📜 Danıştay Karar Künyesi

9. Daire – 2021/1053 – 2021/7667 – 30.12.2021

---

🔎 Karar Özeti

Danıştay, 6306 sayılı Kanun kapsamında yapılan gayrimenkul satışlarında ödenen tapu harcının yasal faiziyle iadesi talebinin hukuka aykırı olduğunu belirterek, davanın reddine dair bölge idare mahkemesi kararını bozdu.

---

Karar İçeriği

T.C. D A N I Ş T A Y DOKUZUNCU DAİRE Esas No : 2021/1053 Karar No : 2021/7667 TEMYİZ EDEN (DAVACI) : … İnşaat A.Ş. VEKİLİ : Av. … KARŞI TARAF (DAVALI) : … Bakanlığı … Başkanlığı-… VEKİLİ : Av. … İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi … Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının, temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir. YARGILAMA SÜRECİ: Dava konusu istem: Davacı tarafından, 6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun kapsamında Ankara İli, Çankaya İlçesi, … Mahallesi, … ada, … parselde bulunan taşınmaz üzerine inşa edilen bağımsız bölümlerin üçüncü kişilere satışı nedeniyle ödenen 926.200,08TL’lik tapu harcının iadesi istemiyle yapılan düzeltme-şikayet başvurusunun zımnen reddi yolundaki işleminin iptali ve ödenen tutarın yasal faiziyle birlikte iadesi istemine ilişkindir. İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … Vergi Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla; uyuşmazlığın 6306 sayılı Kanun kapsamında yeniden inşa edilen gayrimenkulün hak sahibi ile müteahhit dışında kalan, üçüncü bir kişiye satılması işleminin 6306 sayılı Kanun ile getirilen muafiyetten yararlanıp yararlanamayacağına ilişkin olduğu, anılan kanun kapsamında “riskli yapı” olarak tespit edilen bir binanın yıkılarak yerine sıtandartlara uygun yeni bina yapılması halinde; söz konusu riskli bina yenilenmiş ve Kanunda belirtilen amaç gerçekleşmiş olacağından, dönüşüm sonrası inşa edilen konutların, hak sahibi malik dışındaki kişilere satışı nedeniyle yapılacak işlemler ile düzenlenecek kağıtlara damga vergisi ve harç istisnası uygulanmasının süregelen tüm alım-satım ve diğer işlemler sebebiyle doğan vergi, harç ve bir kısım ücretlerden istisna olmasını gerektirmeyeceği, bu durumda, olay tarihinde yürürlükte bulunan haliyle 6306 sayılı Kanun’un 7. maddesinin 9. fıkrası kapsamında yeniden inşa edilen gayrimenkulün hak sahibi ile mütaahhit dışında kalan, üçüncü bir kişiye satılması işleminin 6306 sayılı Kanun ile getirilen istisnadan yararlanmasına olanak bulunmadığından, dava konusu işlemde hukuka aykırılık görülmediği gerekçesiyle reddine karar verilmiştir. Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: İstinaf başvurusuna konu Vergi Mahkemesi kararı hukuka ve usule uygun olup, kararın kaldırılmasını gerektirecek başka bir neden de bulunmadığı gerekçesiyle istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir. TEMYİZ EDENİN İDDİALARI: Olayın vergi hatası kapsamında bulunduğu, davaya konu satış işlemlerinin 6306 yasa uyarınca istisna kapsamında bulunduğu iddialarıyla kararın bozulması istenilmektedir. KARŞI TARAFIN SAVUNMASI: Savunma verilmemiştir. DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ …’IN DÜŞÜNCESİ: Temyiz isteminin kabulü ile Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir. TÜRK MİLLETİ ADINA Karar veren Danıştay Dokuzuncu Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü: İNCELEME VE GEREKÇE : MADDİ OLAY: Davacı tarafından, 6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun kapsamında Ankara İli, Çankaya İlçesi, … Mahallesi, … ada, … parselde bulunan taşınmaz üzerine inşa edilen bağımsız bölümlerin üçüncü kişilere satışı nedeniyle ödenen 926.200,08TL’lik tapu harcının iadesi istemiyle yapılan düzeltme-şikayet başvurusunun zımnen reddi yolundaki işleminin iptali ve ödenen tutarın yasal faiziyle birlikte iadesi istemine ilişkindir. İLGİLİ MEVZUAT: 492 Sayılı Harçlar Kanununun 57.maddesinde; tapu ve kadastro işlemlerinden bu Kanuna bağlı (4) sayılı Tarifede yazılı olanların tapu ve kadastro harçlarına tabi olacağı, (4) sayılı Tarifenin 20 (a) fıkrasında ise, gayrimenkullerin ivaz karşılığında devir ve iktisabında gayrimenkulün beyan edilen devir ve iktisap bedelinden az olmamak üzere emlak vergisi değeri üzerinden nispi harç ödeneceği hüküm altına alınmıştır. 16/05/2012 tarihinde yürürlüğe giren 6306 sayılı Kanun’un amacı; birinci maddesinde, afet riski altındaki alanlar ile bu alanlar dışındaki riskli yapıların bulunduğu arsa ve arazilerde, fen ve sanat norm ve standartlarına uygun, sağlıklı ve güvenli yaşama çevrelerini teşkil etmek üzere iyileştirme, tasfiye ve yenilemelere dair usul ve esasları belirlemek olarak yer almıştır.Kanunun 7.maddesinin 9.fıkrasının uyuşmazlık döneminde yürürlükte bulunan halinde ise; bu Kanun uyarınca yapılacak olan işlem, sözleşme, devir ve tesciller ile uygulamaların, noter harcı, tapu harcı, belediyelerce alınan harçlar, damga vergisi, veraset ve intikal vergisi, döner sermaye ücreti ve diğer ücretlerden; kullandırılan krediler sebebiyle lehe alınacak paraların ise banka ve sigorta muameleleri vergisinden müstesna olacağı belirtilmiştir. Diğer yandan, 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun 116. maddesinde; vergiye ilişkin hesaplarda veya vergilendirmede yapılan hatalar yüzünden haksız yere fazla veya eksik vergi istenmesi veya alınmasının vergi hatası olduğu belirtilmiş, vergilendirme hatalarını düzenleyen 118/3. maddesinde ise; açık olarak vergi mevzuuna girmeyen veya vergiden müstesna bulunan gelir, servet, madde, kıymet, evrak ve işlemler üzerinden vergi istenmesi veya alınmasının mevzuda hata olduğu belirtilmiştir. HUKUKİ DEĞERLENDİRME: Yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerinin değerlendirilmesinden, gayrimenkullerin ivaz karşılığında devir ve iktisabının tapu harcına tabi olduğu, ancak 6306 sayılı Kanun uyarınca yapılacak devir ve tescillerin vergi ve harçtan müstesna olduğu, vergiden istisna olan işlemlerden vergi alınmasının ise mevzuda hata olduğu ve dava konusu taşınmazların satışına ilişkin ödenen tapu harcının istisna kapsamında değerlendirilmesi halinde olayda vergi hatası bulunduğunun da kabulü gerektiği sonucuna ulaşılmaktadır. Olayda; dava konusu tapu harcının riskli yapı niteliği taşıyan taşınmazların yıkılarak 6306 sayılı Kanun kapsamında yeniden inşası sonrasında oluşan bağımsız bölümlerin ilk satışına ilişkin olup, kentsel dönüşüm uygulamasının 6306 sayılı Kanunun amacını gerçekleştirmeye yönelik olduğu, uygulama sonrasında inşa edilen konutların üçüncü kişilere ilk satış işlemlerinin de bu Kanun kapsamında değerlendirilmesi gerektiği ve anılan Kanunun 7. maddesinin 9. fıkrası uyarınca vergi ve harçtan müstesna olduğu sonucuna varılmıştır. Bu durumda, dava konusu taşınmazların satışına ilişkin ödenen tapu harcı istisna kapsamında olduğundan ve vergiden istisna olan işlemlerden vergi alınması mevzuda hata olarak değerlendirildiğinden olayda, davacı müteahhit firma tarafından üçüncü kişilere yapılan devirlerin istisna hükmü kapsamında değerlendirilmesine yasal olarak imkan bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar veren Vergi Mahkemesi kararına karşı davalı tarafından yapılan istinaf başvurusunu reddeden Bölge İdare Mahkemesi kararında hukuka uyarlık bulunmamaktadır. KARAR SONUCU: Açıklanan nedenlerle; 1. Davacının temyiz isteminin kabulüne, 2. Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle reddine ilişkin Vergi Mahkemesi kararına yönelik istinaf başvurusunun reddi yolundaki … Bölge İdare Mahkemesi … Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA, 3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın … Bölge İdare Mahkemesi … Vergi Dava Dairesine gönderilmesine, 30/12/2021 tarihinde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.