Üst hakkı, başkasının taşınmazı üzerinde yapı yapma veya mevcut yapıyı muhafaza etme yetkisi veren önemli bir irtifak hakkıdır. Bu hak, mülkiyeti etkilemeden, taşınmaz üzerinde yeni yapılar inşa etme veya var olan yapıları koruma imkanı sunar. Türk Medeni Kanunu’nda detaylı bir şekilde ele alınan üst hakkı, taşınmaz malikleri ve inşaat sektörü için büyük önem taşır. Bu makalede, üst hakkının tanımı, süresi, kurulum prosedürü ve hukuki süreçler üzerinden örneklerle detaylı bir inceleme yapılacaktır. Gündelik hayattan alınan örneklerle üst hakkının pratikteki uygulamaları ve yargı kararları ile bu hakkın nasıl şekillendiğine dair bilgiler sunulacaktır.

Üst Hakkının Tanımı ve Süresi

Üst hakkı, bir taşınmazın altında veya üstünde yapı yapma yetkisi veren bir irtifak hakkıdır. Bu hakla, arazi sahibi olmaksızın, taşınmaz üzerinde mülkiyet hakkına sahip olunabilir. Türk Medeni Kanunu’nda üst hakkı, en fazla yüz yıl süreyle kurulabilir ve süresi dolmadan uzatılabilir. Örneğin, bir arsa sahibi, arsasının üzerinde bir başkasına otuz yıl süreyle alışveriş merkezi inşa etme hakkı verebilir. Bu durumda, inşa edilen yapı üst hakkı sahibine ait olurken, arsanın mülkiyeti arsa sahibinde kalır.

Üst Hakkının Kurulması ve İşleyişi

Üst hakkının kurulması için taraflar arasında yazılı bir anlaşma yapılması ve bu anlaşmanın tapu siciline tescil edilmesi gerekir. Yargıtay kararlarına göre, üst hakkı ancak resmi senetle ve tapu siciline tescil edilerek kurulabilir. Pratikte, bir kişi, başkasına ait bir arazide yat limanı inşa etmek isteyebilir. Bu durumda, arazi sahibi ve yatırımcı arasında bir üst hakkı anlaşması yapılır ve bu anlaşma tapu siciline tescil edilerek yatırımcının yat limanını inşa etmesine olanak sağlanır. Üst hakkının sona ermesi, tapu sicilinden terkin edilmesiyle gerçekleşir.

Üst Hakkı İle İlgili Yargıtay Kararları

Üst hakkı ile ilgili Yargıtay kararları, bu hakkın uygulamasına dair önemli örnekler sunar. Üst hakkının bedelinin tespiti, üst hakkının kurulum prosedürü ve üst hakkının sona ermesi gibi konularda Yargıtay’ın verdiği kararlar, hukuki süreçlerin nasıl işlediğini gösterir. Örneğin, bir taşınmaz üzerinde kurulan üst hakkı için belirlenen bedelin ödenmesi gerektiğinde, bu bedelin nasıl hesaplanacağı ve ödeme süreci Yargıtay kararlarıyla şekillendirilir. Ayrıca, üst hakkının usulsüz kurulması veya sona erdirilmesi durumlarında yargının nasıl bir yol izlediği de bu kararlar aracılığıyla öğrenilebilir.

Sonuç: Üst hakkı, taşınmazlar üzerinde yeni yapılar inşa etme veya mevcut yapıları koruma yetkisi veren önemli bir irtifak hakkıdır. Türk Medeni Kanunu’nda detaylı şekilde ele alınan bu hak, taşınmaz sahipleri ve inşaat sektörü için büyük önem taşır. Üst hakkının kurulumu, işleyişi ve sona ermesi gibi süreçler, yargı kararları ile şekillenir ve bu kararlar hukuki uygulamalara yol gösterir. Bu makalede incelenen örnekler ve yargı kararları, üst hakkının hukuki çerçevesini ve pratikteki uygulamalarını detaylı bir şekilde ortaya koymaktadır.

Paylaş: