📜 Danıştay Karar Künyesi

8. Daire – 2019/2885 – 2023/3070 – 14.06.2023

---

🔎 Karar Özeti

Danıştay, davacının ilgili belediyeden izin belgesi almadan ticari yolcu taşımacılığı yaptığını iddia eden işlemin iptali talebini kabul ederek, işlemin hukuka uygun olmadığına ve gerekli tespitlerin yapılmadığına karar vermiştir.

---

Karar İçeriği

T.C. D A N I Ş T A Y SEKİZİNCİ DAİRE Esas No : 2019/2885 Karar No : 2023/3070 TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Valiliği KARŞI TARAF (DAVACI) : … VEKİLİ : Av. … İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının, temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir. YARGILAMA SÜRECİ : Dava konusu istem: :Davacının ilgili belediyeden güzergah izin belgesi almadan ticari amaçla yolcu taşımacılığı yaptığından bahisle Karayolları Trafik Kanunu’nun Ek 2/3. maddesi uyarınca maliki olduğu … plakalı aracın trafikten men edilmesine ilişkin 12/12/2016 tarihli işlem ile 2.532,00 TL idari para cezası ile cezalandırılmasına ilişkin … tarih ve … sayılı işlemin iptaline karar verilmesi istenilmiştir. İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararda; ilgili belediyeden izin almadan ticari amaçlı yolcu taşımacılığı yapıldığından bahisle dava konusu işlem tesis edilmişse de, dosya içeriğinde davacının olay sırasında yaptığı ileri sürülen taşımacılığın mahiyetini belirleyecek şekilde herhangi bir tespit tutanağı bulunmadığı, dava konusu idari para cezası tutanağında da, idari para cezasının verilmesinin nedeninin gösterilmediği, dava konusu işlemlerde, ilgili belediyeden izin alınmaksızın yolcu taşımacılığı yapıldığı belirtilmekle birlikte, dosya içeriğinden hangi tespite dayanılarak bu işlemlerin tesis edildiğinin anlaşılamadığı, olay sırasında düzenlenecek bir tespit tutanağıyla, araç ve yolcu bilgileri ile taşımacılığın mahiyetinin kesin bir şekilde ortaya konulması gerektiği, uyuşmazlıkta davacıya ait araçla ilgili belediyeden izin veya ruhsat almaksızın yapıldığı iddia edilen servis taşımacılığının her türlü şüpheden uzak, açık ve kesin delillerle ortaya konulmadığından, dava konusu işlemlerde hukuka uyarlık bulunmadığı, diğer yandan, davacı tarafından dava konusu işlemlerin tesis edilmesinden 1 gün sonra 13.12.2016 gün ve 031 sayılı peron izin belgesinin alınmış olması nedeniyle, uyuşmazlık konusu taşımacılık (ticari amaçla yapıldığının kabulü halinde dahi) 2918 sayılı Kanun’un Ek 2. maddesinin üçüncü fıkrası kapsamına girmediğinden, bu haliyle kişi ve toplum yararı arasındaki dengeyi bozucu nitelikte, hakkaniyet ilkesine ve nesafet kurallarına aykırı olarak tesis edilen dava konusu işlemlerde bu cihetle de hukuka uygunluk bulunmadığı gerekçeleriyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir. Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: İstinaf başvurusuna konu kararın hukuka ve usule uygun olduğu, ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir. TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından, 12.12.2016 tarihinde davacının izin belgesi olmadığı gerekçesiyle 2918 sayılı Kanunun Ek 2/3. maddesi uyarınca tesis edilen işlemin 1 gün sonra izin belgesi aldığından bahisle iptal edilmesinin hukuka aykırı olduğu, zira denetim tarihinde davacının ticari faaliyetinin yasal olmadığının tutanakla ortaya konulduğu, temyize konu kararın bozulması gerektiği ileri sürülmektedir. KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davacı tarafından savunma verilmemiştir. DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …’IN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan Bölge İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir. TÜRK MİLLETİ ADINA Karar veren Danıştay Sekizinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü: İNCELEME VE GEREKÇE: MADDİ OLAY : 12.12.2016 tarihinde polis memurlarınca yapılan denetimde; Balıkesir İli Mahmudiye Mahallesinde taşımacılık yapan … plaka sayılı minibüs cinsi aracın yetki belgesi ve güzergah izin belgesi olmaksızın yolcu taşımacılığı yaptığından bahisle 2918 sayılı Kanunun Ek 2/3. maddesi uyarınca 60 gün süre ile trafikten men edilmesi işlemi ile 2.532,00 TL trafik idari para cezası düzenlenmesi üzerine bakılmakta olan davanın açıldığı anlaşılmıştır. İLGİLİ MEVZUAT: 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun “Araçların tescil edildikleri amacın dışında kullanılması” başlıklı Ek 2. maddesinin işlem tarihinde yürürlükte olan halinde; araçlarını motorlu araç tescil ve trafik belgesinde gösterilen maksadın dışında kullananlar ile sürülmesine izin veren araç sahiplerinin 14.400.000 lira para cezası ile cezalandırılacağı, ayrıca, aracın on beş gün süre ile trafikten men edileceği, ilgili belediyeden izin veya ruhsat almaksızın, belediye sınırları dahilinde ticari amaçlı yolcu taşıyan kişiye, araç sahibine, bağlı bulunduğu durak, işyeri ve işletmelerin sorumlularına birinci fıkrada gösterilen idari para cezasının üç kat olarak, fiilin işlendiği tarihten itibaren bir yıl içinde tekerrürü halinde ise beş kat olarak uygulanacağı, ayrıca, aracın her defasında altmış gün süre ile trafikten men edileceği hükmüne yer verilmiştir. HUKUKİ DEĞERLENDİRME: 2918 sayılı Kanunun Ek 2/3. maddesinde, yaptırıma bağlanan eylem, ilgili belediyeden izin veya ruhsat almaksızın, belediye sınırları dahilinde “ticari amaçlı yolcu taşımak” fiilidir. Dava konusu işleme esas olan tutanağın ise taşımacılığın ticari mahiyette olduğu hususunun her türlü şüpheden uzak bir biçimde hukuki denetime imkan tanıyacak açıklıkta düzenlenmesi gerekmektedir. Olayda; 12.12.2016 tarihinde polis memurlarınca tutulan tutanak incelendiğinde ise; … plaka sayılı karsan marka beyaz renkli minibüs cinsi aracın yetki belgesi ve güzergah belgesi olmaksızın taşımacılık yaptığı belirtilmekte ise de; söz konusu taşımacılığın mahiyeti, güzergah ve yolcu bilgileri gibi hususların açıklığa kavuşturulmadığı görülmektedir. Bu itibarla 2918 sayılı Kanunun Ek 2/3. maddesi gereğince tesis edilen işlemde belediye sınırları dahilinde ticari yolcu taşımacılığı yapıldığına yönelik eylemin her türlü kuşkudan uzak, açık ve kesin delillerle ortaya konulamadığı anlaşıldığından aynı yönde karar veren İdare Mahkemesi kararının gerekçesinin bu kısmında hukuka aykırılık bulunmamaktadır. Öte yandan, dava konusu işlemin tesis edilmesinden 1 gün sonra … tarih ve … sayılı peron izin belgesinin alınmış olması sebebiyle uyuşmazlık konusu taşımacılığın 2918 sayılı Kanunun Ek 2/3. maddesi kapsamına girmediği şeklinde bir ek gerekçeye de yer verilmiş ise de; polis memurlarınca düzenlenen tutanakta taşımacılığın mahiyeti itibarıyla ticari nitelikte olup olmadığına ilişkin açık tespitlere yer verilmediğinden söz konusu tutanağın işlem tesisine esas alınamayacağı, dolayısıyla tutanakta belirtilen evrak eksikliğine ilişkin hususun sonradan davacı tarafından giderilmesinin de idari işlemin iptaline gerekçe teşkil etmeyeceği açık olduğundan İdare Mahkemesi kararında belirtilen ek gerekçede hukuki isabet bulunmadığı sonucuna varılmıştır. Buna göre; İdare Mahkemesi kararına karşı davalı idarece yapılan istinaf başvurusunu reddeden Bölge İdare Mahkemesi kararında sonucu itibarıyla hukuka aykırılık bulunmamaktadır. KARAR SONUCU: Açıklanan nedenlerle, 1. Temyiz isteminin reddine, 2. … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının belirtilen gerekçe ile ONANMASINA, 3. Temyiz giderlerinin istemde bulunan üzerinde bırakılmasına, posta gideri avansından artan tutarın Mahkeme tarafından iadesine, 4. 2577 sayılı Kanunun 50. maddesi uyarınca onama kararının taraflara tebliğini ve bir örneğinin de belirtilen Bölge İdare Mahkemesine gönderilmesini teminen dosyanın İdare Mahkemesine gönderilmesine, 5. Kesin olarak, 14/06/2023 tarihinde oybirliği ile karar verildi.