📜 Danıştay Karar Künyesi

13. Daire – 2017/2360 – 2021/5245 – 21.12.2021

---

🔎 Karar Özeti

Danıştay, LPG otogaz bayilik lisansına sahip bir şirkete uygulanan idari para cezalarının hukuka uygunluğunu değerlendirerek, hem LPG tüp dolum aparatının bulundurulması, hem de yetkili personel eksikliğinden verilen cezaların onanmasına karar vermiştir.

---

Karar İçeriği

T.C. D A N I Ş T A Y ONÜÇÜNCÜ DAİRE Esas No:2017/2360 Karar No:2021/5245 TEMYİZ EDEN (DAVACI) : … Petrol Petrol ve Orman Ürünleri Pazarlama Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti. KARŞI TARAF (DAVALI) : … Kurumu VEKİLİ : Av. … İSTEMİN KONUSU : … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir. YARGILAMA SÜRECİ : Dava konusu istem: LPG otogaz bayilik lisansı sahibi davacıya ait otogaz istasyonunda 23/06/2014 tarihinde yapılan denetimde, LPG tüp dolumunun yapıldığının ve LPG tüpü dolumuna yarayan aparat bulundurulduğunun tespit edildiğinden bahisle, 5307 sayılı Kanun’un 16. maddesinin ikinci fıkrasının (b) bendinin (1) numaralı alt bendi uyarınca 380.715,00-TL ve LPG Yetkili İşletme Personeli Sertifikası olmayan personel çalıştırıldığının tespit edildiğinden bahisle aynı Kanun’un 16. maddesinin ikinci fıkrasının (c) bendi uyarınca 76.142,00-TL olmak üzere toplam 456.857,00-TL idarî para cezası verilmesine ilişkin … tarih ve … sayılı Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu (Kurul) kararının iptali istenilmiştir. İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesi’nce verilen kararda; 23/06/2014 tarihinde yapılan denetimde davacıya ait istasyonda, araç bagaj kısmında bulunan ev tüpüne özel aparat takılmak suretiyle dolum yapıldığı ve LPG dolum personeli olan … isimli şahsın LPG Otogaz İstasyonu Taşıt Dolum Personeli Eğitim Belgesinin olmadığının tespit edilerek tutanağa bağlandığı ve bu tutanağın da davacı şirketin personelleri tarafından imzalandığı, her ne kadar dava dilekçesinde, istasyonda tüp dolum aparatı bulundurulmadığı, bu aparatı istasyon dışından bir şahsın getirdiği, komplo kurulduğu ileri sürülse de tutanakta davacı şirketin personelinin imzasının bulunması ve ileri sürülen hususları kanıtlayacak herhangi bir delile rastlanmaması nedeniyle davacının anılan iddialarının yerinde görülmediği, bu durumda, davacıya ait akaryakıt istasyonunda tüp dolum aparatı bulundurulduğu ve bu aparatla tüpe dolum yapıldığı ve LPG yetkili işletme personeli sertifikası olmayan Z.A. isimli şahsın çalıştırıldığı hususları sabit olduğundan dava konusu Kurul kararında hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır. Belirtilen gerekçelerle dava konusu işlem hukuka uygun bulunarak davanın reddine karar verilmiştir. TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, tutanağın usulüne uygun olarak tutulmadığı, kendisine komplo kurulduğu ileri sürülmektedir. KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından, savunma verilmemiştir. DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …’İN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile Mahkeme kararının; dava konusu Kurul kararının davacı şirketin LPG Yetkili İşletme Personeli Sertifikası olmayan personel çalıştırıldığının tespit edildiğinden bahisle 5307 sayılı Kanun’un 16. maddesinin ikinci fıkrasının (c) bendi uyarınca 76.142,00-TL idarî para cezası ile cezalandırılmasına ilişkin kısmına yönelik davanın reddine dair kısmının onanması, dava konusu Kurul kararının davacı şirketin LPG tüp dolumunun yapıldığının ve LPG tüpü dolumuna yarayan aparat bulundurulduğunun tespit edildiğinden bahisle aynı Kanun’un 16. maddesinin ikinci fıkrasının (b) bendinin (1) numaralı alt bendi uyarınca 380.715,00-TL idari para cezası ile cezalandırılmasına ilişkin kısmına yönelik davanın reddine dair kısmının gerekçeli onanması gerektiği düşünülmektedir. TÜRK MİLLETİ ADINA Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi’nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü: İNCELEME VE GEREKÇE : MADDİ OLAY: LPG otogaz bayilik lisansı sahibi davacıya ait otogaz istasyonunda 23/06/2014 tarihinde yapılan denetimde, LPG tüp dolumunun yapıldığı ve LPG tüpü dolumuna yarayan aparat bulundurulduğu ile LPG Yetkili İşletme Personeli Sertifikası olmayan personel çalıştırıldığı hususları tutanağa bağlanmıştır. Bunun üzerine davacıya anılan fiilleri işlediğinden bahisle toplam 456.857,00-TL idarî para cezası verilmesine ilişkin … tarih ve … sayılı Kurul kararının iptali istemiyle bakılan dava açılmıştır. İLGİLİ MEVZUAT: 5307 sayılı Sıvılaştırılmış Petrol Gazları (LPG) Piyasası Kanunu ve Elektrik Piyasası Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’un 7. maddesinin ikinci fıkrasının (4) numaralı bendinde, otogaz bayilerinin, “Otogaz istasyonlarında LPG tüpü dolumu ve satışı yapmamak, LPG tüpü dolumuna yarayan hiçbir alet, makine ve teçhizatı istasyon dâhilinde bulundurmamak” ile yükümlü oldukları, dava konusu işleme ilişkin fiil tarihi itibarıyla yürürlükte bulunan 16. maddesinin ikinci fıkrasının (b) bendinin (1) numaralı alt bendinde, bu Kanun’un 5, 6 ve 7. madde hükümlerinin ihlâli halinde sorumlulara ikiyüzellibin Türk Lirası idarî para cezası verileceği kuralı yer almıştır. 7164 sayılı Maden Kanunu ile Bazı Kanunlarda ve Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’un 35. maddesi ile 5307 sayılı Kanun’un 16. maddesi yeniden düzenlenmiş ve maddenin birinci fıkrasının (ç) bendi ile 7. maddenin ikinci fıkrasının (4) numaralı bendinin ihlâli hâlinde otogaz bayilik lisansı sahiplerine yüzbin Türk Lirasından az olmamak ve beşyüzbin Türk Lirasını geçmemek üzere fiilin işlendiği tarihten bir önceki yılda ilgili lisansa konu LPG piyasası faaliyetine ilişkin net satış hasılatının binde onu oranında idarî para cezası uygulanacağı kurala bağlanmıştır. 7164 sayılı Kanun’un 37. maddesi ile 5307 sayılı Kanun’a eklenen Geçici 8. maddesinin ikinci fıkrasında, “Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla Kurul kararına bağlanmış, ancak tahsilatı tamamlanmamış olan idarî para cezaları, işlenen fiil için bu Kanunla birlikte daha düşük bir idarî para cezası uygulanmasının öngörülmesi hâlinde, ilgili vergi dairesince 16. maddenin ilgili bentlerinde belirlenmiş olan asgarî maktu hadden tahsil edilir. Kısmen veya tamamen tahsil edilen idarî para cezaları iade edilmez.” kuralına yer verilmiştir. 5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nun 2. maddesinde, “Kabahat” deyiminin, Kanun’un karşılığında idarî yaptırım uygulanmasını öngördüğü haksızlık anlamına geldiği; 3. maddesinde, bu Kanun’un, idarî yaptırım kararlarına karşı kanun yoluna ilişkin hükümlerinin, diğer kanunlarda aksine hüküm bulunmaması hâlinde, diğer genel hükümlerinin, idarî para cezası ve mülkiyetin kamuya geçirilmesi yaptırımını gerektiren bütün fiiller hakkında uygulanacağı; “Zaman Bakımından Uygulama” başlıklı 5. maddesinde, 26/09/2004 günlü, 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun zaman bakımından uygulamaya ilişkin hükümlerinin kabahatler bakımından da uygulanacağı, kabahatler karşılığında öngörülen idarî yaptırımlara ilişkin kararların yerine getirilmesi bakımından ise derhâl uygulama kuralının geçerli olduğu; bu maddenin atıf yaptığı 5237 sayılı Kanun’un 7. maddesinin ikinci fıkrasında da, suçun işlendiği zaman yürürlükte bulunan kanun ile sonradan yürürlüğe giren kanunların hükümleri farklı ise, failin lehine olan kanunun uygulanacağı ve infaz olunacağı kurala bağlanmıştır. HUKUKİ DEĞERLENDİRME: 1. Dairemizin 29/09/2021 tarih ve E:2017/2360 sayılı ara kararına verilen cevaplardan, denetimin yapıldığı 23/06/2014 tarihi itibarıyla davacıya ait LPG otogaz istasyonunda “LPG Yetkili Personel Belgesi” olan personel bulunmadığı anlaşıldığından temyize konu Mahkeme kararının, dava konusu Kurul kararının davacı şirketin LPG Yetkili İşletme Personeli Sertifikası olmayan personel çalıştırıldığının tespit edildiğinden bahisle 5307 sayılı Kanun’un 16. maddesinin ikinci fıkrasının (c) bendi uyarınca 76.142,00-TL idarî para cezası ile cezalandırılmasına ilişkin kısmına yönelik davanın reddine dair kısmında hukuka aykırılık bulunmamaktadır. 2. Mahkeme kararının, dava konusu Kurul kararının davacı şirketin LPG tüp dolumunun yapıldığının ve LPG tüpü dolumuna yarayan aparat bulundurulduğunun tespit edildiğinden bahisle aynı Kanun’un 16. maddesinin ikinci fıkrasının (b) bendinin (1) numaralı alt bendi uyarınca 380.715,00-TL idari para cezası ile cezalandırılmasına ilişkin kısmı yönünden davanın reddine dair kısmına gelince, Kanun koyucu tarafından, Kurul tarafından karara bağlanmış, ancak tahsilatı tamamlanmamış idarî para cezalarının, işlenen fiil için 5307 sayılı Kanun’un 7164 sayılı Kanun’un 35. maddesi ile değişik 16. maddesinde daha düşük bir idarî para cezası uygulanması öngörülmüş ise, asgarî maktu hadden tahsil edilmesi vergi dairesine bir görev olarak verilmiştir. İlgili vergi dairesinin kanunen üstlendiği bu görevi yerine getirmesi açısından önemli olan husus, idarî para cezasının keşinleşmesi değil, tahsilatının tamamlanmamış olmasıdır. Dolayısıyla söz konusu düzenleme, tamamen tahsilat aşamasına özgü bir kural niteliğindedir. İdarî para cezasının iptali istemiyle dava açılsın veya açılmasın, bu kuralın tahsilatı tamamlanmamış idarî para cezalarına uygulanması vergi dairesi açısından bir zorunluluktur. İlgili vergi dairesi, dava açılıp açılmadığına bakılmaksızın tahsilatı tamamlanmamış idarî para cezasının miktarında lehe bir değişiklik varsa bunu tespit etmekle ve uygulamakla yükümlü bulunduğundan, tahsilat aşamasına özgü olan anılan kuralın, idarî para cezasının iptali istemiyle açılan davalarda dikkate alınmasına gerek bulunmamaktadır. Bu itibarla, idarî para cezasına konu olan fiilin sübûta ermiş olması ve idarî para cezasının miktarında lehe olan değişikliğin tahsilat aşamasında vergi dairesince dikkate alınacak olması sebebiyle dava konusu Kurul kararının davacı şirketin LPG tüp dolumunun yapıldığının ve LPG tüpü dolumuna yarayan aparat bulundurulduğunun tespit edildiğinden bahisle 5307 sayılı Kanun’un 16. maddesinin ikinci fıkrasının (b) bendinin (1) numaralı alt bendi uyarınca 380.715,00-TL idari para cezası ile cezalandırılmasına ilişkin kısmı yönünden davanın reddine ilişkin İdare Mahkemesi kararında sonucu itibarıyla hukukî isabetsizlik görülmemiştir. KARAR SONUCU : Açıklanan nedenlerle; 1. Davacının temyiz isteminin reddine, 2. … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının dava konusu Kurul kararının davacı şirketin LPG Yetkili İşletme Personeli Sertifikası olmayan personel çalıştırıldığının tespit edildiğinden bahisle 5307 sayılı Kanun’un 16. maddesinin ikinci fıkrasının (c) bendi uyarınca 76.142,00-TL idarî para cezası ile cezalandırılmasına ilişkin kısmına yönelik davanın reddine ilişkin kısmında, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesinde sayılan bozma nedenlerinden hiçbirisi bulunmadığından anılan Mahkeme kararının bu kısmının ONANMASINA oybirliğiyle, 3. … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının, dava konusu Kurul kararının davacı şirketin LPG tüp dolumunun yapıldığının ve LPG tüpü dolumuna yarayan aparat bulundurulduğunun tespit edildiğinden bahisle aynı Kanun’un 16. maddesinin ikinci fıkrasının (b) bendinin (1) numaralı alt bendi uyarınca 380.715,00-TL idari para cezası ile cezalandırılmasına ilişkin kısmı yönünden davanın reddine ilişkin kısmında da 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesinde sayılan bozma nedenlerinden hiçbirisi bulunmadığından, anılan Mahkeme kararının bu kısmının yukarıda belirtilen GEREKÇEYLE ONANMASINA oyçokluğuyla, 4. Temyiz giderlerinin istemde bulunan üzerinde bırakılmasına, 5. Posta giderleri avansından artan tutarın davacıya iadesine, 6. Dosyanın anılan Mahkeme’ye gönderilmesine, 7. 2577 sayılı Kanun’un Geçici 8. maddesi uyarınca, bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 (on beş) gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere, 21/12/2021 tarihinde karar verildi. (X) KARŞI OY : İdarî para cezalarında, ceza verilmesinin dayanağı kuralın yürürlükten kaldırılması veya lehe düzenleme yapılması hâlinde, uyuşmazlığın ortaya çıkan yeni hukukî durum dikkate alınarak sonuçlandırılacağı açık olduğundan, yargı organlarınca, yeni yasal düzenlemenin ilgililerin lehine olup olmadığı araştırılarak karar verilmesi gerekmektedir. Bu itibarla, lehe kanunun varlığının tespitinin yargı organlarınca yapılması gerektiği, vergi dairesinin böyle bir yetkisinin ve görevinin bulunmadığı, idarî para cezalarına ilişkin düzenlemeler incelendiğinde özellikle alt ve üst sınırın belirlendiği ve nispi oranda cezalandırılmanın öngörüldüğü düzenlemede yargı organlarınca gerekli araştırma yapılarak lehe kanunun var olup olmadığı tespit edildikten sonra lehe kanunun varlığı hâlinde idarî para cezasının iptaline karar verileceğinden İdare Mahkemesi kararının dava konusu Kurul kararının davacı şirketin LPG tüp dolumunun yapıldığının ve LPG tüpü dolumuna yarayan aparat bulundurulduğunun tespit edildiğinden bahisle aynı Kanun’un 16. maddesinin ikinci fıkrasının (b) bendinin (1) numaralı alt bendi uyarınca 380.715,00-TL idari para cezası ile cezalandırılmasına ilişkin kısmı yönünden davanın reddine ilişkin kısmın bozulması gerektiği oyu ile bu kısım yönünden karara katılmıyorum.