📜 Danıştay Karar Künyesi

8. Daire – 2019/8890 – 2022/6613 – 16.11.2022

---

🔎 Karar Özeti

Danıştay, 05.09.2019 tarih ve 30879 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan yönetmelik değişikliğiyle engelli bireylerin eğitiminde, veli talebi üzerine haftada bir yarım gün izinli sayılmalarını düzenleyen maddeyi iptal isteyen davanın reddine karar vermiştir. Mahkeme, düzenlemenin kamu yararına uygun olduğunu ve engelli bireylerin destek eğitimine erişimlerini kolaylaştırdığını belirtmiştir.

---

Karar İçeriği

T.C. D A N I Ş T A Y SEKİZİNCİ DAİRE Esas No : 2019/8890 Karar No : 2022/6613 DAVACI : … Sendikası VEKİLİ : Av… DAVALI : … Bakanlığı VEKİLİ: : Hukuk Müşaviri … DAVANIN KONUSU : 05.09.2019 tarih ve 30879 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürürlüğe giren Milli Eğitim Bakanlığı Özel Eğitim Kurumları Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin 11. maddesi ile 18.05.2012 tarihli ve 28296 sayılı Milli Eğitim Bakanlığı Özel Eğitim Kurumları Yönetmeliği’nin 25. maddesinin 2. fıkrasına eklenen “Normal eğitim yapılan okullarda öğrenim gören engelli bireyler, veli/vasisinin talebi olması halinde haftada bir yarım gün” düzenlemesinin iptali istemidir. DAVACININ İDDİALARI : Dava konusu düzenlemeden önce ve halihazırda özel eğitime ihtiyacı olan öğrencilerin tamamlayıcı nitelikte olmak üzere bu merkezlerde örgün eğitim saatleri dışında, okul sonrasında veya hafta sonları bu hizmetleri aldığı, bu imkan varken öğrencinin eğitim aldığı okuldaki eğitim programını aksatacak şekilde okuldan alınacak olmasının uzmanlarca sakıncalı olarak değerlendirildiği, bu durumu zorunlu eğitim çağındaki öğrencilerin sürekli ve örgün eğitim alma konusundaki gerekliliğine aykırılık teşkil ettiği, öğrencinin okula gitmediği sürede eksik kalan eğitiminin telafisinin nasıl gerçekleştirileceğinin belirsiz olduğu, ilk bakışta olumlu gibi görünse de haftada bir gün bu bireylerin okullarından alınarak başka bir okula götürülmesinin bu bireyleri olumsuz etkileyeceği, oysa hafta sonu böyle bir durum olamayacağı, şimdilik haftada yarım gün olarak belirlenen bu durumun ilerleyen aşamalarda özel rehabilitasyon merkezlerine tamamıyla devredilmesinin önüne açacağı, oysa ki, engelli bireylerin eğitiminin bizzat MEB tarafından yerine getirilmesi gerekirken özel sektöre devri riskini doğuracağı, İlköğretim ve Eğitim Kanununda öğrencilerin okula devam zorunlulukları bulunduğu, devam zorunluluğunu ihlal edecek şekilde söz konusu düzenlemenin getirildiği, bu hususun da kanuna aykırı olduğu belirtilerek düzenlemenin iptalini istenmiştir. DAVALININ SAVUNMASI : Düzenlemenin sadece normal (tam gün) eğitim yapan okullarda öğrenim gören öğrencileri kapsadığı, kurumlar ve sivil toplum kuruluşları ile yapılan görüşmelerde örgün eğitim kurumlarında tam gün eğitime geçilmesi nedeniyle destek eğitim raporu olup normal okullarda kaynaştırma eğitimine devam etmekte olan engelli bireylerin kurumlara devam etmesinde sorunlar yaşandığı belirtilerek haftada bir yarım gün okullarından izinli sayılmalarının talep edildiği, hafta sonu eğitim alınmasının yığılmalara neden olduğu, dava konusu düzenleme ile örgün eğitim kurumlarına devam etmekte olan engelli bireylerin özel eğitim ve rehabilitasyon merkezlerindeki destek eğitimi faaliyetlerinden yararlanmasının amaçlandığı ileri sürülerek dava konusu düzenlemenin hukuka uygun olduğu savunulmaktadır. DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ :… DÜŞÜNCESİ : Davanın reddi gerektiği düşünülmektedir. DANIŞTAY SAVCISI : … DÜŞÜNCESİ : 05.09.2019 tarih ve 30879 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürürlüğe giren Milli Eğitim Bakanlığı Özel Eğitim Kurumları Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin 11. maddesi ile Milli Eğitim Bakanlığı Özel Eğitim Kurumları Yönetmeliği’nin 25. maddesinin 2. fıkrasına eklenen “Normal eğitim yapılan okullarda öğrenim gören engelli bireyler, veli/vasisinin talebi olması halinde haftada bir yarım gün” ibaresinin iptali istenilmektedir. Düzenlemenin sadece tam gün eğitim yapan okullarda öğrenim gören öğrencileri kapsadığı, örgün eğitim kurumlarında tam gün eğitime geçilmesi nedeniyle destek eğitim raporu olup normal okullarda kaynaştırma eğitimine devam etmekte olan engelli bireylerin kurumlara devam etmesinde sorunlar yaşandığı belirtilerek haftada bir yarım gün okullarından izinli sayılmalarının öngörüldüğü, hafta sonu eğitim alınmasının yığılmalara neden olduğu, dava konusu düzenleme ile örgün eğitim kurumlarına devam etmekte olan engelli bireylerin özel eğitim ve rehabilitasyon merkezlerindeki destek eğitimi faaliyetlerinden yararlanmasının amaçlandığı anlaşıldığından davanın reddine karar verilmesinin uygun olacağı düşünülmektedir. TÜRK MİLLETİ ADINA Karar veren Danıştay Sekizinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü. HUKUKİ SÜREÇ : Davacı sendika tarafından, 05.09.2019 tarih ve 30879 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürürlüğe giren Milli Eğitim Bakanlığı Özel Eğitim Kurumları Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin 11. maddesi ile 18.05.2012 tarihli ve 28296 sayılı Milli Eğitim Bakanlığı Özel Eğitim Kurumları Yönetmeliği’nin 25. maddesinin 2. fıkrasına eklenen “Normal eğitim yapılan okullarda öğrenim gören engelli bireyler, veli/vasisinin talebi olması halinde haftada bir yarım gün” düzenlemesinin iptali istemiyle bakılmakta olan dava açılmıştır. İNCELEME VE GEREKÇE: İlgili Mevzuat: 1739 sayılı Milli Eğitim Temel Kanunun “fırsat ve imkan eşitliği” başlıklı 8. maddesinde özel eğitime ve korunmaya muhtaç çocukları yetiştirmek için özel tedbirler alınacağı hüküm altına alınmıştır. 222 sayılı İlköğretim ve Eğitim Kanunun 12. maddesinde; “Mecburi ilköğrenim çağında bulundukları halde zihnen, bedenen, ruhan ve sosyal bakımdan engelli olan çocukların özel eğitim ve öğretim görmeleri sağlanır.” düzenlemesi bulunmaktadır. 5580 sayılı Özel Öğretim Kurumları Kanunu kapsamında açılan özel eğitim okulları ile özel eğitim ve rehabilitasyon merkezlerindeki eğitim ve öğretim, yönetim, engelli bireylere uygulanacak destek eğitim programları, engel grupları ve dereceleri ile özel eğitim okulunun özel eğitim ve rehabilitasyon birimi ve özel eğitim ve rehabilitasyon merkezlerinde engelli bireylere uygulanacak destek eğitim giderlerinin karşılanmasına ilişkin usul ve esasları belirlemek amacıyla 5378 sayılı Engelliler ve Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun, 5580 sayılı Özel Öğretim Kurumları Kanunu, 652 sayılı Milli Eğitim Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 13., 36. ve 43 üncü maddelerine dayanılarak Milli Eğitim Bakanlığı Özel Eğitim Kurumları Yönetmeliği çıkarılmıştır. Dava konusu edilen 05.09.2019 tarih ve 30879 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürürlüğe giren Milli Eğitim Bakanlığı Özel Eğitim Kurumları Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin 11. maddesi ile 18.05.2012 tarihli ve 28296 sayılı Milli Eğitim Bakanlığı Özel Eğitim Kurumları Yönetmeliği’nin “günlük çalışma saatleri ve devam devamsızlık takibi” başlıklı 25. maddesinin 2. fıkrasına, özel eğitim okulunun özel eğitim ve rehabilitasyon biriminde ve özel eğitim ve rehabilitasyon merkezlerinde, normal eğitim yapılan okullarda öğrenim gören engelli bireyler, veli/vasisinin talebi olması hâlinde haftada bir yarım gün, örgün eğitim saatleri içerisinde de destek eğitim hizmetlerinden yararlanabileceğine dair hüküm eklenmiştir. 07.09.2013 tarih ve 28758 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Milli Eğitim Bakanlığı Ortaöğretim Kurumları Yönetmeliğinin 4. maddesinin (i) bendinde; Kaynaştırma/bütünleştirme yoluyla eğitim: “Özel eğitim ihtiyacı olan bireylerin her tür ve kademede diğer bireylerle karşılıklı etkileşim içinde bulunmalarını ve eğitim amaçlarını en üst düzeyde gerçekleştirmelerini sağlamak amacıyla, bu bireylere destek eğitim hizmetleri de sağlanarak akranlarıyla birlikte tam zamanlı ya da özel eğitim sınıflarında yarı zamanlı olarak verilen eğitimi,” şeklinde tanımlanmıştır. HUKUKİ DEĞERLENDİRME Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın 124. maddesinde; Cumhurbaşkanı, bakanlıklar ve kamu tüzelkişileri, kendi görev alanlarını ilgilendiren kanunların ve Cumhurbaşkanlığı Kararnamelerinin uygulanmasını sağlamak üzere ve bunlara aykırı olmamak şartıyla, yönetmelikler çıkarabilecekleri kuralı yer almıştır. Dava konusu edilen Yönetmelik, ile tam gün örgün eğitim yapılan okullarda öğrenim gören özel eğitime ihtiyaç duyan öğrencilerin almaları gereken destek eğitim hizmetlerinin, veli veya vasisin talebi olması şartıyla haftada bir yarım gün örgün eğitim saatleri içerisinde yararlanabileceğine dair düzenleme yapılmıştır. Davalı idarece, mevzuat geliştirme kapsamında yapılan çalışmalarda, kurumlar ve sivil toplum kuruluşları ile yapılan görüşmeler sonucunda, bu yöndeki taleplerinin taraflarına iletilmesi üzerine, ilgili birimlerin uygun görüşleri doğrultusunda sadece tam gün eğitim yapan okullarda öğrenim gören ve kaynaştırma/bütünleştirme yoluyla eğitim alan özel eğitim ihtiyacı olan öğrenciler için söz konusu düzenlemenin yapıldığı belirtilmiştir. Dosyada yer alan bilgi ve belgelerin incelenmesinden, örgün eğitim kurumlarında tam gün eğitime geçilmesi sonrasında, örgün eğitimde öğrenim gören ve özel eğitime ihtiyacı olan öğrenciler için verilen destek eğitimlerinin hafta sonu verilmesinin, özel eğitim ve rehabilatasyon merkezlerinde almaları gereken eğitimlerin hafta sonu alınması sebebiyle bu merkezlerde yığılmalar olduğu ve öğrenci sayısının fazla olması sebebiyle de eğitim kalitesinin düşmesine sebep olduğuna dair şikayetlerin davalı Milli Eğitim Bakanlığı’na iletilmesi üzerine, sorunun çözümü için kapsamda bulunan öğrencilerin hafta içi yarım gün okullarından izinli sayılarak, bu sürede destek eğitimlerinin verilmesine yönelik talepler göz önüne alınarak söz konusu düzenlemenin yapıldığı görülmektedir. Yapılan düzenleme ile, tam gün okulda eğitim gören ve özel eğitime gereksinim duyan öğrencilerin velilerin veya vasilerinin talebi doğrultusunda, tam gün eğitim gördükleri okullarından haftanın bir yarım günü izinli sayılarak bu eğitimlerini bu süre zarfında almaları sağlanmaktadır. Getirilen imkan ile özel eğitime ihtiyaç duyan bireyler, bu eğitimlerini hafta içi alabilecektir. Özel eğitime ihtiyaç duyan tüm öğrenciler zorunlu olarak izinli sayılmamakta, sadece velilerin veya vasilerin destek eğitimlerini hafta içi alınmasını istemeleri durumunda bu öğrencilerin izinli sayılacağı, bu yönde herhangi bir talebi olmayan öğrencilerin ise bu eğitimlerini hafta sonu almaya devam edebileceklerdir. Bu durumda, yapılan düzenlemenin amacının, tam gün örgün eğitim alan ve özel eğitim ihtiyacı olan öğrencilerinin resen zorunlu bir şekilde olmayıp ancak velilerinin veya vasilerinin talebi üzerine destek eğitim hizmetlerinden faydalanması amacıyla haftada bir yarım gün izinli sayılabilmesine yönelik yapılan düzenlemede, üst hukuk normlarına, kamu yararı ve hizmet gereklerine aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır. KARAR SONUCU: Açıklanan nedenlerle; 1. DAVANIN REDDİNE, 2. Ayrıntısı aşağıda gösterilen toplam …-TL yargılama giderinin davacı üzerinde bırakılmasına, 3. Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca …-TL vekâlet ücretinin davacıdan alınarak davalı idareye verilmesine, 4. Posta gideri avansından artan tutarın kararın kesinleşmesinden sonra istemi halinde davacıya iadesine, 5. Bu kararın tebliğ tarihini izleyen 30 (otuz) gün içerisinde Danıştay Dava Daireleri Kuruluna temyiz yolu açık olmak üzere, 16/11/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.