Kamulaştırmasız el atma, kamu idaresinin, bireylerin özel mülkiyet haklarına, yasal prosedürlere uymaksızın müdahale etmesi durumudur. Bu müdahale, idarenin mülkiyet hakkını bedelsiz veya hukuki bir işlemle sınırlayarak gerçekleştirmesi şeklinde olabilir. Kamulaştırma işlemleri, genellikle kamu yararını gözeterek yapılır ve belirli hukuki prosedürlere tabidir. Ancak kamulaştırmasız el atma durumlarında, bu prosedürlerin hiçbiri izlenmez ve mülk sahipleri, mülklerinin kullanımı üzerindeki haklarını fiilen ya da hukuki olarak kaybederler. Bu yazıda, kamulaştırmasız el atmanın ne olduğu, nasıl gerçekleştiği, karşılaşıldığında neler yapılması gerektiği ve bu süreçteki yargı kararlarına dair önemli bilgiler sunulacaktır.

Kamulaştırmasız El Atmanın İki Yüzü: Fiili ve Hukuki

Kamulaştırmasız el atma, iki temel şekilde gerçekleşebilir: fiili ve hukuki. Fiili el atma, kamu idaresinin, kamulaştırma usullerine uymaksızın, bir taşınmaz üzerinde fiziksel kontrolü ele geçirmesi ve bu taşınmazı bedelsiz kullanmasıdır. Örneğin, bir belediyenin, özel mülkiyete ait bir araziyi, sahibinden izin almadan park alanı olarak düzenlemesi fiili el atmaya örnektir. Diğer yandan, hukuki el atma, idarenin, kamu yararı gerekçesiyle, özel mülkiyete konu taşınmaz üzerindeki kullanım haklarını kısıtlayan kararlar almasıdır. Bu durumda, arazinin imar planında değişiklik yapılarak kamu kullanımına ayrılması, mülk sahibinin arazisini istediği gibi kullanamamasına yol açar. Her iki durumda da mülk sahipleri, mülkiyet haklarının sınırlandırılmasıyla karşı karşıya kalır ve bu durumdan kaynaklanan zararlarının tazmin edilmesi için yasal yollara başvurabilirler.

Kamulaştırmasız El Atma Davası Açma Süreci

Kamulaştırmasız el atma durumlarında, mülk sahipleri, yaşadıkları mağduriyetin giderilmesi için dava açma hakkına sahiptir. Bu süreçte, fiili el atmalar için asliye hukuk mahkemeleri, hukuki el atmalar için ise idare mahkemeleri yetkilidir. Dava açabilmek için, mülkün tapuya kayıtlı olması ve davanın, mülk sahibi veya mirasçıları tarafından açılması gerekmektedir. Kamulaştırmasız el atma davaları, genellikle eda davası olarak açılır ve belirsiz alacak veya kısmi dava şeklinde ilerleyebilir. Dava sürecinde, kamulaştırma bedelinin belirlenmesi ve zararın tazmini gibi konular ön plana çıkar. Yargı sürecinde, mülkün değerinin ve idarenin müdahalesinin neden olduğu zararın belirlenmesi için bilirkişi incelemesi yapılır ve bu incelemeler, davanın sonucunu doğrudan etkiler.

Kamulaştırmasız El Atma Davalarında Yargı Kararları

Kamulaştırmasız el atma davalarında, Yargıtay’ın içtihatları, davaların çözümünde önemli bir rol oynar. Yargıtay kararları, mülkiyet hakkının korunması ve kamu yararı dengesinin nasıl sağlanacağına dair yol gösterici niteliktedir. Özellikle, mülkün değerinin tespiti, kamulaştırmasız el atma durumlarında mülk sahiplerine ödenecek tazminat miktarının belirlenmesinde kritik bir faktördür. Yargıtay, kamulaştırmasız el atma durumlarında, mülkün gerçek değerinin tespiti ve bu değere uygun tazminatın ödenmesi gerektiğini vurgular. Ayrıca, kamulaştırmasız el atma nedeniyle açılan davaların, mülkiyet hakkına yapılan müdahalelerin önlenmesi ve zararın tazmini amacı taşıdığını belirtir. Bu kararlar, benzer davalarda emsal teşkil eder ve mülk sahiplerinin haklarının korunmasına katkı sağlar.

Sonuç: Kamulaştırmasız el atma, kamu idaresinin yasal prosedürlere uymaksızın özel mülkiyete müdahale etmesi durumudur. Bu müdahaleler, mülk sahiplerinin haklarının ihlal edilmesine yol açar ve mülk sahipleri, yaşadıkları zararların tazmin edilmesi için dava açma hakkına sahiptir. Kamulaştırmasız el atma davaları, fiili ve hukuki olmak üzere iki farklı türde gerçekleşebilir ve her iki durumda da mülk sahipleri, yasal haklarını korumak için adli veya idari yargıya başvurabilirler. Yargıtay kararları, bu tür davaların çözümünde önemli bir referans noktası oluşturur ve mülk sahiplerinin haklarının korunması için yol gösterici niteliktedir.

Paylaş: