Hukuk sistemimizde bilirkişilerin rolü, karmaşık davalarda uzman görüşü sağlayarak adaletin sağlanmasında önemli bir yer tutar. Ancak her durumda bilirkişi olarak görev almak mümkün olmayabilir. Ceza Muhakemesi Kanunu’nun (CMK) 70. maddesi, bilirkişilerin hangi durumlarda görevden çekinebileceklerini ve bilirkişi olarak dinlenemeyecek kişileri belirler. Bu madde, tanıklık yapmaktan çekinme sebeplerinin bilirkişiler için de geçerli olduğunu ve ek olarak bazı özel durumların bilirkişilikten çekinmeyi gerektirebileceğini ifade eder. Bu yazıda, CMK Madde 70’in hükümlerini, gerekçelerini ve günlük hayatta karşımıza çıkabilecek pratik örnekleri ele alacağız.

Bilirkişilikten Çekinme Sebepleri

Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 70. maddesi, bilirkişilikten çekinme sebeplerini iki ana başlık altında toplar. Birincisi, tanıklıktan çekinmeyi gerektiren sebeplerdir. Bu, bilirkişinin davaya taraf olan kişilerle akrabalık ilişkileri gibi nedenlerle tarafsız kalamayacağını düşünmesini içerir. İkincisi ise, bilirkişinin ideolojik yapısı, sanığa karşı duyduğu şefkat derecesi gibi özel nedenlerle görüş bildirmekten çekinebileceği durumları kapsar. Pratikte, bir bilirkişi, davada görev alacak kişiye karşı kişisel bir bağ hissettiğinde veya davaya objektif bir şekilde yaklaşamayacağını düşündüğünde çekinme hakkını kullanabilir.

Günlük Hayatta Bilirkişilikten Çekinme

Günlük hayatta karşılaşılabilecek bir durum, bir mühendisin inşaatla ilgili bir davada bilirkişi olarak atanması ancak davada yargılanan şirketin kendisinin veya yakın bir akrabasının çalıştığı şirket olmasıdır. Bu durumda, mühendis çıkar çatışması nedeniyle görevden çekinebilir. Benzer şekilde, bir doktor, yakın bir arkadaşının sağlık durumu hakkında bilirkişi raporu hazırlaması istendiğinde, kişisel ilişkiler nedeniyle tarafsızlığını koruyamayacağını düşünerek çekinebilir.

CMK Madde 70’in Önemi ve Etkisi

CMK Madde 70, hukuk sistemimizde bilirkişilerin tarafsızlığını korumak için önemli bir düzenlemedir. Bu madde sayesinde, bilirkişilik görevi sırasında çıkar çatışması, kişisel ilişkiler veya ideolojik sebepler gibi durumlar nedeniyle tarafsızlığı zedelenebilecek kişilerin görevden çekinmeleri mümkün hale gelir. Bu, dava süreçlerinde adaletin sağlanmasına ve kararların objektif bir temele dayandırılmasına katkı sağlar. Özellikle karmaşık ve hassas davalarda, bilirkişinin tarafsızlığı, adil bir yargılama sürecinin temel taşlarından biridir.

Sonuç: CMK’nın 70. maddesi, bilirkişilerin görevlerini yerine getirirken karşılaşabilecekleri çıkar çatışmaları ve tarafsızlıkla ilgili endişeleri ele alır. Bu düzenleme, bilirkişilerin çekinme hakkını kullanarak dava süreçlerinde adil ve objektif kalabilmeleri için bir yol sunar. Sonuç olarak, CMK Madde 70, hem bilirkişilerin hem de adalet sisteminin bütünlüğünü korumak adına kritik bir öneme sahiptir.

Paylaş: