Hukuk Muhakemeleri Kanunu (HMK), mahkeme süreçlerinin düzenli ve adil bir şekilde işlemesini sağlamak amacıyla çeşitli kurallar içermektedir. Bu kurallardan biri de Madde 79’da ele alınan, duruşmalarda vekil veya vekâlet verenin uygun olmayan tutum ve davranışlarına ilişkin düzenlemelerdir. Bu madde, hâkimlerin, disiplin veya adli suç teşkil edebilecek davranışlara karşı nasıl hareket edeceğini belirler. Hem avukatların hem de bizzat davalarını takip eden kişilerin, duruşma sırasında uygun davranış kurallarına uyması gerektiğini vurgular. Aşağıda, HMK Madde 79’un hükümleri ve bu hükümlerin günlük mahkeme pratiğinde nasıl uygulandığına dair örneklerle detaylı bir inceleme yapılacaktır.

Vekilin Uygun Olmayan Davranışları ve Sonuçları

HMK Madde 79’a göre, bir vekil duruşma sırasında uygun olmayan tutum ve davranış sergilerse, ilk adım olarak hâkim tarafından uyarılır. Eğer vekil bu uyarıya uymaz ve davranışı disiplin suçu veya adli suç olarak değerlendirilirse, duruşma salonunda bulunan kişilerin kimlik ve adres bilgileri ile birlikte olay tutanağa geçirilir. Daha sonra duruşma ertelenir ve vekil hakkında gerekli yasal işlemler için baroya ve gerekirse Cumhuriyet başsavcılığına bildirimde bulunulur. Pratikte, bir avukatın duruşma sırasında yüksek sesle konuşması ve hâkime karşı saygısız bir tavır takınması, bu madde kapsamında değerlendirilebilir. Bu durum, avukatın hem mesleki disiplin kurallarını ihlal etmesine hem de hukuki sürecin aksamalar yaşamasına neden olabilir.

Davasını Bizzat Takip Edenlerin Durumu

HMK’nın ikinci fıkrası, davasını bizzat takip eden kişilerin duruşmalardaki uygun olmayan davranışlarına odaklanır. Buna göre, bu kişiler uygun olmayan davranış sergilerse, ilk olarak hâkim tarafından uyarılırlar. Uyarılara uyulmaması durumunda, hâkim kişinin bir vekil aracılığıyla temsil edilmesine karar verebilir ve gerektiğinde kişiyi duruşma salonundan çıkartabilir. Vekil ile temsil edilmemesi halinde, tarafın yokluğunda uygulanacak hükümlere göre işlem yapılır. Günlük hayatta, bir davacının duruşma sırasında sürekli olarak karşı tarafı kesmesi ve hâkime karşı saygısız ifadeler kullanması, bu fıkrada belirtilen yaptırımlara yol açabilir. Bu tür davranışlar, davacının davasını olumsuz etkileyebilir ve hukuki sürecin gereksiz yere uzamasına neden olabilir.

Sonuç: HMK Madde 79, mahkemelerde disiplin ve saygıyı korumayı amaçlayarak, duruşmalarda vekil ve vekâlet verenlerin uygun olmayan davranışlarını ciddi şekilde ele alır. Bu düzenleme, hukuki süreçlerin adil ve düzenli bir şekilde yürütülmesini sağlamak için gerekli bir mekanizmadır. Vekiller ve davalarını bizzat takip eden kişiler, duruşma sırasında uygun davranış kurallarına uymalı ve mahkeme sürecine saygı göstermelidir. Bu sayede, adaletin sağlanması ve hukuki süreçlerin verimli bir şekilde işlemesi mümkün olacaktır.

Paylaş: