1/1000 ölçekli Uygulama İmar Planı Değişikliği Üzerine Hukuka Aykırılık Tespiti
📜 Danıştay Karar Künyesi
6. Daire – 2020/89 – 2023/9956 – 26.12.2023
🔎 Karar Özeti
Danıştay Altıncı Dairesi, Bolu’daki imar planı değişikliğini inceleyerek, 10 metrelik yol alanının 1/5000 ölçekli nazım imar planında yer almadığı gerekçesiyle 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliğinin bu kısmının hukuka aykırı olduğuna hükmetmiş, diğer kısımların ise onanmasına karar vermiştir.
Karar İçeriği
T.C. D A N I Ş T A Y ALTINCI DAİRE Esas No : 2020/89 Karar No : 2023/9956 TEMYİZ EDEN (DAVACI) : … VEKİLİ : Av. … KARŞI TARAF (DAVALI) : … Belediye Başkanlığı VEKİLİ : Av. … İSTEMİN KONUSU : Danıştay Altıncı Dairesinin 18/03/2018 tarih ve E:2016/11624, K:2018/6030 sayılı bozma kararına uyularak … İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir. YARGILAMA SÜRECİ: Dava konusu istem: Bolu ili, Merkez, … Mahallesi, …, …, … ve … parsel sayılı taşınmazları kapsayan alanda 1/5000 ölçekli nazım imar planı değişikliği ile 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliği yapılmasına ilişkin Bolu Belediye Meclisinin … tarihli, …. sayılı kararının iptali istenilmiştir. İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesince, davanın süre aşımı nedeniyle reddine ilişkin … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının Danıştay Altıncı Dairesinin 18/06/2018 tarih ve E:2016/11624, K:2016/6030 sayılı kararıyla bozulması ve yargılama yetkisi değişikliği nedeniyle dosyanın Bolu İdare Mahkemesine gönderilmesi üzerine Mahkeme tarafından bozma kararına uyularak; mahallinde yapılan keşif ve bilirkişi incelemesi sonucu düzenlenen bilirkişi raporu ile dosyadaki bilgi ve belgelerin birlikte değerlendirilmesinden, dava konusu 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliğinden önce yapılan … tarih ve … sayılı Bolu Belediye Meclisi kararıyla onaylanan 1/1000 ölçekli uygulama imar planın iptali istemiyle açılan davada; Mahkeme tarafından planın üst ölçekli imar planına uygun olmadığı gerekçesiyle iptaline karar verilmesi üzerine dava konusu işlemin tesis edildiği, dava konusu 1/5000 ve 1/1000 ölçekli imar planı değişikliklerinin birbiriyle uyumlu olduğu, davacının taşınmazlarına isabet eden park alanının taşınmazın dışına doğru kaydırıldığı, planlama alanının dış sınırında, 15 metrelik yol ile konut alanları arasında yeşil kuşak oluşturduğu, gerek davacının kullanımını artırma gerekse başka alanda yeşil alan düzenlemesi olmadığından park alanı olarak düzenlenmesinin yerinde olduğu, dava konusu taşınmazlarına getirilen kullanım kararlarının planlama esaslarına ve şehircilik ilkelerine uygun olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Belirtilen gerekçelerle dava konusu işlem hukuka uygun bulunarak davanın reddine karar verilmiştir. TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, dava konusu taşınmazlarının neredeyse tamamının park alanı ve yolda kaldığı, mülkiyet hakkının zedelendiği ileri sürülmektedir. KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Savunma verilmemiştir. DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ …’İIN DÜŞÜNCESİ: Davacının, dava konusu 1/5000 ölçekli nazım imar planı ile 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliğinde taşınmazın 7 metrelik yol alanı ve park alanı olarak belirlenmesine ilişkin kısmı yönünden temyiz isteminin reddine, temyize konu kararın bu kısımlarının onanmasına, dava konusu 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliğinde taşınmazın 10 metrelik yol alanı olarak belirlenmesine ilişkin kısmı yönünden ise temyiz isteminin kabulü ile bu kısım yönünden temyize konu kararın bozulmasına karar verilmesi gerektiği düşünülmektedir. TÜRK MİLLETİ ADINA Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü: İNCELEME VE GEREKÇE: MADDİ OLAY : Dava, Bolu ili, Merkez, … Mahallesi, …, …, … ve … parsel sayılı taşınmazları kapsayan alanda Bolu Belediye Meclisinin … tarihli, … sayılı kararı ile onaylanan 1/5000 ölçekli nazım imar planı değişikliği ile 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliği yapılmış, 4251 parsel sayılı taşınmaz imar planı değişikliklerinde konut ve yol alanına, …, … ve … parsel sayılı taşınmazlar ise park ve yol alanına ayrılmış, davacı tarafından park alanı ve yol alanının kaldırılması istemiyle dava açılmıştır. İLGİLİ MEVZUAT: 3194 sayılı İmar Kanununun 5. maddesinin işlem tarihinde yürürlükte olan halinde, “nazım imar planı; varsa bölge veya çevre düzeni planlarına uygun olarak halihazır haritalar üzerine, yine varsa kadastral durumu işlenmiş olarak çizilen ve arazi parçalarının; genel kullanış biçimlerini, başlıca bölge tiplerini, bölgelerin gelecekteki nüfus yoğunluklarını, gerektiğinde yapı yoğunluğunu, çeşitli yerleşme alanlarının gelişme yön ve büyüklükleri ile ilkelerini, ulaşım sistemlerini ve problemlerinin çözümü gibi hususları göstermek ve uygulama imar planlarının hazırlanmasına esas olmak üzere düzenlenen, detaylı bir raporla açıklanan ve raporuyla beraber bütün olan plan; uygulama imar planı da; tasdikli halihazır haritalar üzerine varsa kadastral durumu işlenmiş olarak nazım imar planı esaslarına göre çizilen ve çeşitli bölgelerin yapı adalarını, bunların yoğunluk ve düzenini, yolları ve uygulama için gerekli imar uygulama programlarına esas olacak uygulama etaplarını ve diğer bilgileri ayrıntıları ile gösteren plan” olarak tanımlanmıştır. Aynı Kanunun 6. maddesinin işlem tarihinde yürürlükte olan halinde ise, planlar kapsadıkları alan ve amaçları açısından bölge planları ve imar planları olarak iki ana kategoriye ayrılmış, imar planları da uygulamaya esas olan uygulama imar planları ve bu planın hazırlanmasındaki temel hedefleri, ilkeleri ve arazi kullanım kararlarını belirleyen nazım imar planları olarak sınıflandırılmış, her planın bir üst kademedeki plana uygun olarak hazırlanması zorunluluğu getirilmiştir. 14.06.2014 tarih ve 29030 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Mekansal Planlar Yapım Yönetmeliği’nin; “Genel Plânlama Esasları” başlıklı 7. maddesinin 1. fıkrasının (c) bendinde, “Planlar, kademesine ve ölçeğine göre ve yapılış amacının gerektirdiği ayrıntı düzeyinde kalmak koşuluyla alt kademedeki planları yönlendirir.” hükmüne yer verilmiştir. HUKUKİ DEĞERLENDİRME: Dava konusu 1/5000 ölçekli nazım imar planı değişikliği ile 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliğinin 7 metrelik yol ve park alanı yönünden davanın reddine ilişkin kısmına dair İdare Mahkemesi kararının temyiz istemi incelendiğinde, Bölge İdare Mahkemeleri tarafından verilen kararların temyiz yolu ile incelenerek bozulabilmeleri 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesinde belirtilen nedenlerden birinin bulunması halinde mümkündür. Temyize konu mahkeme kararının bu kısmı hukuk ve usule uygun olup, kararın bozulmasını gerektirecek bir sebep bulunmamaktadır. Dava konusu 1/1000 ölçekli uygulama imar planının 10 metrelik yol alanı yönünden davanın reddine ilişkin kısmına dair İdare Mahkemesi kararının temyiz istemine gelince, Yukarıda yer verilen hükümler uyarınca, planlar arasındaki hiyerarşi kapsamında nazım imar planından sonra yapılacak olan uygulama imar planının, nazım imar planına uygun yapılması gerekmektedir. Danıştay Altıncı Dairesinin yerleşik içtihadına göre 10,00 metre üzerindeki en kesitli taşıt yollarının ulaşım sistemlerini ve problemlerinin çözümünü gösterecek olan 1/5000 ölçekli nazım imar planında yer alması gerektiği, daha dar en kesitli olan yaya yolunun (7,00 metrelik) ise üst ölçekli nazım imar planında yer almadan da 1/1000 ölçekli uygulama imar planında gösterilmesinin mümkün olduğu kabul edilmektedir. Uyuşmazlığa konu olayda, dava konusu 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliği ile uyuşmazlık konusu taşınmazın üzerinden geçecek şekilde planlanan 10 metrelik yolun 1/5000 ölçekli nazım imar planında yer almadığı görülmüştür. Bu durumda, dayanak 1/5000 ölçekli nazım imar planında gösterilmeyen 10 metrelik yolun dava konusu 1/1000 ölçekli uygulama imar planında gösterilmesinin, uygulama imar planını dayanağı nazım imar planına aykırı hale getirdiği sonucuna ulaşıldığından, dava konusu 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliğinin bu kısmında hukuka uyarlık bulunmamaktadır. Bu itibarla, davanın reddine dair İdare Mahkemesi kararının, dava konusu 1/1000 ölçekli uygulama imar planında taşınmazın 10 metrelik yol alanında gösterilmesine ilişkin kısmında isabet bulunmamaktadır. KARAR SONUCU : Açıklanan nedenlerle; 1.2577 sayılı Kanunun 49. maddesine uygun bulunan davacının temyiz isteminin kısmen kabulüne, kısmen reddine, 2.Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle reddine ilişkin temyize konu … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının, dava konusu 1/5000 ölçekli nazım imar planına ve 1/1000 ölçekli uygulama imar planının 7 metrelik yol ve park alanına ilişkin kısmının ONANMASINA, 1/1000 ölçekli uygulama imar planının 10 metrelik yol alanına ilişkin kısmının BOZULMASINA, 3. Bozulan kısım hakkında yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan İdare Mahkemesine gönderilmesine, 4. 2577 sayılı Kanunun (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere 26/12/2023 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.Paylaş:
