Gözetim uygulamasının yerli üreticileri korumak amacıyla, idarece belirlenen eşyanın belirlenen meblağın altında ithal edilmesi durumunda, yerli üreticileri ve dolayısıyla ülke ekonomisinin izlenmesi amaçlanmakta, tebliğ ile belirlenen belli malların belli fiyatların altında ithali halinde, ilerde alınacak tedbirlerin tespiti “gözetim” ile sağlanacağından, ilgili ithalatçının bu malları belirlenen meblağın altında ithal etmek istemesi halinde aranmakta, buna mukabil kendi beyanı ile bu meblağ üzerinde ithal etmesi halinde düşük fiyatla ithal sorunu ve dolayısıyla gözetim sorunu da olmayacağı tabidir. Ancak ithalatçının hem gözetim kıymetinin altında ithalat yapmak istemesi hem de gözetim belgesi almaması halinde gözetim ile amaçlanan durumun gerçekleşmeyeceği de izahtan varestedir. Dava konusu olayda ithalata konu eşyanın korunma önlemleri kapsamında yetkili idare tarafından yayınlanan tebliğ ile belirli mallara ilişkin ithalatın yapılabilmesinin idareye “gözetim belgesi” sunulması şartına bağlı kılındığı ve bu tebliğin hukuka uygun olduğu( iptal taleplerinin reddedildiği) Bu belge alınmaksızın ithalatın gerçekleştirilmiş olduğu sonradan yapılan inceleme ile tespit edildiği dosya kapsamından anlaşılmaktadır. Kanunun 235. maddesinin 1-c bendi kapsamında, ithalatın gözetim belgesi alma şartına bağlı olduğu sarih olmakla madde kapsamında kalmadığı gerekçesi ile iptal edilmesi, sosyal yaşamı ve ticaret hukukunu düzenleyen kurullara aykırı davranmanın müeyyidesiz kalması sonucunu doğuracağından kararın bozulması gerektiği oyu ile karara katılmıyorum.Paylaş:
