📜 Danıştay Karar Künyesi
13. Daire – 2022/2081 – 2022/3787 – 20.10.2022
🔎 Karar Özeti
Danıştay, işletme lisanslarının tadil edilmesi için yapılan pay devriyle ilgili işlemlerin onay alınmadan gerçekleştirilmesi durumunda, gerekli mevzuat hükümlerinin göz önünde bulundurularak lisans tadil bedelinin artırımlı olarak uygulanabileceğine hükmetmiştir.
Karar İçeriği
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2022/2081
MÜDAHALE İSTEMLERİ HAKKINDA KARAR
… , … ile … vekili Av. … tarafından, Kahramanmaraş ili, Andırın ilçesinde işletmede bulunan “… HES” üretim tesisi için … tarih ve … numaralı, Dulkadiroğlu ilçesinde işletmede olan “… Üretim Tesisi” için … tarih ve … sayılı üretim lisanslarına sahip … Tekstil Enerji Ticaret ve Sanayi A.Ş.’nin, gerçekleştirilmiş olan pay devri kapsamında … tarih ve … sayılı Elektrik Piyasası Dairesi Başkanlığı Olur’u ile mezkûr üretim lisanslarının tadil edilmesine ilişkin işlemin iptali istemiyle Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu’na karşı açılan davada, davanın reddi yolundaki … İdare Mahkemesi’nce verilen … tarih ve E:… , K:… sayılı kararına karşı davacılar tarafından istinaf başvurusunda bulunulması üzerine, … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesi’nin … tarih ve E:… , K:… sayılı kararıyla istinaf başvurusunun kabulüne, Mahkeme kararının kaldırılmasına ve dava konusu işlemin iptaline karar verilmesi üzerine bu karar davalı idare tarafından temyiz edildikten sonra … Tekstil Enerji Ticaret ve Sanayi A.Ş. ile … Tarım Sanayi ve Ticaret A.Ş. vekili Av. … tarafından verilen davalı idare yanında davaya müdahale istemini içeren dilekçeler incelenerek gereği görüşüldü:
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 31. maddesinde, üçüncü kişilerin davaya katılması konusunda Hukuk Muhakemeleri Kanunu hükümlerinin uygulanacağı belirtilmiş, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 66. maddesinde ise üçüncü kişinin, davayı kazanmasında hukukî yararı bulunan taraf yanında ve ona yardımcı olmak amacıyla, fer’î müdahil olarak davada yer alabileceği kurala bağlanmıştır.
Dosyanın incelenmesinden, müdahale isteminde bulunan … Tekstil Enerji Ticaret ve Sanayi A.Ş. ile … Tarım Sanayi ve Ticaret A.Ş.’nin davaya müdahalede hukukî yararının bulunduğu anlaşıldığından, davalı idare yanında MÜDAHALE İSTEMLERİNİN KABULÜNE, 20/10/2022 tarihinde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2022/2081
Karar No:2022/3787
TEMYİZ EDENLER : I- (DAVALI) … Kurumu
VEKİLİ : Av. …
II- (MÜDAHİLLER DAVALI YANINDA)
1- … Tekstil Enerji Ticaret ve Sanayi A.Ş.
2- … Tarım Sanayi ve Ticaret A.Ş.
