📜 Danıştay Karar Künyesi

8. Daire – 2016/8207 – 2021/3519 – 30.06.2021

---

🔎 Karar Özeti

Danıştay, Manisa Büyükşehir Belediyesi tarafından yapılan güzergah izin belgesi başvurusunun reddini hukuka uygun bulmuş; ancak, davacının sahip olduğu (Y) yetki belgesinin iptalinin, kazanılmış hak kapsamında değerlendirilmediğine dikkat çekerek dava konusu işlemin iptaline yönelik kararın hukuki isabet taşımadığını belirtmiştir.

---

Karar İçeriği

T.C. D A N I Ş T A Y SEKİZİNCİ DAİRE Esas No : 2016/8207 Karar No : 2021/3519 Temyiz İsteminde Bulunan (Davalı) : … Büyükşehir Belediye Başkanlığı Vekili : Av. … Karşı Taraf (Davacı) : … Vekili : Av. … İstemin Özeti : … İdare Mahkemesinin … tarihli ve E: …, K: … sayılı kararının hukuka aykırı olduğu öne sürülerek, 2577 sayılı Kanunun 49. maddesi uyarınca temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir. Savunmanın Özeti : İstemin reddi gerektiği savunulmaktadır. Danıştay Tetkik Hakimi : … Düşüncesi : İstemin kabulü gerektiği düşünülmektedir. TÜRK MİLLETİ ADINA Hüküm veren Danıştay Sekizinci Dairesince işin gereği görüşüldü: İdare ve vergi mahkemeleri tarafından verilen kararların temyiz yolu ile incelenip bozulabilmeleri 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 49. maddesinin 1. fıkrasında yazılı nedenlerin bulunmasına bağlıdır. İdare Mahkemesince verilen karar ve dayandığı gerekçe usul ve kanuna uygun olup, bozulmasını gerektiren bir neden bulunmadığından, temyiz isteminin reddi ile anılan kararın onanmasına ve temyiz giderlerinin istemde bulunan üzerinde bırakılmasına, bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 (onbeş) gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere, 30/06/2021 tarihinde oyçokluğu ile karar verildi. KARŞI OY : (X) – Dava; … Kooperatifi üyesi olan davacının, adına kayıtlı … plaka sayılı araç ile Saruhanlı-Manisa güzergahında ticari yolcu taşımacılığı yapmak için güzergah izin belgesi verilmesi istemiyle yaptığı başvurunun reddine ilişkin … tarihli ve … sayılı Manisa Büyükşehir Belediyesi UKOME kararının iptali istemiyle açılmıştır. İdare Mahkemesince; büyükşehir belediyeleri dâhilinde daha önce il trafik komisyonları veya valiliklerce alınan karar veya izinlerle elde edilmiş hakların korunacağı, bir diğer ifadeyle kazanılmış hak kapsamında değerlendirileceği açık olup, kesinleşmiş mahkeme kararı gereği kooperatif üyesi olarak kooperatif bünyesinde yolcu taşımacılığı yapma hakkı olan, ancak adli yargıda açtığı davanın yargılama sürecinin halen devam ediyor olması nedeniyle (Y) yetki belgesini D4 yetki belgesine dönüştüremeyen davacıya, daha önce … bozma kararı ile iptal edilen (Y) yetki belgesini D4 yetki belgesine dönüştürebilmesi imkanı tanınarak, sonrasında kazanılmış hak kapsamında adına kayıtlı … plaka sayılı araç ile Saruhanlı-Manisa güzergahında ticari yolcu taşımacığı yapmak için güzergah izin belgesi verilmesi gerekirken, davacının Ulaştırma, Haberleşme ve Denizcilik Bakanlığınca adına düzenlenmiş geçerli bir D4 yetki belgesi bulunmadığından, … Kooperatifi bünyesinde yaptığı güzergah izin belgesi talebinin, ilk kez müracaat olarak değerlendirilerek, Saruhanlı-Manisa güzergahında yeterli sayıda ticari yolcu taşımacılığı yapan aracın bulunduğu, atıl kapasite oluşturularak kaynak israfına neden olacağı ileri sürülerek davacının güzergah izin belgesi talebinin rededilmesinde konu ve neden yönünden hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir. Dosyanın incelenmesinden, davacının … Kooperatifi üyesi olarak kooperatif bünyesinde yolcu taşımacılığı yapmakta iken, 1987 yılında kooperatiften ihraç edilmesi üzerine, kooperatif üyeliğinin tespiti ve kooperatifin çalıştırmama şeklindeki muarazasının giderilmesine karar verilmesi istemiyle … Asliye Hukuk Mahkemesi’nin E: … sayılı esasına kayden dava açtığı, yapılan yargılama sonucunda … Asliye Hukuk Mahkemesi’nin … tarih ve E: …, K: … sayılı kararı ile davanın kabulüne karar verildiği, bu karar üzerine Manisa Valiliği İl Trafik Komisyonu’nun … tarih ve … sayılı kararı ile anılan kooperatife üyeliği tescil edilen davacıya kooperatif bünyesinde faaliyet göstermek üzere Saruhanlı-Manisa Otogarı arasında 1 araçlık izin verilmesine, mahkeme kararının bozulması halinde konunun yeniden değerlendirilmesine karar verildiği, bu karara istinaden Saruhanlı-Manisa Otogarı güzergahında kooperatif bünyesinde yolcu taşımacılığı yapmaya devam etmekte iken, yukarıda anılan mahkeme kararının, davalı tarafından temyiz edilmesi üzerine yapılan temyiz incelemesi sonucunda, … Hukuk Dairesi’nin E: …, K: … sayılı kararı ile bozulduğu, bu bozma kararı üzerine Manisa Valiliği İl Trafik Komisyonu’nun 04/07/2008 tarihli kararıyla davacının (Y) yetki belgesinin iptal edildiği, komisyon kararına dayanılarak da davacıya ait yetki belgesinin iade alındığı ve Saruhanlı-Manisa Otogarı arasında … plaka sayılı araçla yaptığı yolcu taşımacılığı faaliyetinin durdurulduğu, daha sonra … Asliye Hukuk Mahkemesi’nin … tarih ve E: …, K: … sayılı kararı ile … Dairesi’nin bozma kararına uyularak davanın reddine karar verildiği, bu kararın da davacı tarafından temyiz edilmesi üzerine, … Hukuk Dairesi’nin E: … , K: … kararı ile temyiz isteminin süre yönünden reddine karar verildiği, bu karara karşı yapılan karar düzeltme isteminin ise … Hukuk Dairesi’nin … tarih ve E: …, K: … sayılı kararı ile kabul edilerek mahkemece verilen ret kararının esastan bozulmasına karar verildiği, … Asliye Hukuk Mahkemesince anılan bozma kararına uyularak … tarih ve E: …, K: … sayılı karar ile davanın kabulüne, davacının davalı kooperatif üyesi olduğunun tespitine ve muarazanın bu şekilde giderilmesine karar verildiği, bu kararın temyiz incelemesi sonucunda … Hukuk Dairesi’nin … tarih ve E: …, K: … sayılı kararı ile onandığı, … tarih ve E: …, K: … sayılı kararı ile de karar düzeltme isteminin reddine karar verilerek kesinleştiği, bunun üzerine davacının, 02/06/2015 tarihli dilekçe ile kooperatif üyelik tespit davasının lehine sonuçlandığı ve kararın kesinleştiğinden bahisle Manisa Valiliği İl Trafik Komisyonu’nun 17/05/2007 tarihli kararı verilen (Y) yetki belgesinin kazanılmış hak olarak değerlendirilerek adına kayıtlı … plaka sayılı araç ile Saruhanlı-Manisa güzergahında ticari yolcu taşımacığı yapmak için güzergah izin belgesi verilmesi istemiyle başvuruda bulunduğu, başvurunun, UKOME’nin … tarih ve … sayılı kararı ile teknik komisyonca yapılan inceleme ve araştırma sonucunda anılan güzergahta yeterli sayıda yolcu taşımacılığı yapan araç bulunduğu tespit edildiğinden bahisle kamu yararı gözetilerek atıl kapasite ve kaynak israfının önlenmesi, trafik ve asayiş sorunlarının yaşanmaması gerekçesiyle reddi üzerine bakılmakta olan davanın açıldığı anlaşılmaktadır. 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu’nun 7. ve 9. maddeleri uyarınca, ticari amaçla yolcu taşıyan araçların, çalışma şekil şartlarıyla trafik düzeninin gerektirdiği işleri büyükşehir kapsamında yapmak ve yaptırmak UKOME’ye ait bir yetki olup; gerek bu Kanun’un Ek 2. maddesi, gerekse bu Kanun uyarınca çıkartılan Büyükşehir Belediyeleri Koordinasyon Merkezleri Yönetmeliği’nin 29. maddesi uyarınca, sonradan büyükşehir kapsamına alınan ilçelerde yürütülen toplu taşıma ve ulaşım hizmetlerinin yaptırılması amacıyla önceden verilen izin ve ruhsatların ilgilileri için kazanılmış hak sağlayacağı ve büyükşehir içindeki ulaşım sistemine dahil edilmesi gerektiği açık olmakla birlikte; önceden verilen ve kazanılmış hak teşkil edecek ruhsat ve izinlerin, verildikleri tarihteki mevzuat hükümlerine uygun olması da zorunluluktur. Uyuşmazlıkta; İdare Mahkemesince, … Kooperatifi üyesi iken, 1987 yılında kooperatiften ihraç edilen davacı tarafından, kooperatif üyeliğinin tespiti ve kooperatifin çalıştırmama şeklindeki muarazasının giderilmesine karar verilmesi istemiyle … Asliye Hukuk Mahkemesi’nde açılan davada verilen davanın kabulüne yönelik karar üzerine Manisa Valiliği İl Trafik Komisyonu’nun … tarih ve … sayılı kararı ile davacıya verilen izin ve 11/02/2008-04/06/2012 tarihleri arasında geçerli olan (Y) yetki belgesi, davacı yönünden kazanılmış hak olarak değerlendirilmiş ise de; anılan Mahkeme kararının Yargıtay kararıyla bozulması üzerine Saruhanlı-Manisa Otogarı arasında yolcu taşımacılığı yapmak üzere davacıya verilen (Y) yetki belgesinin Manisa Valiliği İl Trafik Komisyonu’nun 04/07/2008 tarihli kararıyla iptal edilerek hukuki geçerliliği sonlandırıldığından anılan yetki belgesinin davacıya taşımacılık hakkı sağlamayacağı ve davacı yönünden direkt kazanılmış hak teşkil etmeyeceği açıktır. Bu itibarla, bahsi geçen (Y) yetki belgesinin devamına, elde tutulmasına diğer bir ifade ile sürdürülmesine ilişkin şartlar incelenip irdelenmeksizin salt davacının kazanılmış hakkı olduğundan bahisle verilen dava konusu işlemin iptaline yönelik temyize konu kararda hukuki isabet bulunmamaktadır. Bu durumda, davacının taşımacılık faaliyetinde bulunmasına yönelik olarak ilçe-il trafik komisyonları tarafından verilmiş geçerli bir izin bulunup bulunmadığı hususu araştırıldıktan sonra yeniden bir karar verilmek üzere İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği görüşüyle aksi yöndeki çoğunluk kararına katılmıyorum.