Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk’e yönelik hakaret ve zarar verme eylemleri, özel bir kanun olan 5816 sayılı ‘Atatürk Aleyhine İşlenen Suçlar Hakkında Kanun’ ile ciddi yaptırımlara tabidir. Bu kanun, Atatürk’ün hatırasına hakaret ve Atatürk’ü temsil eden heykel, büst ve abideler ile kabrine zarar verme suçlarını düzenler. Atatürk’e hakaret suçunun internet üzerinden de işlenebilmesi, günümüzde bu suçun daha sık gündeme gelmesine neden olmaktadır. Bu içerikte, Atatürk’e hakaret suçu ve cezası, zarar verme suçu ve bu suçlara ilişkin Yargıtay kararları ele alınacak. Ayrıca, suçun cezai yaptırımları ve yargılamada dikkate alınan hususlar hakkında bilgi verilecektir.

Atatürk’e Hakaret ve Cezaları

Atatürk’ün hatırasına hakaret suçu, 5816 sayılı Kanun’un 1. maddesi uyarınca, Atatürk’ün hatırasına alenen hakaret eden veya söven kişilere bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası öngörür. Örneğin, sosyal medyada ‘Atatürk hırsızdır’ gibi ifadeler kullanmak, bu suçu oluşturabilir. Atatürk’ün heykel, büst ve abidelerine zarar verme suçu da, aynı kanunun 1/2 maddesi gereğince, bir yıldan beş yıla kadar ağır hapis cezası ile cezalandırılır. Bir parkta Atatürk büstüne zarar vermek, bu suça örnek teşkil eder. Suçun aleniyet kazanması, suçun daha geniş bir kitle tarafından bilinir hale gelmesi anlamına gelir ve bu da cezai yaptırımların artırılmasına yol açar.

Cezayı Arttıran Haller ve Yargıtay Kararları

Atatürk aleyhine işlenen suçlarda cezayı arttıran durumlar, 5816 sayılı Kanun’un 2. maddesinde belirtilmiştir. Bu suçların birden fazla kişi tarafından işlenmesi, umumi yerlerde işlenmesi veya basın yoluyla işlenmesi halinde ceza yarı oranında artırılır. Örneğin, bir alışveriş merkezinde Atatürk’e hakaret içeren broşürler dağıtmak, cezayı arttırabilir. Yargıtay kararları, Atatürk’ün manevi şahsiyetine yönelik suçlarda özel bir hassasiyet göstermektedir. Örneğin, Atatürk büstüne zarar verme eylemi, Yargıtay tarafından Atatürk’ün manevi şahsiyetine hakaret amacı taşıdığı gerekçesiyle ağır bir suç olarak değerlendirilmiştir.

Hukuki Yaptırımlar ve Süreç

Atatürk’e hakaret suçlarına ilişkin hukuki süreç, adli para cezası, erteleme ve hükmün açıklanmasının geri bırakılması gibi yaptırımları içerebilir. Eğer hükmedilen hapis cezası 1 yıl veya altında ise adli para cezasına çevrilebilir. Ayrıca, 2 yıl veya altındaki hapis cezalarında hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı verilebilir. Kamu davasının açılmasının ertelenmesi ise sadece Atatürk’ün hatırasına alenen hakaret suçu için uygulanabilir. Suçun şikayet süresi ve zamanaşımı yoktur, herhangi bir zamanda soruşturulabilir. Örneğin, bir kişi Atatürk’e hakaret içeren bir yazıyı internet sitesinde yayınladığında, bu suç için hemen hukuki işlem başlatılabilir.

Sonuç: Atatürk’e hakaret suçu, Türk Ceza Kanunu ve özel kanunlarla ciddi şekilde cezalandırılan bir suçtur. 5816 sayılı Kanun, Atatürk’ün hatırasına hakaret ve Atatürk’ü temsil eden değerlere zarar verme eylemlerini kapsar. Cezayı arttıran durumlar ve Yargıtay kararları, bu suçlara karşı devletin gösterdiği hassasiyeti ortaya koymaktadır. Suça ilişkin hukuki süreç, adli para cezası, cezanın ertelenmesi gibi farklı yaptırımları içerebilir. Atatürk’e yönelik suçlar, her zaman soruşturulabilir ve zamanaşımına uğramaz.

Paylaş: