📜 Danıştay Karar Künyesi

4. Daire – 2023/7831 – 2023/6175 – 13.11.2023

---

🔎 Karar Özeti

Danıştay, davacının ruhsat iptali ile ilgili iddialarının yetersiz olduğu gerekçesiyle Bölge İdare Mahkemesi kararını bozdu ve davacıya eksikliklerini gidermesi için süre verilmeden ruhsat iptali işleminin hukuka aykırı olduğuna hükmetti.

---

Karar İçeriği

T.C. D A N I Ş T A Y DÖRDÜNCÜ DAİRE Esas No : 2023/7831 Karar No : 2023/6175 TEMYİZ EDEN (DAVACI): … VEKİLİ: Av. … KARŞI TARAF (DAVALI): … Belediye Başkanlığı VEKİLİ: Av. … İSTEMİN KONUSU: … Bölge İdare Mahkemesi … İdare Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir. YARGILAMA SÜRECİ: Dava konusu istem: Davacı tarafından, Antalya ili, Kemer İlçesi, … Mahallesi, … Mevkii, … parsel sayılı taşınmazda, ‘…’ unvanı ile işletilmekte olan işyerine ait çalışma ruhsatına içkili ibaresinin daha sonra elle yazılarak ilave edildiği, kira kontratının başkasına ait olduğu, ecrimisil belgesinin başka parsele ait olduğu gerekçesiyle … tarih ve … sayılı işyeri açma ve çalışma ruhsatının iptal edilmesine ilişkin Kemer Belediye Başkanlığı’nın … tarih ve … sayılı işleminin iptali istenilmiştir. İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararda; davaya konu pastane işletmeciliği şeklinde verilen … tarih ve … sayılı işyeri açma ve çalışma ruhsatının idarede bulunan suretinden farklı olarak içkili ibaresi sonradan eklenmiş olduğu ve işyeri denetiminde bu durumun subut bulduğu, ayrıca kira kontratı ile ecrimisile dayanak gösterilen belgelerde parsel farkı olduğu, kira kontratının başkası adına düzenlendiği sabit olduğundan, ilgililerin yalan, yanlış ve yanıltıcı beyanda bulunduğunun tespiti üzerine tesis edilen işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varıldığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir. Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: Bölge İdare Mahkemesince; istinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararının usul ve hukuka uygun olduğu ve davacı tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir. TEMYİZ EDENİN İDDİALARI: Ruhsat iptali işleminin dayanağını oluşturan davacının işyeri açma ve çalışma ruhsatını belgede sahtecilik yaparak değiştirmiş olduğuna ilişkin iddianın doğru olmadığının … Asliye Ceza Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı beraat kararı ile ortaya konmuş olduğu, böylece idari işlemin sebep unsurunun da ortadan kalkmış olduğu, İdare Mahkemesince herhangi bir keşif/bilirkişi incelemesi ile yazı ve imza değerlendirmesi yapılmaksızın eksik inceleme ile karar verildiği, işyeri açma ve çalışma ruhsatları verilmesine ilişkin mevzuatta kira sözleşmesinin ruhsat talep eden kişi adına olması gerektiğine dair bir düzenleme bulunmadığı gibi 3. kişi adına olan kira sözleşmesi ile ruhsat talep edilmesinin önünde de bir engel bulunmadığı, davalı idarece eksiklik yahut usulsüzlük olduğu yönünde bir bildirimde bulunmaksızın ve eksikliklerin giderilmesi hususunda bir süre de verilmeksizin tesis edilen işlemin hukuka aykırı olduğu ileri sürülerek kararın bozulması istenilmiştir. KARŞI TARAFIN SAVUNMASI: Davacının işletmesinin bulunduğu Çıralı Bölgesinde toplam 43 adet içkili faaliyet konulu işyeri açma ve çalışma ruhsatı düzenlendiği, bunların hepsinde içkili ibaresinin bilgisayar ortamında yazılmış olduğu, el yazısı ile ilave yapılan başka hiçbir ruhsat bulunmadığı, Milli Park sınırları içerisinde, orman vasfında ve 2863 sayılı Yasa kapsamında korunan alan içerisinde kalan, ruhsatsız şekilde yapılmış yapıya mülga İlçe Özel İdaresince verilen işyeri açma ve çalışma ruhsatı dosyasının incelenmesinden, orman vasıflı taşınmazla alakası olmayan Hazine adına kayıtlı başka bir yerdeki taşınmazın ecrimisil ihbarnamesinin sunulduğu ve ruhsata konu işyerine ilişkin kira sözleşmesinde davacının taraf olmadığının anlaşıldığı, pastane faaliyet konulu işyerine içki ruhsatı düzenlenemeyeceği belirtilerek, temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmuştur. TETKİK HÂKİMİ: … DÜŞÜNCESİ: Temyiz isteminin kabulü gerektiği düşünülmektedir. TÜRK MİLLETİ ADINA Karar veren Danıştay Dördüncü Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü: İNCELEME VE GEREKÇE: 3572 sayılı İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına Dair Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabulüne Dair Kanun’un 1. maddesinde; “Kanunun amacının, sanayi, tarım ve diğer işyerleri ile her türlü işletmeleri, işyeri açma ve çalışma ruhsatlarının verilmesi, işlerinin basitleştirilmesi ve kolaylaştırılması olduğu” belirtilerek, aynı Kanun’un 3. maddesinde; “İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatını vermeye yetkili olan merciler” sayılmış, aynı Kanun’un 4. maddesinde; “İznin verilmesi için yapılacak beyan ve incelemelerde, insan sağlığına zarar vermemek, çevre kirliliğine yol açmamak, yangın, patlama, genel güvenlik, iş güvenliği, işçi sağlığı, trafik ve karayolları, imar, kat mülkiyeti ve doğanın korunması ile ilgili düzenlemelere aykırı davranmamak şeklinde öngörülen genel kriterlere göre düzenlenecek yönetmeliğin esas alınacağı”, vurgulanmıştır. 10/08/2005 günlü, 25902 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmeliğin Tanımlar başlıklı 4. maddesinin (f) bendinde “Sıhhî müessese, gayrisıhhî müesseseler dışında kalan her türlü işyeri”, (g) bendinde ise “Umuma açık istirahat ve eğlence yeri, kişilerin tek tek veya toplu olarak eğlenmesi, dinlenmesi veya konaklaması için açılan otel, motel, pansiyon, kamping ve benzeri konaklama yerleri; gazino, pavyon, meyhane, bar, birahane, içkili lokanta, taverna ve benzeri içkili yerler; sinema, kahvehane ve kıraathaneler; kumar ve kazanç kastı olmamak şartıyla adı ne olursa olsun bilgi ve maharet artırıcı veya zeka geliştirici nitelikteki elektronik oyun alet ve makinelerinin, video ve televizyon oyunlarının içerisinde bulunduğu elektronik oyun yerleri; internet salonları, lunaparklar, sirkler ve benzeri yerler olarak” tanımlanmış, 13. maddesinde ise, “İşyeri açma ve çalışma ruhsatı verilen işyerleri, yetkili idareler tarafından ruhsatın verildiği tarihten itibaren en geç bir ay içinde kontrol edilir. İşyerinin bu süre içinde kontrol edilmemesi halinde ruhsat kesinleşir. Kontrol görevini yerine getirmeyen yetkili idare görevlileri hakkında kanuni işlem yapılır. İşyeri açma ve çalışma ruhsatının verilmesinden sonra yapılacak denetimlerde mevzuata uygun olmayan unsurların ve noksanlıkların tespiti halinde, işyerine bu noksanlık ve hatalarını gidermesi için bir defaya mahsus olmak üzere onbeş günlük süre verilir. Verilen süre içinde tespit edilen noksanlık ve aykırılıklar giderilmediği takdirde, ruhsat iptal edilerek işyeri kapatılır. Ayrıca ilgililerin yalan, yanlış ve yanıltıcı beyanı varsa haklarında kanunî işlem yapılır.” kuralına yer verilmiştir. Dosyanın incelenmesinden, davacının beyanına göre on yıldan uzun süredir pastane olarak faaliyet göstermekte olan işyerinin, 27/10/2008 tarihli kira sözleşmesinin davacının eşi … adına olduğu, yine aynı şahıs adına düzenlen … tarih ve … sayılı ecrimisil ihbarnamesinde ise taşınmazın parsel numarasının 429 olarak belirtildiği, İlçe Jandarma Komutanlığı ekipleri tarafından 26/05/2009 tarihinde yapılan denetimde işyeri açma ve çalışma ruhsatı olmadan faaliyet gösterildiğinin tespit edildiği, daha sonra davacının işyeri açma ve çalışma ruhsatı almak için 29/05/2010 tarihinde yaptığı başvuru neticesinde Kemer Kaymakamlığınca pastane işletmeciliği konusunda faaliyet göstermek üzere 3. sınıf umuma açık istirahat ve eğlence yeri olduğu belirtilen müessese için … tarih ve … sayılı ruhsatın düzenlenerek verildiği, davalı idarece 09/06/2017 tarihinde yapılan denetimde ise, işletmenin faaliyet konusuna aykırı olarak alkollü içki satış ve sunumu yapıldığı, işyerinde bulunan işyeri açma ve çalışma ruhsatının faaliyet konusu pastane iken içkili ibaresinin elle yazılarak paraflandığı, ancak müdürlüğün arşiv kayıtlarında yapılan incelemede bahsi geçen işyerine ilişkin işyeri açma ve çalışma ruhsatının sadece “pastane” faaliyet konulu olduğu, bu sebeple evrakta değişiklik yapılmış olduğu hususunun tespiti yapılarak tutanağa geçirildiği, bunun üzerine 11/07/2017 tarihli dava konusu işlemle tespiti yapılan hususla birlikte kira kontratının başka şahsa ait olduğu, tapu yerine kullanılan ecrimisil belgesinin başka parsele ait olduğu hususlarına da yer verilmek suretiyle … tarih ve … sayılı İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatının iptaline karar verildiği, anılan işlemin iptali için bakılmakta olan davanın açıldığı anlaşılmıştır. Uyuşmazlıkta dava konusu işlemin dayanağını oluşturan başlıca iddianın, davacının ruhsatta değişiklik yaptığı hususu olduğu dikkate alındığında, bu iddianın resmi belgede sahtecilik suçlamasıyla yargılamasının yapıldığı … Asliye Ceza Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı ruhsatı düzenleyen memurun tanıklığına yer verilen beraat kararı ile temelsiz kaldığı anlaşılmaktadır. Bu durumda, her ne kadar kira kontratının başkasının adına düzenlendiği ve taşınmaza ilişkin olduğu belirtilen ecrimisil ihbarnamesinin farklı bir taşınmaza ait olduğu açık ise de; davalı idarece 09/06/2017 tarihinde yapılan denetimde ruhsatta sonradan içkili ibaresinin elle ilave edilerek değişiklik yapıldığının tespit edilmesi üzerine, anılan değişikliğin üzerinde memurun parafı ve resmi damga olduğu, işyerinin sınıfının … tarih ve … sayılı İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatında 3. sınıf umuma açık istirahat ve eğlence yeri olarak belirtildiği hususları birlikte değerlendirildiğinde, tespiti yapılan eksiklik ve hataları gidermesi için davacıya mevzuatta öngörülen süre verilmeksizin, doğrudan ruhsatın iptali yolunda tesis edilen işlemde hukuka uyarlık, davanın reddine ilişkin İdare Mahkemesi kararına karşı yapılan istinaf isteminin reddine ilişkin İdare Dava Dairesi kararında hukuki isabet görülmemiştir. KARAR SONUCU: Açıklanan nedenlerle; 1.Temyiz isteminin kabulüne, 2.Temyize konu … Bölge İdare Mahkemesi … İdare Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA, 3.Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın İdare Dava Dairesine gönderilmesine, 13/11/2023 tarihinde oyçokluğuyla kesin olarak karar verildi. (X) KARŞI OY : Temyiz dilekçesinde öne sürülen hususlar 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 49. maddesinde yazılı nedenlerden hiçbirisine uymadığından, temyiz isteminin reddi ile Bölge İdare Mahkemesi İdare Dava Dairesi kararının onanması gerektiği oyuyla, çoğunluk kararına katılmıyoruz.