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVACILAR) : 1- … 2- …
3- … VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN KONUSU : Ankara Bölge İdare Mahkemesi 8. İdari Dava Dairesi’nin 26/01/2022 tarih ve E:2022/6, K:2022/138 sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Kahramanmaraş ili, Andırın ilçesinde işletmede bulunan “… HES” üretim tesisi için … tarih ve … numaralı, Dulkadiroğlu ilçesinde işletmede olan “… Üretim Tesisi” için … tarih ve … sayılı üretim lisanslarına sahip davalı yanında müdahil … Tekstil Enerji Ticaret ve Sanayi A.Ş.’nin (… ), gerçekleştirilmiş olan pay devri kapsamında … tarih ve … sayılı Elektrik Piyasası Dairesi Başkanlığı Olur’u ile mezkûr üretim lisanslarının tadil edilmesine ilişkin işlemin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesi’nce verilen … tarih ve E:… , K:… sayılı kararda; dava konusu işlem tarihi itibarıyla kontrol değişikliği sonucunu doğuracak her türlü işlem onaya tâbi olmakla birlikte, onay alınmadığı zaman yapılacak yaptırımın mevzuatta düzenlenerek “onay alınması gerektiği hâlde onay alınmadan gerçekleştirilen ya da onay verilen veya onaya tâbi olmayan ortaklık yapısı değişiklikleri kapsamında yapılması gereken lisans tadil başvurularının; onay alınması gerektiği hâlde onay alınmadan gerçekleştirilen ortaklık yapısı değişiklikleri için değişikliğin gerçekleştiği takvim yılı içinde, diğerleri için ilgili hükümde belirlenen sürelerin bittiği takvim yılı içinde başvuru yapılması hâlinde tadil bedeli üç kat, sonraki her bir takvim yılı için ilave bir kat olarak uygulanır.” kuralına yer verildiği, davalı idarece de söz konusu düzenlemelere uygun olarak para cezasının hesaplandığı ve anılan cezanın uygulanmasına karar verildiği, davacıların, para cezasının yanlış hesaplandığı hususuna yönelik iddiası açısından yapılan incelemede, bunun dava konusu işlemi sakatlayan bir nitelikte olmadığı, bu yönüyle herhangi bir kamu zararı mevcutsa bunun ilgili idarenin iç işleyişi ile alakalı bir süreç olduğu, ancak bunun bu işlemin sıhhatini etkilemeyeceği, yine pay devri dolayısıyla lisans tadil talebine ilişkin olarak şirketin yönetmelikte belirtilen bilgi ve belgeleri Kuruma sunduğu, öte yandan pay devrine ilişkin sonradan herhangi bir usulsüzlüğün tespit edilmesi durumunda, örneğin Yönetim Kurulu Kararlarının gerçeği yansıtmaması durumunun tespiti hâlinde tekrar Kuruma başvuru yapılabileceğinin açık olduğu, bu itibarla, dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle dava konusu işlem hukuka uygun bulunarak davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesi’nce; elektrik piyasasında faaliyet göstermek üzere davalı Kurum tarafından lisans verilmek suretiyle yetkilendirilen dava dışı şirketin mevzuatın gereklerini bilerek piyasaya girdiği, bu kapsamda 6446 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu’nun 5. maddesinin 3. fıkrasında yer verilen sermaye şirketlerinde kontrol değişikliği sonucunu doğuran pay devri işlemlerinin Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu (Kurul) iznine tâbi olduğu yönündeki açık hükme uymakla yükümlü olduğu hâlde şirketin daha önce ortaklık yapısında değişiklik doğuran pay devirlerine ilişkin … tarih ve … numaralı ve … tarih ve … numaralı Yönetim Kurulu kararlarıyla ilgili Kurul onayı alınmadan ve yine şirket ortaklık yapısında gerçekleştirilmesi planlanan pay devri kapsamında Kanun’la belirlenen usulî sürece uyulmadan Elektrik Piyasası Lisans Yönetmeliği’nin “Lisans Bedelleri” başlıklı 43. maddesinde, 2020 yılı için belirlenen 9.600,00-TL tadil bedelinin üç katı tutarında tadil bedelinin davalı Kurum hesaplarına yatırılması üzerine … tarih ve … numaralı ve … tarih ve … numaralı üretim lisanslarının tadil talebine Kurul onayı alınmadan gerçekleştirilen pay devirleri doğrultusunda onay verilmesine ilişkin dava konusu işlemde hukuka uygunluk, davanın reddi yolunda verilen İdare Mahkemesi kararında ise hukuki isabet bulunmadığı, davacıların istinaf başvurusunun kabulü ile Mahkeme kararının kaldırılmasına, dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından, … tarafından 28/08/2020 tarihinde online ortamda pay devrinin 17/04/2020 tarihinde gerçekleştiği belirtilerek, devre ilişkin bilgi ve belgelerin Kuruma sunulduğu ve üretim lisanslarının tadilinin talep edildiği, avukatın vekâletnamesinin pay devri başvurusu ve lisans tadili talebi için yetersiz olduğu görüldüğünden, vekâletname ile yapılan fiziksel başvuru hukuken geçersiz görülerek onay verilmesi işleminin geri alınmasına, 2020 yılı için belirlenen tadil bedelinin üç katının tadil bedeli olarak uygulanmasına karar verildiği, … tarafından bu sefer 16/10/2020 tarihli yazı ile 28.800,00-TL tadil bedeli yatırıldığına ilişkin dekont sunulduğu, buna bağlı olarak 19/10/2020 tarihli Daire Başkanlığı oluru ile üretim lisansları gerçekleştirilmiş olan pay devri doğrultusunda tadil edildiği, … %14 pay sahibi olan … tarafından usulsüzlük iddiasına verilen 14/01/2021 tarihli cevapta, Kurum tarafından pay devrine onay verilmesinin pay sahipliği anlamında kurucu bir işlem olmadığı, onay verilmesi işleminin pay devirlerinin gerçekleştirilmesini zorunlu kılmadığı, dilekçedeki hususların özel hukuk hükümleri çerçevesinde taraflar arasında çözüme kavuşturulması gerektiğinin bildirildiği, kontrol değişikliği sonucunu doğuracak her türlü işlemin onaya tâbi olduğu, onay alınmadığı zaman uygulanacak yaptırımın tadil bedelinin katlanarak alınması olduğu ileri sürülmektedir.
Davalı idare yanında müdahiller tarafından, davalı idare Elektrik Piyasası Dairesi Başkanlığı’nın … sayı ve … Ortaklık yapısı değişikliği konulu yazısı ile 02/05/2012 tarihinde gerçekleştirilmiş olan pay devri kapsamında lisans tadilinin yapılması ve Kurul Kararları gereği işlem tesis edilebilmesi için 28.800,00-TL ile birlikte sonraki her bir takvim yılı için ilave 1 kat uygulanarak toplamda 11 adet tadil bedelinin yatırılması gerektiği belirtilerek, -daha önce 9.600,00 TL’nin yatırılmış olduğu göz önünde bulundurularak- Kurum hesabına 96.000,00-TL yatırılması gerektiğinin belirtildiği, 08/02/2022 tarihinde belirtilen tadil bedelinin de Kurum hesabına yatırıldığı, Kurumdan onay alınması işleminin pay devrinin gerçekleşmesi akabinde bildirim yükümlülüğünün yerine getirilmesi maksadı ile düzenleme yapıldığı, davalı idareden onay alınması işleminin pay devri işleminin kurucu unsuru/geçerlilik şartı olarak düzenlenmediği, aksinin kabulünün yönetmelik hükümlerinin 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’ndan doğan pay devir hakkının ve mülkiyet hakkının sınırlanması anlamını taşıyacağı, Kuruma bildirim yükümlülüğünün yerine getirilmemesi durumunda uygulanacak yaptırımın tadil talebinin artırılması şeklinde belirlenmiş olduğu, davacılar tarafından pay devrinin geçersizliğinin, hükümsüzlüğünün tespiti talebi ile adli yargıda açılan davada bilirkişi heyetinin hisse devir işleminin mevzuata göre yapıldığı sonucuna vardığı, Mahkemece de hisse devir işleminin ana sözleşmeye ve yasanın emredici hükümlerine, EPDK mevzuatına aykırı olmadığı gerekçesi ile davanın reddine karar verdiği, pay devri ile ilgili davacı tarafça iddia edilen maddi vakıaların tespitinin Kurumun görev tanımında yer almadığı ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davacılar tarafından, davalı idare tarafından her ne kadar Elektrik Piyasası Lisans Yönetmeliği’nin 43. maddesi gerekçe olarak gösterilmiş ise de, bu maddenin lisans tadil talebinde bulunan şirket tarafından, söz konusu pay devri işlemini hiçbir suretle onaya sunmadan, doğrudan lisans tadil başvurusunda bulunma hâlini düzenlemediği, somut olayda pay devri başvurusu bulunmadığı, bu pay devri başvurusunun davalı idare tarafından usulsüz olduğunun kendi beyanları ile sabit olduğu, davalı idarenin bu usulsüz işlemden haberdar olduğu hâlde, pay devri onay işlemlerinin tekrardan yapılmasının belirtilmesi gerekirken, doğrudan bedel ödetme yöntemiyle lisans tadilini onaylamasının kanunun emredici hükümlerine ve idareye güven ilkesine aykırı olduğu, aksi yaklaşımın pay devri işlemlerinin onaylanmasına ilişkin emredici nitelikteki Elektrik Piyasası Kanunu, Enerji Piyasası Düzenleme Kurumunun Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun ve Elektrik Piyasası Lisans Yönetmeliği kurallarının uygulanmasını imkânsız hâle getireceği, kontrol değişikliğine yönelik her türlü pay devirlerinde işbu hükümler uygulanmaksızın doğrudan bedel ödeme yöntemine başvurulacağı, bir an için sadece tadil bedelinin zamlı ödenmesi ile 2012 ve 2019 yıllarında yapılan devirlerin kabul edileceği düşünülse bile Yönetmelik uyarınca onay ve izin alınmadan yapılan pay devirleri sonrası EPDK’ya müracaat edilmesi işlemi pay devrinin yapıldığı yıl içerisinde oluyorsa lisans bedelinin 3 katı kadar, yıl geçmesi hâlinde her geçen takvim yılı için birer kat daha lisans bedelinin ödenmesi gerektiği, bu durumda 2012 yılı devri için 11 kat, 2019 yılı devri için de 4 kat alınması hâlinde devir işleminin dikkate alınabileceği, davalı idare tarafından kendi içerisinde çelişkili beyanlarda bulunulduğu belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmuştur.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ … UN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi’nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler ile 04/07/2022 tarihli ara kararına verilen cevaplar incelendikten sonra, dosya tekemmül ettiğinden davalı idare ile davalı idare yanında müdahillerin yürütmenin durdurulması istemleri hakkında ayrıca bir karar verilmeksizin gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE:
ESAS YÖNÜNDEN:
MADDİ OLAY :
… vekili tarafından … tarih ve … sayılı yazıyla davalı idareye başvurularak, şirket ortaklarından … %50 hissesini … Tarım Sanayi ve Ticaret A.Ş.’ye devretmek için onay istenilmesi üzerine, şirketin … tarihinde … nolu Yönetim Kurulu kararı ile %12 oranında, … tarihinde … nolu Yönetim Kurulu kararı ile %6 oranında gerçekleştirilmiş olan pay devirleri tespit edilmekle birlikte, Elektrik Piyasası Dairesi Başkanlığı’nın … tarih ve … sayılı Olur’u ile ortaklık yapısı değişikliklerine onay verilerek, Kahramanmaraş ili, Andırın ilçesinde işletmede bulunan “… HES” üretim tesisi için … tarih ve … numaralı, Dulkadiroğlu ilçesinde işletmede olan “… Üretim Tesisi” için … tarih ve … sayılı üretim lisansları tadil edilmiş, 2012 yılında Kurum onayına tâbi pay devrinin, onay alınmadan gerçekleştirilmesi nedeniyle konunun Denetim Dairesi Başkanlığı’na bildirilmesine karar verilmiştir.
Ancak vekâletnamenin incelenmesi neticesinde, anılan belgenin dava ve takiplere ilişkin olduğu görülmüştür. Ayrıca … tarafından elektronik başvuru sistemi üzerinde başka kişiler “Muhatap Yetkilisi” göründüğünden, onay verme işleminin geri alınmasına, pay devri ile ilgili tadil bedelinin üç katının tadil bedeli olarak uygulanmasına karar verilmiştir.
… tarafından … tarih ve … sayılı yazı ile tadil bedelinin Kurum hesabına yatırıldığına ilişkin dekont sunulmuştur.
Bunun üzerine, gerçekleştirilmiş olan pay devri kapsamında … tarih ve … sayılı Elektrik Piyasası Dairesi Başkanlığı Olur’u ile mezkûr üretim lisansları tadil edilmiş, anılan işlemin iptali istemiyle bakılan dava açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
4628 sayılı Enerji Piyasası Düzenleme Kurumunun Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun’un “Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu” başlıklı 4. maddesinde, “Kamu tüzel kişiliğini haiz, idari ve mali özerkliğe sahip ve bu Kanun ile kendisine verilen görevleri yerine getirmek üzere Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu kurulmuştur. Kurum, tüzel kişilerin yetkili oldukları faaliyetleri ve bu faaliyetlerden kaynaklanan hak ve yükümlülüklerini tanımlayan Kurul onaylı lisansların verilmesinden, işletme hakkı devri kapsamındaki mevcut sözleşmelerin bu Kanun hükümlerine göre düzenlenmesinden, piyasa performansının izlenmesinden, performans standartlarının ve dağıtım ve müşteri hizmetleri yönetmeliklerinin oluşturulmasından, tadilinden ve uygulattırılmasından, denetlenmesinden, bu Kanunda yer alan fiyatlandırma esaslarını tespit etmekten, piyasa ihtiyaçlarını dikkate alarak serbest olmayan tüketicilere yapılan elektrik satışında uygulanacak fiyatlandırma esaslarını tespit etmekten ve bu fiyatlarda enflasyon nedeniyle ihtiyaç duyulacak ayarlamalara ilişkin formülleri uygulamaktan ve bunların denetlenmesinden ve piyasada bu Kanuna uygun şekilde davranılmasını sağlamaktan sorumludur.”; “Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu ve Kurul Başkanlığı” başlıklı 5. maddesine 04/06/2016 tarihinde eklenen son fıkrada, “Kurul, ilgili piyasa kanunlarında tanımlanan önlisans, lisans ve sertifikaların verilmesi, tadili, geçici olarak durdurulması ve iptali ile ön araştırma ve soruşturma işlemlerinin yürütülmesi hususunda ilgili kanunlar tarafından kendisine verilen yetkilerin bir kısmını veya tamamını Başkanlığa ve/veya ilgili hizmet birimine devredebilir.”; anılan Kanun’un 8. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinde, “Tüzel kişiler her türlü onay ve lisanslarla ilgili işlemlerde yönetmeliklerde belirlendiği şekilde başvuruda bulunur. Piyasada faaliyet gösteren tüzel kişilerin ortaklık yapılarında herhangi bir nedenle yüzde on veya daha fazla, halka açık şirketlerde ise yüzde beş veya daha fazla bir sermaye payı değişimi veya bu tüzel kişilerin birleşmeleri veya herhangi bir tüzel kişinin konsolidasyon, kontrolün değişmesi, satış, devir veya diğer düzenlemeler ile tüzel kişilik yapısının değişikliğe uğraması ya da bir tüzel kişinin sahibi olduğu üretim, iletim veya dağıtım tesislerinin önemli bir kısmında herhangi bir satış, devir veya diğer bir düzenleme sonucu değişiklik olması durumunda, Kurul onayı alınması gereklidir. Kurul onayı alınmasına dair usul ve esaslar yönetmelikle belirlenir…” kurallarına yer verilmiştir.
6446 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu’nun dava konusu işlem tesis edildiği tarihte yürürlükte bulunan hâliyle “Lisans Esasları” başlıklı 5. maddesinde, “(1) Lisans, bu Kanun hükümleri uyarınca üzerinde kayıtlı piyasa faaliyetlerinin yapılabilmesi için tüzel kişilere verilen izin belgesidir. 11 inci maddenin onuncu fıkrasında belirtilen piyasalara ilişkin hükümler saklı kalmak üzere, lisanslara ilişkin olarak aşağıdaki hususlar Kurum tarafından çıkarılan yönetmelikle düzenlenir: a) Başvuru ve değerlendirme usul ve esasları ile lisansların verilmesi, tadili, sona erdirilmesi, iptali, süreleri, süre uzatımı, yenilenmesi ve lisans kapsamındaki hak ve yükümlülüklerin belirli bir süre askıya alınmasına ilişkin usul ve esaslar… 3) Piyasada faaliyet gösteren tüzel kişilerin aşağıda belirtilen işlemleri Kurul iznine tabidir.Kurul izninin alınmasına dair usul ve esaslar Kurum tarafından çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir. a) Halka açık şirketlerde yüzde beş, diğerlerinde yüzde on ve üzerindeki sermaye payı değişiklikleri, b) Kontrol değişikliği sonucu doğuracak her türlü işlem….” kuralları yer almıştır.
Dava konusu işlem tesis edildiği tarihte yürürlükte bulunan hâliyle Elektrik Piyasası Yönetmeliği’nin “Lisans tadil başvurularının incelenmesi, değerlendirilmesi ve sonuçlandırılması” başlıklı 24. maddesinde, “…(7) Lisans sahibinin talebiyle yapılacak tadillerde, tadil hakkındaki kararın ardından lisans tadil işlemi ilgili ana hizmet birimi tarafından gerçekleştirilir. …(11) Aşağıda belirtilen konulardaki lisans tadili talepleri, ilgili ana hizmet birimi tarafından sonuçlandırılır: …ç) Tüzel kişilikte doğrudan veya dolaylı pay sahibi olan gerçek ve tüzel kişilere ait bilgiler.”; “Pay Devirleri” başlıklı 57. maddesinde; “…(2) Lisans sahibi bir tüzel kişinin sermayesinin yüzde on veya daha fazlasını temsil eden payların, halka açık şirketlerde ise yüzde beş veya daha fazlasını temsil eden payların, doğrudan veya dolaylı olarak bir gerçek veya tüzel kişi tarafından edinilmesi ile yukarıda belirtilen sermaye payı değişikliklerinden bağımsız olarak tüzel kişinin ortaklık yapısında kontrolün değişmesi sonucunu veren pay devirleri veya bu sonucu doğuran diğer işlemler ile tarifesi düzenlemeye tabi lisans sahibi tüzel kişilerin payları üzerinde rehin tesis edilmesi ile bu tüzel kişilere ilişkin hesap rehni tesis edilmesi, her defasında onaya tabidir. Piyasa işletim lisansı sahibi tüzel kişilerin ortaklık yapılarında, yukarıda belirtilen sermaye payı değişikliklerinden bağımsız olarak, ayrıca, her türlü doğrudan pay değişiklikleri onaya tabidir. Ancak rüçhan hakkının kullanımına bağlı olarak ortaya çıkan ve kontrol yapısını değiştirmeyen doğrudan veya dolaylı pay değişiklikleri, onaya tabi değildir. Onay, tarifesi düzenlemeye tabi faaliyet yürüten lisans sahibi tüzel kişiler için Kurul, diğerleri için ilgili ana hizmet birimi tarafından verilir. Onay verildiği tarihten itibaren altı ay içerisinde, pay devri tamamlanmadığı takdirde, verilen onay geçersiz olur. Pay devrinin tamamlanma tarihinden itibaren üç ay içerisinde lisans tadil talebinde bulunulması zorunludur. Bu fıkra hükmü halka açık olan payları ile sınırlı olmak üzere, halka açık tüzel kişilere ve halka açık tüzel kişi ortağı bulunan tüzel kişinin, söz konusu ortağının halka açık olan paylarından kaynaklanan ortaklık yapısı değişikliklerine uygulanmaz. Sekizinci fıkra hükmü saklı kalmak kaydıyla, bu fıkra kapsamında onay alınmasını gerektirmeyen diğer değişikliklerin Kuruma bildirilmesi ve bu değişiklikler için gerekmesi halinde, değişiklik tarihinden itibaren altı ay içerisinde lisans tadil talebinde bulunulması zorunludur. (3) Onay, payı devralan gerçek veya tüzel kişinin, lisans başvurusu sırasında tüzel kişinin ortakları için aranan şartları taşıması kaydıyla verilir.”; “Lisans Bedelleri” başlıklı 43. maddesinin onaltıncı fıkrasında, “57 nci maddenin ikinci fıkrası kapsamında; onay alınması gerektiği halde onay alınmadan gerçekleştirilen ya da onay verilen veya onaya tabi olmayan ortaklık yapısı değişiklikleri kapsamında yapılması gereken lisans tadil başvurularının; onay alınması gerektiği halde onay alınmadan gerçekleştirilen ortaklık yapısı değişiklikleri için değişikliğin gerçekleştiği takvim yılı içinde, diğerleri için ilgili hükümde belirlenen sürelerin bittiği takvim yılı içinde başvuru yapılması halinde tadil bedeli üç kat, sonraki her bir takvim yılı için ilave bir kat olarak uygulanır.” kurallarına yer verilmiştir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Aktarılan kurallardan, Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu’nun tüzel kişilerin yetkili oldukları faaliyetleri ve bu faaliyetlerden kaynaklanan hak ve yükümlülüklerini tanımlayan Kurul onaylı lisansların verilmesinden, tadilinden ve piyasada bu Kanuna uygun şekilde davranılmasını sağlamaktan sorumlu olduğu, Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu’nun, ilgili piyasa kanunlarında tanımlanan önlisans, lisans ve sertifikaların verilmesi ve tadili işlemlerinin yürütülmesi hususunda ilgili kanunlar tarafından kendisine verilen yetkilerin bir kısmını veya tamamını Başkanlığa ve/veya ilgili hizmet birimine devredebileceği, tüzel kişilerin her türlü onay ve lisanslarla ilgili işlemlerde yönetmeliklerde belirlendiği şekilde başvuruda bulunacağı, Kurul onayı/izni alınmasına dair usul ve esasların yönetmelikle belirleneceği, lisanslara ilişkin olarak lisansların verilmesi ve tadiline ilişkin usul ve esasların yönetmelikle düzenleneceği, elektrik piyasasında faaliyet gösteren tüzel kişilerin sermayesinin yüzde on veya daha fazlasını temsil eden payların doğrudan veya dolaylı olarak bir gerçek veya tüzel kişi tarafından edinilmesi ile sermaye payı değişikliklerinden bağımsız olarak tüzel kişinin ortaklık yapısında kontrolün değişmesi sonucunu veren pay devirleri veya bu sonucu doğuracak her türlü işlemi için Kurul’dan onay/izin alınması gerektiği anlaşılmaktadır.
4628 sayılı ve 6446 sayılı Kanun ile verilen yetki uyarınca çıkarılan Elektrik Piyasası Lisans Yönetmeliği ile yapılan düzenlemelere göre, pay devri onayı, tarifesi düzenlemeye tâbi faaliyet yürüten lisans sahibi tüzel kişiler için Kurul, diğerleri için ilgili ana hizmet birimi tarafından verilecektir. Onay verildiği tarihten itibaren altı ay içerisinde pay devri tamamlanmadığı takdirde onay geçersiz olacaktır. Ayrıca pay devrinin tamamlanma tarihinden itibaren üç ay içerisinde lisans tadil talebinde bulunulması zorunludur. Onay, payı devralan gerçek veya tüzel kişinin, lisans başvurusu sırasında tüzel kişinin ortakları için aranan şartları taşıması kaydıyla verilecektir. Onay alınması gerektiği hâlde onay alınmadan gerçekleştirilen ortaklık yapısı değişiklikleri kapsamında yapılması gereken lisans tadil başvurularının, belirlenen sürelerin bittiği takvim yılı içinde yapılması hâlinde tadil bedeli üç kat, sonraki her bir takvim yılı için ilave bir kat olarak uygulanacaktır.
… tarafından 2020 yılında gerçekleştirilecek %50 oranındaki pay devrine onay verilmesi için davalı idareye başvurulduğu, davalı idarece yapılan incelemede şirkette 2012 ve 2019 yıllarında iki ayrı pay devri gerçekleştirildiğinin tespit edildiği, 2012 yılında gerçekleştirilen onaya tâbi pay devrinin, Kurum onayı alınmadan gerçekleştirilmesi nedeniyle konunun Denetim Dairesi Başkanlığı’na bildirildiği, bununla birlikte tadil ücreti yatırıldığından ve pay devirlerine ilişkin gerekli belgeler sunulduğundan pay devirleri onaylanarak, Elektrik Piyasası Dairesi Başkanlığı işlemiyle lisansın tadil edildiği görülmektedir.
Bu itibarla, Yönetmelik ile tarifesi düzenlemeye tâbi olmayan lisans sahibi tüzel kişilerin pay devirlerinin onaylanmasında ana hizmet biriminin yetkili kılındığı, her ne kadar … tarafından 2012 yılındaki onaya tâbi pay devri için zamanında Kurum’a başvurulmadığı anlaşılmakta ise de, 2020 yılındaki kontrol değişikliği doğuracak pay devri için başvuruda bulunulması üzerine, geriye dönük olarak bu pay devirlerine de Yönetmelikte öngörülen artırımlı tadil bedelleri uygulanarak onay verilmesi ve buna bağlı olarak tüzel kişilikte doğrudan veya dolaylı pay sahiplerine ait bilgilere dair lisans tadilinin gerçekleştirilmesi yolundaki dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna ulaşıldığından, davanın reddi yönündeki İdare Mahkemesi kararına yönelik istinaf isteminin kabulü ile kararın kaldırılmasına ve dava konusu işlemin iptaline ilişkin temyize konu Bölge İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.
KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalının temyiz isteminin kabulüne;
2. Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle reddine ilişkin İdare Mahkemesi kararına yönelik olarak yapılan istinaf başvurusunun kabulü, kararın kaldırılması ve dava konusu işlemin iptali yolundaki temyize konu … Bölge İdare Mahkemesi … . İdari Dava Dairesi’nin … tarih ve E:… , K:… sayılı kararının 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesi uyarınca BOZULMASINA,
3. Kullanılmayan … -TL yürütmeyi durdurma harçlarının istemleri hâlinde davalı idareye ve davalı idare yanında müdahillere ayrı ayrı iadesine,
4. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesi’ne gönderilmesine, 20/10/2022 tarihinde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.