📜 Danıştay Karar Künyesi

8. Daire – 2021/2489 – 2024/2968 – 17.05.2024

---

🔎 Karar Özeti

Danıştay, maden işletme ruhsatına sahip şirketin gereken izinleri üç yıl içinde alma yükümlülüğünü yerine getirmemesi nedeniyle verilen idari para cezasının hukuka uygun olduğuna karar verdi. Şirketin izin başvurularında gecikmeler, kusur olarak değerlendirildi.

---

Karar İçeriği

T.C. D A N I Ş T A Y SEKİZİNCİ DAİRE Esas No : 2021/2489 Karar No : 2024/2968 TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Genel Müdürlüğü VEKİLİ : Av. … KARŞI TARAF (DAVACI) : … Altın İşletmeleri Anonim Şirketi VEKİLİ : Av. … İSTEMİN KONUSU: … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … gün ve E:…, K:… sayılı kararının, temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir. YARGILAMA SÜRECİ : Dava konusu istem: … ili, … ilçesi, … köyü civarında uhdesinde bulunan … sayılı IV. Grup işletme ruhsatına istinaden, 3213 sayılı Maden Kanunu’nun 7.maddesi uyarınca işletme izni verilmesi için alınması zorunlu izinlerin alınmaması nedeniyle aynı Kanunun 24. maddesinin 11. fıkrası uyarınca 62.743,00-TL idari para cezasıyla cezalandırılmasına ilişkin Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Maden İşleri Genel Müdürlüğü’nün … tarih ve E…. sayılı işleminin iptali istenilmiştir. İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesince … tarihli ve E:…, K:… sayılı kararda; davacı şirket tarafından, adına … sayılı IV. Grup işletme ruhsatı düzenlenmesini (29/01/2015 tarihini) müteakip ilgili yerlere bahsi geçen izinlerin alınması talebiyle gerekli müracaatlar yapılmış ise de; 21/07/2015 tarihinde “ÇED Gerekli Değildir” kararı alındıktan sonra diğer izinler için yapılan başvurulara ilişkin uzunca bir süre (yaklaşık iki yıl) herhangi bir girişimde bulunulmaksızın beklenildiği, sonrasında ise ruhsat süresinin bitimine yakın yeniden gerekli izinlerin alınması talebiyle ilgili yerlere başvuru yapıldığı görülmekle, davacı şirketin gerekli izinleri tamamlayarak bir an önce madeni işletmeye başlama iradesini ortaya koymadığı anlaşıldığından, sözü geçen izin başvurularının Kanunda öngörülen süre içerisinde sonuçlandırılmamasında kusurlu bulunduğu, bu nedenle anılan durumun beklenmeyen hal kapsamında da görülemeyeceği ve ayrıca dava dilekçesinde ifade edildiği gibi işyeri açma ve çalışma ruhsatı alma hususunda … İl Özel İdaresi’ne 18/08/2015 ve 26/08/2015 tarihlerinde yapılan başvurunun ruhsat süresi geçtikten sonra 17/05/2018 tarihinde yenilendiği dikkate alındığında, 3213 sayılı Maden Kanunu’nun 7. maddesi kapsamındaki zorunlu izinlerin tamamının üç yıllık süre içinde alınmamış olması sebebiyle anılan Kanunun 24. maddesinin 11. fıkrası uyarınca zorunlu izinlerin ruhsat süresi içinde alınmadığı gerekçesiyle davacı şirketin 62.743,00-TL idari para cezasıyla cezalandırılmasına ilişkin dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir. Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti:Temyize konu Bölge İdare Mahkemesi kararında davacı şirketin maden ruhsat sahasında kalan sahada orman izni verilmesi için gerekli başvuru işlemlerini süresi içerisinde yaptığı ve 3213 sayılı Kanun’un 7. maddesinde öngörülen izinlerin alınması kapsamında iradesini ortaya koyduğu, ancak bu konuda karar vermeye yetkili idarece karar alma sürecinde işletilen gerekli izin ve onay alma süreçlerinin uzaması nedeniyle davacı şirketin gerekli olan izinleri (buna bağlı olarak da işyeri açma ve çalışma ruhsatını) süresi içerisinde alamadığı ve süresi içinde (en geç 29/01/2018 tarihine kadar) bu izinlerin alınmamasında davacıya atfedilebilecek her hangi bir kusur bulunmadığı, anlaşıldığından, dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle davacının istinaf isteminin kabulüne, Mahkeme kararının kaldırılmasına, dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir. TEMYİZ EDENİN İDDİALARI: Davalı idare tarafından, … İli hudutları dahilinde bulunan S:… sayılı IV.Grup işletme ruhsatının 29/01/2015 tarihinde yürürlüğe girdiği, Maden Kanunu’nun 24. maddesinin 11. fıkrasında yer alan 7. madde kapsamındaki izinlerden ÇED izninin 21/07/2017 tarihinde davalı idareye tevdi edildiği, ancak GSM işyeri açma ve çalışma ruhsatı ve mülkiyet izninin ise 29/01/2018 tarihine kadar davalı idareye verilmediğinin tespit edildiği, Maden Kanunu’nun 7. maddesi gereğince alınması gereken izinlerin yasal süre içerisinde alınması ve davalı idareye sunulmasının yasal zorunluluk olduğu, sözkonusu izinlerin tamamının belirtilen yasal süre içerisinde alınamamasının sorumluluğunun tamamen ruhsat sahibi davacıya ait olduğu, dava konusu işlemde hukuka ve mevzuata aykırı yön bulunmadığı ileri sürülmektedir. KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davacı tarafından, Bölge İdare Mahkemesi kararının usule ve hukuka uygun olduğu belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmuştur. DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …’NIN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir. TÜRK MİLLETİ ADINA Karar veren Danıştay Sekizinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü: İNCELEME VE GEREKÇE: MADDİ OLAY : … ili, … ilçesi, … köyü civarında davacı şirketin uhdesinde bulunan … sayılı IV. grup işletme ruhsatının 29/01/2015 tarihinde yürürlüğe girdiği, ÇED izninin 21/07/2017 tarihinde Maden İşleri Genel Müdürlüğü’ne verildiği, Orman ve Su İşleri Bakanlığı Orman Genel Müdürlüğü İzin ve İrtifak Dairesi Başkanlığı’ndan … tarih ve …. sayılı maden işletme ve altyapı tesis orman izni alındığı, 08/06/2018 tarihinde … İl Özel İdaresi’nden II. sınıf işyeri açma ve çalışma ruhsatı alındığı, Maden İşleri Genel Müdürlüğü’nün … tarih ve E…. sayılı işlemiyle, 3213 sayılı Maden Kanunu’nun 7. maddesi uyarınca işletme izni verilmesi için alınması zorunlu izinler alınmadığından bahisle aynı Kanunun 24. maddesinin 11. fıkrası uyarınca davacı şirketin 62.743,00-TL idari para cezasıyla cezalandırılması üzerine anılan idari para cezasının iptali istemiyle bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır. İLGİLİ MEVZUAT: 3213 sayılı Maden Kanunu’nun “İşletme ruhsatı ve madenin işletilmesi ” başlıklı 24. maddesinin 11. fıkrasında, “(Değişik onbirinci fıkra: 4/2/2015 – 6592/13 md.) 7 nci maddeye göre gerekli izinlerin alınmasından itibaren işletme izni verilir. Bu iznin verildiği tarihten itibaren Devlet hakkı alınır. Ruhsat sahibince, işletme ruhsatı yürürlük tarihinden itibaren üç yıl içinde 7 nci maddeye göre alınması gerekli olan çevresel etki değerlendirme kararı, mülkiyet izni, işyeri açma ve çalışma ruhsatı ile Genel Müdürlüğün kayıtlarına işlenmiş alanlar ile ilgili izinlerin Genel Müdürlüğe verilmesini müteakip, işletme izni düzenlenir. Süresi içinde yükümlülükleri yerine getirilmeyen ruhsatlar için her yıl 50.000 TL idari para cezası verilir. İşletme ruhsat süresi sonuna kadar bu fıkrada belirtilen izinlerden dolayı işletme izninin alınamaması hâlinde ruhsat süresi uzatılmaz.” düzenlemesine yer verilmiştir. 21/09/2017 tarih ve 30187 sayılı Resmî Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Maden Yönetmeliği’nin 110. maddesinde, “(1) Ruhsat sahibince, işletme ruhsatı yürürlük tarihinden itibaren üç yıl içinde Kanunun 7 nci maddesine göre alınması gerekli olan ÇED kararı, mülkiyet izni, işyeri açma ve çalışma ruhsatı ile Genel Müdürlüğün kayıtlarına işlenmiş alanlar ile ilgili izinlerin alınarak Genel Müdürlüğe verilmesini müteakip işletme izni düzenlenir. Süresi içinde yükümlülükleri yerine getirilmeyen ruhsatlar için Kanunun 24 üncü maddesinin on birinci fıkrası gereğince işlem tesis edilir. İşletme ruhsat süresi sonuna kadar bu fıkrada belirtilen izinlerden dolayı işletme izninin alınamaması hâlinde ruhsat süresi uzatılmaz ve ruhsat iptal edilir.” hükmü yer almaktadır. HUKUKİ DEĞERLENDİRME: Madencilik faaliyetleri kapsamında, maden işletme ruhsatının alınması, tek başına maden üretim faaliyetlerinde bulunabilmek için yeterli olmayıp, maden işletme ruhsatının alınmasından itibaren, işletme faaliyetine başlayabilmek için, Maden Kanununun 7. maddesinde belirtilen zorunlu izinlerin de alınması gerekmektedir. Maden Kanununun 7. maddesinde belirtilen izinlerin tamamlanmasından sonra ruhsat sahipleri tarafından mevzuatta aranan belgeler ile işletme izni talebinde bulunulmakta ve gerekli incelemeler neticesinde uygun görülmesi halinde, madenin işletmeye alınabilmesi için davalı idarece işletme izni verilmektedir. İşletme izni için alınması gereken üç temel izin; ÇED belgesi, mülkiyet izni, işyeri açma ve çalışma ruhsatı olup, bunlar dışında varsa davalı idare kayıtlarına işlenmiş özel alanlar ile ilgili izinlerin alınması gerekebilmektedir. İzinlerin, işletme ruhsatı alınmasından itibaren üç yıl içinde tamamlanması zorunludur. Maden Kanununun 24. maddesinin 11. fıkrasında, üç yıl içinde izinlerin tamamlanarak davalı idareye sunulmaması halinde, ilgililer hakkında idari para cezası uygulanması yasa hükmünün gereğidir. Uyuşmazlıkta, davacı şirket tarafından, adına … sayılı IV. Grup işletme ruhsatı düzenlenmesini (29/01/2015 tarihini) müteakip ilgili kurumlara bahsi geçen izinlerin alınması talebiyle gerekli müracaatlar yapılmış ise de; 15/07/2015 tarihinde “ÇED Gerekli Değildir” kararı alındıktan sonra diğer izinler için yapılan başvurulara ilişkin uzunca bir süre (yaklaşık iki yıl) herhangi bir girişimde bulunulmaksızın beklenildiği, sonrasında ise Kanunda öngörülen üç yıllık sürenin bitimine yakın bir tarih olan 18/07/2017’de orman izni alabilmek için ilgili idareye başvuru yapıldığı, orman izni başvurusunda eksiklik tespit edilmesi üzerine 06/09/2017’de eksiklikler giderilerek yeniden başvuru yapıldığı, bu başvurunun zımnen reddi üzerine dava açılmadığı, ilgili idarenin cevabının beklendiği, davacı şirketin gerekli izinleri tamamlayarak bir an önce madeni işletmeye başlama iradesini ortaya koymadığı anlaşılmıştır. Bu nedenle davacının sözü geçen izin başvurularının Kanunda öngörülen süre içerisinde sonuçlandırılmamasında kusurlu bulunduğu, anılan durumun beklenmeyen hal kapsamında da görülemeyeceği ve ayrıca dava dilekçesinde ifade edildiği gibi işyeri açma ve çalışma ruhsatı alma hususunda … İl Özel İdaresi’ne 18.08.2015 ve 26.08.2015 tarihlerinde yapılan başvuruların Kanunun öngördüğü üç yıllık süre geçtikten sonra 17.05.2018 tarihinde yenilendiği, aynı zamanda, Maden Kanununun 24. maddesiyle getirilen düzenlemelerin ihdas edilme amacının, işletme ruhsatı verilen sahaların en kısa sürede faaliyete alınarak, maden sahalarının atıl kalmasının önüne geçilmesi olduğu dikkate alındığında, 3213 sayılı Maden Kanunu’nun 7. maddesi kapsamındaki zorunlu izinlerin tamamının üç yıllık süre içinde alınmamış olması sebebiyle anılan Kanunun 24. maddesinin 11. fıkrası uyarınca zorunlu izinlerin ruhsat süresi içinde alınmadığı gerekçesiyle davacı şirketin 62.743,00-TL idari para cezasıyla cezalandırılmasına ilişkin dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmaktadır. Bu itibarla, davanın reddi yönündeki İdare Mahkemesi kararına yönelik istinaf isteminin kabulü ile kararın kaldırılmasına ve dava konusu işlemin iptaline ilişkin temyize konu Bölge İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır. KARAR SONUCU: Açıklanan nedenlerle; 1. 2577 sayılı Kanun’un 49. maddesine uygun bulunan temyiz isteminin kabulüne, 2. … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA, 3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın yukarıda belirtilen Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 4. Kesin olarak 17/05/2024 tarihinde oybirliği ile karar verildi.