Uygulama İmar Planı Yetki Devri Üzerine Danıştay Kararı
📜 Danıştay Karar Künyesi
6. Daire – 2019/16839 – 2023/9613 – 18.12.2023
🔎 Karar Özeti
Danıştay, Kocaali İlçe merkezi için onaylanan 1/1000 ölçekli uygulama imar planının Sakarya Büyükşehir Belediye Meclisi tarafından yürütülmesi sürecinde yetki devrinin hukuka uygun olmadığını belirterek, davanın reddine dair Bölge İdare Mahkemesi kararını bozdu.
Karar İçeriği
T.C. D A N I Ş T A Y ALTINCI DAİRE Esas No : 2019/16839 Karar No : 2023/9613 TEMYİZ EDEN (DAVACI) : … VEKİLİ : Av. … KARŞI TARAF (DAVALILAR) : 1- … Belediye Başkanlığı VEKİLİ : Av. … 2- … Büyükşehir Belediye Başkanlığı VEKİLİ : Av. … İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir. YARGILAMA SÜRECİ : Dava konusu istem: Sakarya İli, Kocaali İlçesi, … Mahallesi, … pafta, … parsel sayılı taşınmazın bulunduğu alanda … tarih ve … sayılı Sakarya Büyükşehir Belediye Meclisi kararı ile kabul edilen Kocaali Merkez Revizyon 1/1000 ölçekli uygulama imar planının iptali istenilmiştir. İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararda; mahallinde yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi neticesinde düzenlenen bilirkişi raporu ve dava dosyasının incelenmesinden, dava konusu imar planı ile, davacıya ait taşınmazdan geçirilen yolun davacı parseline getirilen özel bir uygulama olmadığı, planın bütünü çerçevesinde devamlılığı olan ulaşım şeması içinde gerekli olan bir nitelik taşıdığı, yolun mülkiyet sınırına göre kaydırılmasına imkan bulunmadığı, dava konusu uygulama imar planının planlama ve şehircilik ilkeleri ile kamu yararına uygun olduğu gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir. Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının özeti: İstinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve istinaf dilekçelerinde ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği gerekçesiyle 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir. TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Dava konusu plan ile birlikte taşınmazından geçirilen yol ile taşınmazının 4 parçaya bölündüğü, mülkiyet hakkının ihlal edildiği, taşınmazında yol alanı dışında kalan kısımların kullanılamaz hale getirildiği ileri sürülmektedir. SAVUNMALARIN ÖZETİ : Karşı tarafın temyiz isteminin reddi ile usul ve kanuna uygun olan Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının onanması gerektiği gerektiği savunulmuştur. DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ …’İN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir. TÜRK MİLLETİ ADINA Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü: Duruşma yapılmasına gerek görülmedi. İNCELEME VE GEREKÇE: MADDİ OLAY :1/1000 ölçekli uygulama imar planı onama yetkisinin Sakarya Büyükşehir Belediye Meclisine devrine yönelik Kocaali Belediye Meclisinin … tarih ve … sayılı kararı doğrultusunda dava konusu Sakarya Büyükşehir Belediye Meclisinin … tarih ve … sayılı kararıyla Kocaali İlçe merkezi 1/1000 ölçekli uygulama imar planının onaylandığı, davacı tarafından taşınmazında planlanan yol alanı ile birlikte mülkiyet hakkının kısıtlandığı, taşınmazının 4 parçaya ayrıldığı ve kullanılamaz hale getirildiği iddiasıyla bakılmakta olan davanın açıldığı anlaşılmıştır. İLGİLİ MEVZUAT: 3194 sayılı İmar Kanununun 8.maddesinde planların tanımlarına yer verilerek, belediye ve mücavir alan sınırları içinde kalan yerlerin nazım ve uygulama imar planlarının belediyelerce yapılacağı hükmü getirilmiştir. 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanununun “Büyükşehir, İlçe ve İlk Kademe Belediyelerinin Görev ve Sorumlulukları” başlıklı 7. maddesinin , 1 fıkrasının (b) bendinde; çevre düzeni plânına uygun olmak kaydıyla, büyükşehir belediye ve mücavir alan sınırları içinde 1/5.000 ile 1/25.000 arasındaki her ölçekte nazım imar plânını yapmak, yaptırmak ve onaylayarak uygulamak; büyükşehir içindeki belediyelerin nazım plâna uygun olarak hazırlayacakları uygulama imar plânlarını, bu plânlarda yapılacak değişiklikleri, parselasyon planlarını ve imar ıslah plânlarını aynen veya değiştirerek onaylamak ve uygulanmasını denetlemek; nazım imar plânının yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir yıl içinde uygulama imar plânlarını ve parselasyon plânlarını yapmayan ilçe ve ilk kademe belediyelerinin uygulama imar plânlarını ve parselasyon plânlarını yapmak veya yaptırmak, anılan Kanunun 7/c maddesinde; Kanunlarla büyükşehir belediyesine verilmiş görev ve hizmetlerin gerektirdiği proje, yapım, bakım ve onarım işleriyle ilgili her ölçekteki imar plânlarını, parselasyon plânlarını ve her türlü imar uygulamasını yapmak ve ruhsatlandırmak, 20.7.1966 tarihli ve 775 sayılı Gecekondu Kanununda belediyelere verilen yetkileri kullanmak büyükşehir belediyesinin görev, yetki ve sorumlulukları arasında sayılmaktadır. HUKUKİ DEĞERLENDİRME: Yukarıda belirtilen Kanun hükümlerinin değerlendirilmesinden, büyükşehir belediyesinin uygulama imar planlarının yapımına ilişkin yetkisi; imar planlarını ve bu planlarda yapılacak değişiklikleri aynen veya değiştirerek onaylamak ve nazım imar planının yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir yıl içinde uygulama imar planları yapmayan ilçe ve ilk kademe belediyelerinin uygulama imar planlarını yapmak veya yaptırmakla sınırlı olduğu, doğrudan 1/1000 ölçekli uygulama imar planları ile uygulamasını yapma yetkisinin bulunmadığı, 1/1000 ölçekli uygulama imar planı ile parselasyon planlarının yapımında, değişikliğinde ve uygulamaya konulmasında ilçe ve ilk kademe belediyelerinin yetkili olduğu anlaşılmaktadır. İdare Hukukunun bilinen ilkelerinden olan kanunilik ilkesi, idarelerin yetkilerini kanundan almak zorunda olduğunu ifade etmektedir. İdarenin yasalarla kurulması, yasalardan yetki alması, yasalar çerçevesinde ve yasalara aykırı olmamak koşuluyla işlemlerde bulunabilmesi anlamına gelen yasallık ilkesinin (kanunilik ilkesi) gereği olarak yetkili idarenin yasayla belirlenmesi ve yetki devrine imkan veren hususların da yasayla belirlenmesi gerekir. Bir makam ya da organın idari işlem yapma yetkisini başka bir makam veya organa devretmesi yetki düzenini değiştireceğinden yetki devri yapılabilmesi için açık yasal dayanak gerekmektedir. Öncelikle, idarelerin Kanunla verilen yetki ve görevlerini bir idari işlemle ortadan kaldırmaya hukuken olanak bulunmamaktadır. Bu bağlamda dava konusu işleme dayanak gösterilen yetki devrine ilişkin meclis kararının bulunması işlemin yasal dayanağı bulunduğu anlamı taşınmaz. Bu bakımdan uyuşmazlıkta, büyükşehir belediyesinin doğrudan 1/1000 ölçekli uygulama imar planı yapabilmesine ilişkin yasal koşulların oluşup oluşmadığının irdelenmesi gerekmektedir. Uyuşmazlıkta, Sakarya Büyükşehir Belediye Meclisinin … tarih ve … sayılı kararıyla kabul edilip askı süresi içerisinde yapılan itirazlar neticesinde anılan belediye meclisinin … tarih ve … sayılı kararıyla onaylanarak kesinleştirilen Kocaali ilçesi 1/5000 ölçekli revizyon nazım imar planının kabul edildiği ve dava konusu Kocaali ilçe merkezi 1/1000 ölçekli uygulama imar planı, plan hükümleri, plan açıklama raporunun … tarih ve … sayılı Sakarya Büyükşehir Belediye Meclisince onaylandığı anlaşılmıştır. Dava konusu işleme dayanak olarak da 1/1000 ölçekli uygulama imar planı onama yetkisinin Sakarya Büyükşehir Belediye Meclisine devrine yönelik Kocaali Belediye Meclisinin 16/08/2016 tarih ve 68 sayılı kararı gösterilmiştir. Dava dosyasında bulunmayan ancak Uyap kayıtlarında yapılan inceleme neticesinde Dairemizin 2020/6395 sayılı dosyasında görülen davada … tarih ve … sayılı yetki devrine yönelik Kocaali ilçe belediye meclisi kararının içeriğinde “02/04/2015 tarihinde başlatılan ilçe merkezini kapsayan 1/5000 ölçekli nazım imar planı revizyonu çalışmasında, plan onama sürecinin tamamlandığı, plana yapılan itirazların değerlendirilmesi safhasına gelindiği; bu sürecin sağlıklı ve hızlı yürütülmesi için 1/1000 ölçekli uygulama imar planı revizyonuna başlanması” gerektiği belirtilerek; ilçe merkezine ait 1/1000 ölçekli uygulama imar planına ait onama yetkisinin Sakarya Büyükşehir Belediyesine devrine karar verildiği dolayısıyla yetki devrinin içeriği itibarıyla büyükşehir belediyesinin görev alanına giren bir plan veya projeye ilişkin olmadığı anlaşılmakta olup 1/1000 ölçekli uygulama imar planı sürecinin sağlıklı ve hızlı yürütülmesi için söz konusu kararın alındığı belirtilmiştir. Bu durumda 1/1000 ölçekli uygulama imar planının ilçe belediyelerince yapılarak ilçe belediye meclisi kararıyla kabul edilmesi ve 5216 sayılı Kanunun 7.maddesinin 1. fıkrasının (c) bendindeki istisnalar dışında aynı fıkranın (b) bendi uyarınca, büyükşehir belediyesine gönderilmesi gerekirken ilçe belediyesinin bu yetkisini büyükşehir belediyesine devredeceğine yönelik herhangi bir yasal düzenleme bulunmadığından yetki devri suretiyle büyükşehir belediyesince doğrudan yapılıp onaylanan 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliğinde yetki yönünden hukuka uyarlık bulunmamaktadır. Bu itibarla, davanın reddine ilişkin temyize konu Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararında isabet bulunmamaktadır. KARAR SONUCU: Açıklanan nedenlerle; 1. 2577 sayılı Kanunun 49. maddesine uygun bulunan davacının temyiz isteminin kabulüne, 2. Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle reddine ilişkin Mahkeme kararına yönelik olarak yapılan istinaf başvurusunun reddi yolundaki temyize konu … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA, 3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 18/12/2023 tarihinde, kesin olarak, oybirliğiyle karar verildi.Paylaş:
