Sosyal Denge Sözleşmesinin Dayanışma Aidatı Kesintisi Hakkında Danıştay Kararı
📜 Danıştay Karar Künyesi
12. Daire – 2019/6188 – 2022/3231 – 01.06.2022
🔎 Karar Özeti
Danıştay, sosyal denge sözleşmesinin dayanışma aidatı kesintisi ile ilgili maddesini iptal ederek, kamu görevlilerinin bu kesintiden yararlanmasına yönelik düzenlemelerin hukuka aykırı olduğuna karar vermiştir.
Karar İçeriği
T.C. D A N I Ş T A Y ONİKİNCİ DAİRE Esas No : 2019/6188 Karar No : 2022/3231 TEMYİZ İSTEMİNDE BULUNAN TARAFLAR: 1-DAVACI : …’yi temsilen … Sendikası VEKİLİ : Av. … 2-DAVALI : … Genel Müdürlüğü VEKİLİ : Av. … İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının taraflarca aleyhlerine olan kısımlarının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir. YARGILAMA SÜRECİ : Dava konusu istem: … Genel Müdürlüğünde memur olarak görev yapan davacının, … Büyükşehir Belediye Başkanlığı ile …-SEN arasında imzalanan ve davalı idarede çalışanları da kapsayan Sosyal Denge Sözleşmesinden yararlanma şartı olarak getirilen dayanışma aidatı kesilmesi uygulamasının iptal edilerek, yapılan kesintilerin iadesi talebiyle yaptığı başvurunun reddine ilişkin işlem ile bu işlemin dayanağı olan Sosyal Denge Sözleşmesinin 4. maddesinin “Yararlanma Koşulları” başlıklı (B) bendinin (a) alt bendinin iptali ile işlem sebebiyle uğranılan maddi kayıplarının yasal faiziyle birlikte tazminine karar verilmesi istenilmiştir. İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:…. K:… sayılı kararla; mevzuatta sosyal denge tazminatı alan kamu görevlilerinden dayanışma aidatı kesilmesine imkan sağlayan bir düzenlemeye yer verilmediği, bu bakımdan kamu görevlilerinden herhangi bir dayanışma aidat kesintisi yapılamayacağı, nitekim ilgili mahalli idarede en çok üyeye sahip sendikanın genel başkanı veya sendika yönetim kurulu tarafından yetkilendirilecek temsilci ile sözleşme imzalanacağına ilişkin düzenleme ile tanınan yetkinin sözleşme imzalanması safhasında yürütülecek işlemler açısından hüküm ifade edeceği, anılan yetkiye dayalı olarak sosyal denge sözleşmesiyle, sözleşmeye taraf sendikaya dayanışma aidatı ödenmesine yönelik bir yükümlülük getirilmesine olanak bulunmadığından, davaya konu Sosyal Denge Sözleşmesinin 4. maddesinin (B) bendinin (a) alt bendinin ve bu maddeye dayanılarak davacının maaşından dayanışma aidatı adı altında kesinti yapılmasında ve davacının dayanışma aidatı kesilmemesi talebiyle yaptığı başvurunun reddine ilişkin işlemde hukuka uygunluk bulunmadığı gerekçesiyle, Sosyal Denge Sözleşmesinin 4. maddesinin (B) bendinin (a) alt bendinin ve başvurunun reddine ilişkin işlemin iptaline, davacının mahrum kaldığı parasal haklarının yasal faiziyle birlikte ödenmesi isteminin kabulü ile davacının maaşından yapılan dayanışma aidatı kesintisinin idareye başvuru tarihi olan 19/03/2018 tarihinden itibaren işletilecek yasal faiziyle birlikte davacıya ödenmesine karar verilmiştir. Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: İstanbul Bölge İdare Mahkemesi 3. İdari Dava Dairesince; davalı idarenin istinaf başvurusunun; dava konusu işlemin, Sosyal Denge Sözleşmesinin 4. maddesinin (B) bendinin (a) alt bendinin “Bu sosyal denge sözleşmesinden …-SEN üyeleri faydalanır.” şeklindeki birinci cümlesi ile ikinci cümlesinin “üye olmayanlardan %6” ibaresinin iptali ile işlem sebebiyle uğranılan maddi kayıpların yasal faiziyle birlikte ödenmesi yönünden kısmen reddine, Sosyal Denge Sözleşmesinin 4. maddesinin (B) bendinin (a) alt bendinin ikinci cümlesinin “üye olmayanlardan %6” ibaresi dışındaki kısımları yönünden kısmen kabulüne, İdare Mahkemesi kararının bu kısmının kaldırılmasına, davanın bu kısmının 2577 sayılı Kanun’un 15/1-b maddesi uyarınca ehliyet yönünden reddine karar verilmiştir. TEMYİZ EDENLERİN İDDİALARI: Davacı tarafından: Sendikanın amacının üyelerinin ekonomik, demokratik, hukuksal ve sosyal hak ve çıkarlarını koruyup geliştirmek olduğu, Sosyal Denge Sözleşmesinin 4. maddesinin (B) bendinin (a) alt bendinin “üye olmayanlardan %6” ibaresi dışındaki kısımları yönünden istinaf talebinin kısmen kabulü ile İdare Mahkemesi kararının bu kısmının kaldırılmasına ve davanın bu kısmının 2577 sayılı Kanun’un 15/1-b maddesi uyarınca ehliyet yönünden reddine ilişkin kısmının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir. Davalı idare tarafından: Davacının maaşından yapılan dayanışma aidatı kesintisinin idareye başvuru tarihi olan 19/03/2018 tarihinden itibaren işletilecek yasal faiziyle birlikte davacıya ödenmesi kararının hukuka aykırı olduğu, faizin dava tarihinden itibaren işletilmesi gerektiği, 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu’nun 39. maddesinde dayanışma aidatının düzenlendiği, dolayısıyla dayanışma aidatının yasal dayanağının olduğu, 6356 sayılı Kanun’u uygulamak zorunda oldukları ileri sürülmektedir. TARAFLARIN SAVUNMASI : Taraflarca savunma verilmemiştir. DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ: … DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan Bölge İdare Mahkemesi kararının açıklamalı olarak onanması gerektiği düşünülmektedir. TÜRK MİLLETİ ADINA Karar veren Danıştay Onikinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü: HUKUKİ DEĞERLENDİRME: Bölge idare mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür. Temyizen incelenen kararın esasa ilişkin kısmı usul ve hukuka uygun olup, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir. Mahkeme kararının, davacının maaşından yapılan dayanışma iadadı kesintisinin davacıya ödenmesine ilişkin kısmına gelince; … Büyükşehir Belediye Başkanlığı ile …-SEN arasında 2010 yılında imzalanan ve 01/01/2010-31/12/2015 tarihleri arasını kapsayan Sosyal Denge Sözleşmesinin uygulanması, iki yılda bir yapılan ek protokollerle 31/12/2019 tarihine kadar uzatılmış olup, 4688 sayılı Kanun’un 28. maddesinin ikinci fıkrasında yer alan, “Toplu sözleşme hükümlerinin, sözleşmenin yapıldığı tarihi takip eden iki mali yıl için geçerli olduğu” hükmü ile 32. maddesinin ikinci fıkrasında yer alan, “Sözleşmenin toplu sözleşme dönemi ile sınırlı olarak uygulanacağı” hükmü ve 4. Dönem Toplu Sözleşmenin 2018-2019 yıllarını kapsadığı dikkate alındığında, davacının yoksun kaldığı parasal hakların 4. Dönem Toplu İş Sözlemesi ile sınırlı kalacağı kuşkusuzdur. Bu nedenle, davacının maaşından kesilen dayanışma aidatı kesintisinin, 15/01/2018 tarihinden itibaren hesaplanması gerekmektedir. KARAR SONUCU: Açıklanan nedenlerle; 1. Tarafların temyiz istemlerinin reddine, 2. Yukarıda özetlenen gerekçeyle, dava konusu işlemin ve Sosyal Denge Sözleşmesinin 4. maddesinin (B) bendinin (a) alt bendinin iptaline, davacının mahrum kaldığı parasal haklarının yasal faizi ile birlikte ödenmesi isteminin kabulü ile davacının maaşından yapılan dayanışma aidatı kesintisinin idareye başvuru tarihi olan 19/03/2018 tarihinden itibaren işletilecek yasal faiziyle davacıya ödenmesine ilişkin İdare Mahkemesi kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun; dava konusu işlemin, Sosyal Denge Sözleşmesinin 4. maddesinin (B) bendinin (a) alt bendinin “Bu sosyal denge sözleşmesinden BEM-BİR-SEN üyeleri faydalanır.” şeklindeki birinci cümlesi ile ikinci cümlesinin “üye olmayanlardan %6” ibaresinin iptali ile işlem sebebiyle uğranılan maddi kayıpların yasal faiziyle birlikte ödenmesi yönünden kısmen reddi, Sosyal Denge Sözleşmesinin 4. maddesinin (B) bendinin (a) alt bendinin ikinci cümlesinin “üye olmayanlardan %6” ibaresi dışındaki kısımları yönünden kısmen kabulü, İdare Mahkemesi kararının bu kısmının kaldırılması, davanın bu kısmının 2577 sayılı Kanun’un 15/1-b maddesi uyarınca ehliyet yönünden reddi yolundaki temyize konu … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının yukarıda belirtilen açıklama ile ONANMASINA, 3. Temyiz giderlerinin istemde bulunanlar üzerinde bırakılmasına, 4. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 50. maddesi uyarınca, bu onama kararının taraflara tebliğini ve bir örneğinin de … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesine gönderilmesini teminen dosyanın … İdare Mahkemesine gönderilmesine, 01/06/2022 tarihinde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.Paylaş:
