Ceza Muhakemesi Kanunu (CMK) 325. maddesi, ceza davalarında sanıkların yargılama giderlerini üstlenme yükümlülüğü ile ilgili önemli düzenlemeler içerir. Bu madde, sanıkların ceza veya güvenlik tedbirine mahkumiyetleri halinde tüm yargılama giderlerinin kendilerine yükletileceğini belirtir. Ayrıca, hüküm kesinleşmeden sanığın vefat etmesi, yargılamanın lehe sonuçlanması veya kamu davasının düşmesi gibi durumlar da bu maddenin kapsamında değerlendirilir. Bu içerikte, CMK 325 madde hükümleri, Yargıtay kararları ışığında, pratik örneklerle ele alınarak, sanıkların yargılama giderleriyle ilgili sorumluluklarına ve bu sorumlulukların istisnalarına dair ayrıntılı bir analiz yapılacaktır.

Sanığın Yargılama Giderleri Sorumluluğu

CMK 325. maddenin birinci fıkrası, ceza veya güvenlik tedbirine mahkumiyet halinde sanıkların yargılama giderlerini ödeme yükümlülüğü altına girdiklerini açıkça belirtir. Örneğin, bir kişi trafik kazası sonucu yaralanma davasında kusurlu bulunup cezalandırıldığında, mahkeme masrafları da dahil olmak üzere tüm yargılama giderleri bu kişi tarafından karşılanmalıdır. Ancak, dava sonucunda sanık lehine bir karar çıkması halinde, mahkeme gerekli görürse yargılama giderlerinin Devlet Hazinesi tarafından karşılanmasına karar verebilir. Bu durum, adaletin tarafsızlığını ve hakkaniyetini koruma amacını taşır.

Yargılama Giderlerinin İstisnaları

CMK 325 maddenin üçüncü fıkrası, yargılama sırasında sanık lehine sonuçlar ortaya çıkarsa, yargılama giderlerinin Devlet Hazinesine yüklenmesine karar verilebileceğini öngörür. Pratikte, bir kişi hırsızlık suçlamasıyla yargılanıp daha sonra bu suçlamadan beraat ederse, mahkeme giderleri sanığa yüklenmez. Ayrıca, hüküm kesinleşmeden sanığın ölmesi durumunda, mirasçıları yargılama giderlerini ödemekle yükümlü tutulmaz. Bu düzenleme, vefat eden sanığın ailesinin mağdur edilmemesini sağlamak amacıyla konmuştur.

Yargıtay Kararları Işığında CMK 325

Yargıtay kararları, CMK 325 maddenin uygulama alanını ve yorumunu şekillendirir. Örneğin, akıl hastası bir sanık hakkında işlediği suçtan dolayı ceza verilmesine yer olmadığına karar verilse bile, güvenlik tedbirlerine hükmedilmesi halinde yargılama giderlerinin sanığa yükletilmesi isabetli bulunmuştur. Diğer taraftan, şikayet yokluğu nedeniyle kamu davasının düşmesi halinde yargılama giderlerinin sanığa yükletilmesi hukuka aykırı bulunmuştur. Bu kararlar, CMK 325 maddenin uygulanışında adil bir denge kurulmasını amaçlar.

Sonuç: CMK 325 maddesi, ceza yargılamalarında sanıkların yargılama giderleriyle ilgili sorumluluklarını net bir şekilde ortaya koyar. Ancak, adaletin gereği olarak, sanık lehine sonuçlanan durumlar ve hüküm kesinleşmeden sanığın ölmesi gibi istisnai durumlar bu genel kuralın dışında tutulmuştur. Yargıtay kararları, bu maddenin uygulanmasında adalet ve hakkaniyet ilkelerine uygun bir yaklaşımın benimsenmesini sağlamıştır. Bu düzenlemeler, ceza yargılaması sürecinin hem mağdurların hem de sanıkların haklarını koruyacak şekilde işlemesine katkıda bulunur.

Paylaş: