Ceza muhakemesi süreçlerinde, sanığın duruşmada hazır bulunup bulunmaması, yargılamanın seyrini önemli ölçüde etkileyebilir. Ceza Muhakemesi Kanunu (CMK) madde 193, bu konuda temel ilkeleri belirler. Sanığın duruşmada hazır bulunmaması, bazı durumlarda yargılamanın ertelenmesine ya da zorla getirilme kararına yol açarken, bazı özel hallerde duruşmanın sanık yokken de sürdürülebilmesine imkan tanır. Bu içeriğimizde, sanığın duruşmada hazır bulunmamasının hukuki sonuçlarını, Yargıtay kararları ışığında ele alacağız. Bu sayede, konuya dair güncel ve pratik bilgilere ulaşarak hukuki süreçlerin nasıl işlediğini daha iyi anlayabileceksiniz.

Sanığın Hazır Bulunmamasının Genel İlkeleri

Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 193. maddesi, sanığın duruşmada hazır bulunmasının esas olduğunu belirtir. Ancak, sanığın geçerli bir mazereti olmadığı halde duruşmaya gelmemesi durumunda, zorla getirilme kararı verilebilir. Örneğin, trafik cezası nedeniyle mahkemeye çağrılan bir kişi, hiçbir geçerli mazeret sunmadan duruşmaya katılmazsa, mahkeme tarafından zorla getirilme kararı verilebilir. Bununla birlikte, CMK’nın değişik 193/2 maddesine göre, bazı hallerde sanığın yokluğunda da yargılama yapılabileceğini belirtir. Bu, özellikle sanığın ifadesinin alınmasının sonuca etkili olmadığı durumlarda beraat kararı verilmesine olanak tanır.

Yargıtay Kararları Işığında Uygulama

Yargıtay’ın çeşitli dairelerinden verilen kararlar, sanığın duruşmada hazır bulunmaması konusunda önemli içtihatlara yer vermektedir. Örneğin, Yargıtay 11. Ceza Dairesi’nin 2018/7931 sayılı kararında, sanığın SEGBİS yoluyla duruşmada hazır bulundurulması gerektiğine hükmedilmiştir. Bu karar, sanığın başka bir cezaevinden video konferans yöntemiyle duruşmaya katılmasının önünü açmıştır. Diğer taraftan, Yargıtay 2. Ceza Dairesi’nin 2018/6454 sayılı kararında, suça sürüklenen çocuğun duruşmada hazır bulunması ve sorgusunun yapılmasının önemi vurgulanmıştır. Bu kararlar, sanığın duruşmada hazır bulunmasının hem adil yargılanma hakkı hem de savunma hakkının etkin kullanımı açısından ne kadar kritik olduğunu göstermektedir.

Özel Durumlar ve İstisnalar

CMK’nın 193. maddesi, sanığın duruşmada hazır bulunmamasına ilişkin genel kuralların yanı sıra bazı özel durumları ve istisnaları da içerir. Örneğin, firar eden sanıkların duruşmalarda fiziksel olarak hazır bulunmaları gerekmez. Bu durumda, sanığın bir avukatı olması ve avukatın duruşmada bulunması şarttır. Yargıtay 12. Ceza Dairesi’nin 2018/5428 sayılı kararı, bu tür durumlarda sanığın yokluğunda davanın görülebilmesi için gerekli şartları açıklamaktadır. Bu özel durumlar, CMK’nın sanığın hazır bulunmaması durumunda dahi adil bir yargılamanın sağlanabilmesi için gerekli düzenlemeleri içerir.

Sonuç: Sonuç olarak, sanığın duruşmada hazır bulunmaması, Ceza Muhakemesi Kanunu’nda özel olarak düzenlenmiştir. Sanığın hazır bulunması esas olmakla birlikte, bazı istisnai durumlarda sanığın yokluğunda da yargılama yapılabilir. Yargıtay kararları, bu konuda uygulamaya yönelik önemli örnekler sunarak, hem yargılama sürecinin adil bir şekilde işlemesini hem de sanığın savunma hakkının korunmasını sağlamaktadır. Bu nedenle, her bir durumun kendi özelliklerine göre değerlendirilmesi ve CMK’nın ilgili maddelerinin dikkatlice uygulanması gerekmektedir.

Paylaş: