📜 Danıştay Karar Künyesi

10. Daire – 2019/10900 – 2023/6978 – 16.11.2023

---

🔎 Karar Özeti

Danıştay Onuncu Dairesi, 2017/17 sayılı Piyasaya Arz Edilen Gübrelerin İzlenmesine Yönelik Tebliğ’in iptaline ilişkin açılan davayı, süre aşımından dolayı reddetti ve Tebliğ’in kamu yararını gözeten düzenlemeler içerdiğine karar verdi.

---

Karar İçeriği

T.C. D A N I Ş T A Y ONUNCU DAİRE Esas No : 2019/10900 Karar No : 2023/6978 DAVACI : … Fabrikaları A.Ş. VEKİLİ : Av. … DAVALI : … Bakanlığı / … VEKİLİ : Huk. Müş. … DAVALI YANINDA MÜDAHİL: … Savunma San. Tic. A.Ş. VEKİLİ : Av. … DAVANIN_KONUSU : 1. 06/04/2017 tarih ve 30030 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan, 2017/17 sayılı Piyasaya Arz Edilen Gübrelerin İzlenmesine Yönelik Tebliğ’in 6. maddesinin 1. fıkrasında yer alan “tescilli tüm ürünlerin” ibaresi ile 7. maddesinin 1. fıkrasında yer alan “tescilli tüm ürünlerini” ibaresinin, patlayıcı olmayan gübre çeşitleri yönünden iptali, 2. Anılan Tebliğ uyarınca tesis edilen Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Bitkisel Üretim Genel Müdürlüğünün … tarih ve … sayılı işleminin iptali, istenilmektedir. DAVACININ_İDDİALARI : Şirketlerinin Türkiye’de kimyevi gübre ürünleri sektörünün en köklü ve kurumsallaşmış şirketlerinden biri olduğu, dava konusu Tebliğ ve işleme yönelik olarak düzenlenen ilk faturanın 01/08/2019 tarihinde tebliğ edildiği, bu tarihten itibaren davanın süresinde açıldığı, Tebliğ’in Anayasa ile koruma altına alınmış olan birçok hak ve hürriyete aykırı olduğu, teknik düzenlemeleri yapacak olan kurumun usûlüne uygun olarak belirlenmediği, Tebliğ ile belirlenmiş faaliyetler bakımından tek bir şirketin yetkilendirilmesinin haksız rekabet oluşturacağı, dava konusu Bakanlık işleminin ülke ekonomisi için ciddi bir maliyet meydana getireceği, Gübre Takip Sisteminin tüm gübreleri kapsamasının sistemin amacını aştığı, dava konusu işlemlerin iptali gerektiği ileri sürülmektedir. DAVALININ_SAVUNMASI : Tebliğ’in 06/04/2017 tarihinde yayımlandığı, davanın süre aşımı yönünden reddi gerektiği, Terörle Mücadele Yüksek Kurulunun 12/09/2007 tarihli toplantısında alınan kararla Bölücü Faaliyetlere Yönelik Eylem Planına “Patlayıcı Özellikli Gübrelerin Kontrolü” konulu 62 no’lu tedbir maddesi eklendiği, bu kapsamda Bakanlığa verilen görev çerçevesinde ilk olarak Nitrat Azotu İçeren Gübrelerin Kontrolü Genelgesi’nin (2008/3 sayılı) yayımlandığı, sonra buna yönelik proje hazırlansa da maliyet nedeniyle gerçekleştirilemediği, 2015 yılında artan terör olayları ve sonrasında yaşanan hendek operasyonları sürecinde, el yapımı patlayıcılarla mücadele ile ilgili olarak El Yapımı Patlayıcılarla Mücadele Kurulu oluşturulduğu ve etkin tedbirler alındığı, ayrıca 2008/3 sayılı Genelge’nin daha güçlü bir yasal zemine oturtulması için Nitrat Azotu İçeren Kimyevi Gübrelerin Satışı, Nakli ve Stok Bildirimlerinin Kontrolüne Dair Tebliğ’in yayımlandığı (2015/42), 2015 ve 2016 yıllarında Ankara ve İstanbul’da yaşanan terör olayları üzerine nitratlı gübrelerin tamamen yasaklanması kararı alındığı, El Yapımı Patlayıcılarla Mücadele Kurulu, Devlet Denetleme Kurulunca da Gübre Takip Sistemi kurulması bakımından olumlu görüşlere yer verildiği, Başbakanlık tarafından hazırlanan eylem planı kapsamında, GTS kurulması görevinin kendilerine verildiği ve sonuç olarak dava konusu Tebliğ’in hazırlandığı, 29/06/2018 tarihli yazının davacı derneğe hitaplı bir yazı olmadığı, bu yazının bilgi niteliğinde olduğu, Tebliğ’in 639 sayılı KHK, 4703 sayılı Kanun ve ilgili mevzuata uygun hazırlandığı, sistemin dinamik bir yapıda olduğu, gelen taleplerin anında karşılandığı, süt, balık, sebze, meyve gibi gıdalarda da DNA barkod uygulaması bulunduğu, toprakta silika yani toprakla kaplı DNA’nın bu kabından çözülse dahi bitkiye geçmesinin mümkün olmadığı, DNA barkod sisteminin ekolojik ürün sertifikası, helal sertifikası insan sağlığına uygun olduğuna ilişkin Turcert’ten alınan setifikası bulunduğu, Tebliğ’i yürütme yetkisinin Bakanlık makamına ait olduğu 29/06/2018 tarihli yazının da Bakanlık makamından alınan olura istinaden yazıldığı, söz konusu yazı içeriğinin genel müdür tarafından imzalanması gereken bir bilgilendirme yazısı olduğu, bunun ekte sunulan bilgi ve belgelerden anlaşılabileceği, 2886 sayılı Kanun çerçevesinde teknik ve idari şartnameler hazırlanarak bu işi yapabilecek firmalarla görüşüldüğü, EYP ile etkin mücadele kapsamında önemli bir uygulama olması nedeniyle Milli Güvenlik ve gizlilik gözetilerek bu şartları yerine getiren yerli ve milli bir şirket olan yüklenici firma ile sözleşme imzalandığı, davacının ticari sırlara ilişkin olarak iddiaları olsa da yüklenici firma ile 07/07/2017 tarihinde sözleşme imzalandığı, sözleşmede bu hususları içeren hükümler mevcut olup örneğin sözleşmenin 15. maddesinde sanayi güvenliği ve gizlilik konusunda düzenlemeler yapıldığı, yüklenici firmanın ISO 14001 bilgi güvenliği sertifikası ve gizli bilgi ve belgelere ulaşma yetkisi içeren milli gizli tesis güvenlik belgesinin olduğu, barkod ve karekodlar için alınacak ücretler sözleşmede yazılsa da Bakanlık tarafından tavan fiyatın belirlendiği, bu nedenle yüklenici firmanın tekelci ve zorlayıcı bir yaklaşım içinde olmasının mümkün olmadığı, 2017 yılında Türkiye gübre tüketiminin 6,3 milyon olduğu, bunun da 3,5 milyon tonunun yurt içinde üretildiği, ithal gelenlerin hemen hemen tamamının ise %95’inin açık-dökme geldiği, ithalatçılar için de her türlü çözüm önerisinin sunulduğu, sistemde aksaklık olmadığı, her bir bayinin istediği yerden temin ederek kamera sistemi kurması modelinin benimsendiği, Vodafone’un tek servis sağlayıcısı olmadığı, DNA barkodun her çuvala bir tane olarak uygulandığı, davacının iddiasının yerinde olmadığı, yüklenici firma ile birlikte bilim insanlarının, yerli ve milli donanımı sağlayacak şekilde ve dünyada ilk kez biyolojik ve nano teknolojik DNA sıvısını/tozunu ürettiği ve bu DNA’yı gübreye enjekte edecek makineyi icat ettiği, firmanın ülkemizde DNA dizayn edip üretebilen ve bunu nano parçalar hâlinde kaplayıp dizileyebilen tek firma olduğu, bu dizilere 128 bit bilgi yüklendiği belirtilerek davanın reddi gerektiği savunulmaktadır. MÜDAHİLİN_SAVUNMASI : Müdahil tarafından, davalı idarenin savunmasına benzer ifadelere yer verilerek ve dava konusu işlemlerin hukuka ve mevzuata uygun olduğu belirtilerek, davanın reddi gerektiği ifade edilmektedir. DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ : … DÜŞÜNCESİ : Davanın reddi gerektiği düşünülmektedir. DANIŞTAY SAVCISI : … DÜŞÜNCESİ : 06/04/2017 tarih ve 30030 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 2017/17 sayılı Piyasaya Arz Edilen Gübrelerin İzlenmesine Yönelik Tebliğ’in ve anılan Tebliğ uyarınca tesis edilen Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Bitkisel Üretim Genel Müdürlüğünün … tarih ve … sayılı işleminin iptali istenilmektedir. İşlem tarihindeki ismiyle Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından, piyasaya arz edilen gübrelerin paketleme aşamasından itibaren son kullanıcıya kadar olan takibinin sağlanmasına ilişkin gerekli usûl ve esasları belirlemek amacı ile 2017/17 sayılı Piyasaya Arz Edilen Gübrelerin İzlenmesine Yönelik Tebliğ hazırlanmış ve bu Tebliğ, 06/04/2017 tarih ve 30030 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Bitkisel Üretim Genel Müdürlüğünün … tarih ve … sayılı, “dağıtım yerlerine” başlığını içeren işlemi ile Tebliğ uyarınca bütün gübrelerde ambalaj içerisini DNA barkod, ambalaj dışını da karekod ile etiketleyerek kimliklendirilecek şekilde olacak uygulamanın bir kısım gübrelerde 01/01/2018, bir kısım gübrelerde ise 01/07/2018 tarihinde başlayacağının belirtildiği; ancak uygulamada yapılan değişiklikle, bazı ürünlerde geçiş dönemi amacıyla ambalaj üzeri sadece karekod ile etiketlendirilerek piyasaya arz edileceği, bu kapsamda 01/07/2018 tarihinden itibaren nitratlı gübreler (AN, CAN, potasyum nitrat ve sodyum nitrat) ile azotlu tekli gübrelere (üre, %21 AS) ambalaj içine DNA barkod ve ambalaj dışına karekod uygulanacağı, bunların dışında kalan diğer gübrelerin her boyuttaki ambalajlarına sadece karekod uygulanacağı; ancak ambalaj dışına uygulanacak karekod etiketlerin DNA barkodlu (DNA bandrol) olacak ve bütün ürünleri kapsayacak şekilde uygulanacağı, diğer yandan patlayıcı imalinde kullanılan veya kullanılması muhtemel katı/sıvı nitratlı ürünler ile gübre olarak tescil edilen nitrik asite de DNA barkod ve karekod uygulanacağı, GTS internet sayfasında fiyatlandırmanın yer alacağı, GTS ile ilgili tüm iş ve işlemlerin … Havacılık Sav. San. Tic. A.Ş. tarafından yürütüleceği, piyasaya arz edilecek tüm gübrelerin satış ve sevk işlemleri 01/07/2018 tarihinden itibaren GTS üzerinden yapılacağından, gübre sektöründe faaliyet gösteren Bakanlıktan lisanslı gerçek ve tüzel kişilerin ivedilikle GTS’ye kayıt olmaları gerektiği belirtilmiştir. Dosyanın incelenmesinden; gübrelerin sağlıklı bir şekilde takip edilebilmesi için Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı (Tarım ve Orman Bakanlığı) tarafından, gübre takip sistemi oluşturulmasına yönelik olarak 2017/17 sayılı Piyasaya Arz Edilen Gübrelerin İzlenmesine Yönelik Tebliğ’in 06/04/2017 tarih ve 30030 sayılı Resmî Gazete’de yayımlandığı, bu Tebliğ uyarınca gübreler için karekod ve DNA barkod sistemine geçileceğinin öngörüldüğü ve bu sistemin kurulması ve işletilmesinin amaçlandığı anlaşılmaktadır. 4703 sayılı Ürünlere İlişkin Teknik Mevzuatın Hazırlanması ve Uygulanmasına Dair Kanun’un “Ürünlere ilişkin teknik düzenlemeler” başlıklı 4. maddesinde; “Ürünlere ilişkin teknik düzenlemeler yetkili kuruluşlar tarafından hazırlanır. (Ek fıkra: 18/6/2017-7033/65 md.) Yetkili kuruluşlar, teknik düzenlemeleri insan sağlığının, can ve mal güvenliğinin, çevrenin, hayvan ve bitki sağlığının veya tüketicinin korunması veya enerji verimliliğinin sağlanması gibi bir kamu yararını gözeterek, rekabeti engellemeyecek şekilde ve gözettiği amacın ötesine geçmeyen, uygun, orantılı, açık ve uygulanabilir hükümler koyarak hazırlar.” hükmü yer almaktadır. 639 sayılı Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname’nin “Düzenleme yetkisi” başlıklı 28. maddesinde; “Bakanlık; görev, yetki ve sorumluluk alanına giren ve önceden kanunla düzenlenmiş konularda idarî düzenlemeler yapabilir.” hükmüne yer verilmiştir. 06/04/2017 tarih ve 30030 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 2017/17 sayılı Piyasaya Arz Edilen Gübrelerin İzlenmesine Yönelik Tebliğ’in 1. maddesinde, Tebliğ’in amacının, piyasaya arz edilen gübrelerin paketleme aşamasından son kullanıcıya kadar takibinin sağlanmasına ilişkin gerekli usûl ve esasları belirlemek olduğu ifade edilmiş, 2. maddesinde, Tebliğ’in, 18/03/2004 tarih ve 25406 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Tarımda Kullanılan Kimyevi Gübrelere Dair Yönetmelik ile 29/3/2014 tarihli ve 28956 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Tarımda Kullanılan Organik, Organomineral Gübreler ve Toprak Düzenleyiciler ile Mikrobiyal, Enzim İçerikli ve Organik Kaynaklı Diğer Ürünlerin Üretimi, İthalatı, İhracatı ve Piyasaya Arzına Dair Yönetmelik kapsamında yer alan gübrelerin son kullanıcıya kadar takibine yönelik içerik ve ambalajların işaretlenmesi ile gübre dağıtıcılarının depo ve/veya satış yerlerine kamera takılmasına ilişkin usûl ve esasları kapsadığı belirtilmiş, 3. maddesinde, dayanak mevzuat sayılmış, 4703 sayılı Kanun ve 639 sayılı KHK’nın 28. maddesi de bu mevzuat içinde yer almıştır. Tebliğ kapsamında yer alan gübrelerin sağlıklı bir şekilde takip edilebilmesi için davalı Bakanlık tarafından, gübre takip sisteminin kurulmasına yönelik olarak belli düzenlemeler yapıldığı görülmektedir. İlgili mevzuat kapsamında, Bakanlık yetkisi dahilinde, milli güvenlik ve kamu yararı gözetilerek çıkarılan Tebliğ ve bu Tebliğ uyarınca tesis edilen dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmamaktadır. Açıklanan nedenlerle davanın reddi gerektiği düşünülmektedir. TÜRK MİLLETİ ADINA Karar veren Danıştay Onuncu Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü: MADDİ OLAY VE HUKUKİ SÜREÇ : İşlem tarihindeki ismiyle Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından, piyasaya arz edilen gübrelerin paketleme aşamasından itibaren son kullanıcıya kadar olan takibinin sağlanmasına ilişkin gerekli usûl ve esasları belirlemek amacı ile 2017/17 sayılı Piyasaya Arz Edilen Gübrelerin İzlenmesine Yönelik Tebliğ hazırlanmış ve bu Tebliğ, 06/04/2017 tarih ve 30030 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Bitkisel Üretim Genel Müdürlüğünün … tarih ve … sayılı, “dağıtım yerlerine” başlığını içeren işlemi ile Tebliğ uyarınca bütün gübrelerde ambalaj içerisini DNA barkod, ambalaj dışını da karekod ile etiketleyerek kimliklendirilecek şekilde olacak uygulamanın bir kısım gübrelerde 01/01/2018, bir kısım gübrelerde ise 01/07/2018 tarihinde başlayacağının belirtildiği; ancak uygulamada yapılan değişiklikle, bazı ürünlerde geçiş dönemi amacıyla ambalaj üzeri sadece karekod ile etiketlendirilerek piyasaya arz edileceği, bu kapsamda 01/07/2018 tarihinden itibaren nitratlı gübreler (AN, CAN, potasyum nitrat ve sodyum nitrat) ile azotlu tekli gübrelere (üre, %21 AS) ambalaj içine DNA barkod ve ambalaj dışına karekod uygulanacağı, bunların dışında kalan diğer gübrelerin her boyuttaki ambalajlarına sadece karekod uygulanacağı; ancak ambalaj dışına uygulanacak karekod etiketlerin DNA barkodlu (DNA bandrol) olacak ve bütün ürünleri kapsayacak şekilde uygulanacağı, diğer yandan patlayıcı imalinde kullanılan veya kullanılması muhtemel katı/sıvı nitratlı ürünler ile gübre olarak tescil edilen nitrik asite de DNA barkod ve karekod uygulanacağı, GTS internet sayfasında fiyatlandırmanın yer alacağı, GTS ile ilgili tüm iş ve işlemlerin Duygu Havacılık Sav. San. Tic. A.Ş. tarafından yürütüleceği, piyasaya arz edilecek tüm gübrelerin satış ve sevk işlemleri 01/07/2018 tarihinden itibaren GTS üzerinden yapılacağından, gübre sektöründe faaliyet gösteren Bakanlıktan lisanslı gerçek ve tüzel kişilerin ivedilikle GTS’ye kayıt olmaları gerektiği belirtilmiştir. Gübre Takip Sisteminin uygulanmaya başlamasının ardından müdahil şirket tarafından, davacı şirket adına düzenlenen 01/08/2019 tarihli fatura üzerine 26/09/2019 tarihinde kayda giren dilekçe ile bakılan dava açılmıştır. İNCELEME VE GEREKÇE : USÛL YÖNÜNDEN: 2017/17 sayılı Piyasaya Arz Edilen Gübrelerin İzlenmesine Yönelik Tebliğ 06/04/2017 tarih ve 30030 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiş, bir yılı aşkın bir süre sonra Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Bitkisel Üretim Genel Müdürlüğünün … tarih ve … sayılı işlemi tesis edilmiş, Gübre Takip Sistemine ilişkin uygulamaya ise aşamalı olarak geçilmiştir. Davacı adına Gübre Takip Sistemi gereğince ilk faturalandırmanın 01/08/2019 tarihinde gerçekleştirildiği, bu fatura bireysel işlem kabul edilmek suretiyle 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu uyarınca altmış gün içinde bakılan davanın açıldığı dikkate alındığında, davalı idarenin süre itirazı yerinde görülmemiştir. ESAS YÖNÜNDEN: İlgili Mevzuat: Dava konusu işlem tarihinde yürürlükte bulunan, 05/03/2020 tarih ve 7223 sayılı Kanun’la yürürlükten kaldırılan 4703 sayılı Ürünlere İlişkin Teknik Mevzuatın Hazırlanması ve Uygulanmasına Dair Kanun’un “Ürünlere ilişkin teknik düzenlemeler” başlıklı 4. maddesinin 1. fıkrasında, “Ürünlere ilişkin teknik düzenlemeler yetkili kuruluşlar tarafından hazırlanır.” hükmü; Tebliğ’in yürürlüğe girdiği tarihten sonra yayımlanan 18/06/2017 tarih ve 7033 sayılı Kanun’la eklenen 2. fıkrasında, “Yetkili kuruluşlar, teknik düzenlemeleri insan sağlığının, can ve mal güvenliğinin, çevrenin, hayvan ve bitki sağlığının veya tüketicinin korunması veya enerji verimliliğinin sağlanması gibi bir kamu yararını gözeterek, rekabeti engellemeyecek şekilde ve gözettiği amacın ötesine geçmeyen, uygun, orantılı, açık ve uygulanabilir hükümler koyarak hazırlar.” hükmü yer almaktadır. Yine işlem tarihinde yürürlükte bulunan (mülga) 639 sayılı Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname’nin “Bitkisel Üretim Genel Müdürlüğü” başlıklı 8. maddesinde, “(1) Bitkisel Üretim Genel Müdürlüğünün görevleri şunlardır: … b) Bitkisel üretimde kullanılan girdilerin ve üretim teknolojilerinin kullanımının uygunluğunu ve standartlarını belirlemek ve denetlemek. … e) Bitkisel üretim ile ilgili bilgi sistemlerini kurmak ve kullanılmasını sağlamak. ” hükmüne; “Düzenleme yetkisi” başlıklı 28. maddesinde, “Bakanlık; görev, yetki ve sorumluluk alanına giren ve önceden kanunla düzenlenmiş konularda idarî düzenlemeler yapabilir.” hükmüne yer verilmiştir. 06/04/2017 tarih ve 30030 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 2017/17 sayılı Piyasaya Arz Edilen Gübrelerin İzlenmesine Yönelik Tebliğ’in 1. maddesinde, Tebliğ’in amacının, piyasaya arz edilen gübrelerin paketleme aşamasından son kullanıcıya kadar takibinin sağlanmasına ilişkin gerekli usûl ve esasları belirlemek olduğu ifade edilmiş; 2. maddesinde, Tebliğ’in, 18/03/2004 tarih ve 25406 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Tarımda Kullanılan Kimyevi Gübrelere Dair Yönetmelik ile 29/3/2014 tarihli ve 28956 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Tarımda Kullanılan Organik, Organomineral Gübreler ve Toprak Düzenleyiciler ile Mikrobiyal, Enzim İçerikli ve Organik Kaynaklı Diğer Ürünlerin Üretimi, İthalatı, İhracatı ve Piyasaya Arzına Dair Yönetmelik kapsamında yer alan gübrelerin son kullanıcıya kadar takibine yönelik içerik ve ambalajların işaretlenmesi ile gübre dağıtıcılarının depo ve/veya satış yerlerine kamera takılmasına ilişkin usûl ve esasları kapsadığı belirtilmiş; 3. maddesinde, dayanak mevzuat sayılmış; 4. maddesinde tanımlara yer verilmiş; 5. maddesinin 1. fıkrasında, Bakanlığın, teknik düzenleme çerçevesinde karekod ve DNA barkodlu takip sistemi ile kamera sisteminin kurulum ve işletilmesi ile ilgili faaliyetleri ayrı ayrı veya bir bütün olarak yapacağı veya yaptıracağı; 9. maddesinde, Bakanlığın, bu Tebliğ’in uygulanması ile ilgili her türlü düzenlemeyi yapmaya yetkili olduğu kural altına alınmıştır. 2017/17 Sayılı Tebliğ’in Dava Konusu İbarelerinin İncelenmesi: Yukarıda alıntısı yapılan 4703 sayılı Kanun’un 4. maddesinin 1. fıkrası (sonradan yürürlüğe girse de dava konusu düzenlemeleri destekler nitelikteki 2. fıkrası) ve 639 sayılı Kanun Hükmünde Kararname hükümleri incelendiğinde; bitkisel üretimde girdi olarak kullanılan ve verimin artırılmasında önemli bir rolü bulunan, aynı zamanda içerikleri itibarıyla hayvan ve insan sağlığı ile doğrudan ilgili olan gübrenin uygunluğunu ve standartlarını belirleyip takip ve denetimini yapmak, süreç ve girdiler dahil olmak üzere bir bütün olarak bitkisel üretim ile ilgili bilgi sistemleri kurmak ve kullanılmasını sağlamak ile görevli bulunan davalı Bakanlığın, anılan konularda görevinin gereklerini yerine getirebilmek için idari düzenlemeler yapabileceğinde, bu kapsamda tebliğ ile Gübre Takip Sistemine ilişkin kurallar getirebileceğinde duraksama bulunmamaktadır. Dava konusu Tebliğ ile getirilen Gübre Takip Sistemi ile piyasaya arz edilen belirli gübrelerin paketleme aşamasından son kullanıcıya kadar takibinin sağlanması amaçlanmaktadır. Tarımsal faaliyetlerde verimin artırılmasında önemli etkenler arasında yer alan gübrelerin, tarım dışı olarak el yapımı patlayıcı (EYP) yapımında da kullanıldığı bilinmektedir. Bu açıdan Gübre Takip Sisteminin, gübrelerin el yapımı patlayıcı yapımında kullanılmasının önlenmesi ve böylece kamu güvenliğine yönelik tehditlerin bertaraf edilmesine ilişkin bir işlevi olduğu kadar tarımsal üretimde verimin artırılması bakımından da önemli bir işlevi bulunmaktadır. Tarımsal üretimde verimin artırılması için hangi tür gübrenin kullanılacağı toprak analizlerine göre belirlenmektedir. Toprağın ihtiyacına göre doğru gübre kullanılmasının, böylece tarımsal üretimde verimin artırılmasının, gübre desteğinin amaca uygun olarak gerçekleştirilmesinin ve gübre üretim ve ithalatının doğru planlanabilmesinin Gübre Takip Sisteminden elde edilecek verilere dayanılarak yapılabileceği noktasında bir duraksama bulunmamaktadır. Bu nedenle, tarım arazilerinden nitelik ve nicelik yönünden en üst düzeyde verim alınabilmesi, ayrıca el yapımı patlayıcıların kamu güvenliğine yönelik tehditlerinin engellenebilmesi bakımından, kamu idarelerince çok yönlü yapılan çalışmaların ardından davalı idarece oluşturulan Gübre Takip Sisteminin hazırlanmasında ve uygulanmasında tarımsal üretimde verimliliğin artırılması ve kamu güvenliğinin sağlanması yönünden kamu yararı bulunduğu sonucuna varılmaktadır. Bu durumda, ilgili mevzuat kapsamında, Bakanlık yetkisi dahilinde, millî güvenlik, kamu sağlığı ve kamu yararı gözetilerek çıkarılan Tebliğ’de hukuka ve mevzuata aykırı bir yön bulunmamaktadır. Tebliğ Uyarınca Tesis Edilen Dava Konusu İşlemin İncelenmesi: 2017/17 sayılı Piyasaya Arz Edilen Gübrelerin İzlenmesine Yönelik Tebliğ’in uygulanmasını gösteren ve anılan Tebliğ uyarınca tesis edilen … tarih ve … sayılı işlemde de hukuka ve mevzuata aykırılık bulunmamaktadır. Nitekim, 06/04/2017 tarih ve 30030 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 2017/17 sayılı Piyasaya Arz Edilen Gübrelerin İzlenmesine Yönelik Tebliğ’in ve anılan Tebliğ uyarınca tesis edilen Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Bitkisel Üretim Genel Müdürlüğünün … tarih ve … sayılı işleminin iptali istemiyle açılan bir başka davada, Dairemizin 08/10/2020 tarih ve E:2018/3874, K:2020/3574 sayılı kararı ile davanın reddine karar verilmiş, bu kararın temyiz edilmesi üzerine anılan karar Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunun 31/01/2022 tarih ve E:2021/788, K:2022/229 sayılı kararı ile onanarak kesinleşmiştir. KARAR SONUCU : Açıklanan nedenlerle; 1. 06/04/2017 tarih ve 30030 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan, 2017/17 sayılı Piyasaya Arz Edilen Gübrelerin İzlenmesine Yönelik Tebliğ’in 6. maddesinin 1. fıkrasında yer alan “tescilli tüm ürünlerin” ibaresi ile 7. maddesinin 1. fıkrasında yer alan “tescilli tüm ürünlerini” ibaresinin, patlayıcı olmayan gübre çeşitleri yönünden iptali istemi bakımından DAVANIN REDDİNE, 2. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Bitkisel Üretim Genel Müdürlüğünün … tarih ve … sayılı işleminin iptali istemi bakımından DAVANIN REDDİNE, 3. Ayrıntısı aşağıda gösterilen ve davacı tarafından ödenen toplam … TL yargılama giderinin davacı üzerinde bırakılmasına, yine aşağıda gösterilen ve müdahil şirket tarafından ödenen toplam … TL yargılama giderinin davacıdan alınarak müdahil şirkete ödenmesine, 4. Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca duruşmasız işler için belirlenen … TL vekâlet ücretinin davacıdan alınarak davalı idareye verilmesine, 5. Posta gideri avansından artan tutarların kararın kesinleşmesinden sonra davacıya ve müdahile iadesine, 6. Bu kararın tebliğ tarihini izleyen otuz (30) gün içerisinde Danıştay İdari Dava Daireleri Kuruluna temyiz yolu açık olmak üzere, 16/11/2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.